Το κείμενο αυτό της Sanela Tufekčić αρχικά δημοσιεύτηκε στο Balkan Diskurs, εγχείρημα του Post-Conflict Research Center (PCRC). Μια συντετμημένη εκδοχή του αναδημοσιεύεται από το Global Voices βάσει συμφωνίας διαμοιρασμού περιεχομένου.
Οι λόφοι κάτω από το όρος Τσίντσαρ, κοντά στην πόλη Λίβνο στη νοτιοδυτική Βοσνία και Ερζεγοβίνη, φιλοξενούν περίπου 400 άγρια άλογα για σχεδόν 50 χρόνια. Τα ζώα κατάφεραν να προσαρμοστούν στις σκληρές καιρικές συνθήκες και να επιβιώσουν από τους λαθροκυνηγούς και τους θηρευτές για όλα αυτά τα χρόνια. Σε ένα τοπίο τεράστιων βοσκοτόπων και δασών, αυτά τα μεγαλοπρεπή ζώα είναι ένα μοναδικό φαινόμενο σε αυτό το τμήμα της Ευρώπης.
Μέχρι τη δεκαετία του '50, οι πρόγονοί τους χρησιμοποιούνταν για γεωργικούς σκοπούς, αλλά όταν οι ιδιοκτήτες τους άρχισαν να χρησιμοποιούν πιο μηχανοποιημένα μέσα γεωργικής παραγωγής, η συντήρηση των αλόγων έγινε υπερβολικά δαπανηρή και εγκαταλείφθηκε η χρήση τους.
Παρόλο που τα άγρια άλογα του Λίβνο συγκεντρώνονται κυρίως στο οροπέδιο Κρουγκ κάτω από το όρος Τσίντσαρ, έχουν εντοπιστεί επίσης να διασχίζουν το ορεινό πέρασμα Μπόροβα Γκλάβα στα σύνορα μεταξύ των περιοχών Λίβνο και Κούπρες.
Τους καλοκαιρινούς μήνες, οι άνθρωποι που διασχίζουν τα βουνά Τσίντσαρ έχουν την ευκαιρία να δουν τα άλογα, καθώς μετακινούνται για να βρουν τροφή. Τα άλογα πρέπει επίσης να διασχίσουν τον κεντρικό δρόμο, κατά μήκος του οποίου υπάρχουν δύο λιμνούλες, η μόνη πηγή νερού σε μια περιοχή χωρίς ποτάμια ή μεγάλες λίμνες. Επειδή το νερό είναι τόσο δυσεύρετο, οι λιμνούλες δημιουργήθηκαν ειδικά για τα άλογα από τα μέλη του Ορειβατικού και Οικολογικού Συλλόγου Μπόροβα Γκλάβα.
Η διέλευση του κεντρικού δρόμου, ωστόσο, παρουσιάζει κινδύνους. Τον Ιούλιο του 2015, ένα δημοτικό όχημα, που μετέφερε το δήμαρχο του Κνιν, πόλη στη γειτονική Κροατία, χτύπησε ένα από τα άλογα, αφήνοντάς το με σπασμένο πόδι. Είναι πολύ δύσκολο για ένα άλογο να ανακάμψει από σπασμένο πόδι, έτσι, όπως συμβαίνει συχνά σε αυτή την περίπτωση, το ζώο έπρεπε να θανατωθεί.
Αυτό το τραγικό γεγονός όμως έφερε και κάτι καλό. Το περιστατικό τράβηξε πολύ την προσοχή του κοινού για την αγέλη και ο Ορειβατικός και Οικολογικός Σύλλογος Μπόροβα Γκλάβα του Λίβνο, από τότε, έλαβε πρόσθετα μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα άλογα προστατεύονται και φροντίζονται.
Το 2013, η τοπική κυβέρνηση του Λίβνο ψήφισε έναν κανονισμό, που καθιστά το κυνήγι των αλόγων παράνομο. Προηγουμένως, λαθροθήρες σκότωναν άλογα για το κρέας τους, αλλά από τη στιγμή που πέρασε ο κανονισμός, δεν υπήρξαν αναφορές λαθροθηρίας. Ζώα θηρευτές εξακολουθούν να παρουσιάζουν κάποια προβλήματα για τα άλογα, ωστόσο, και έχουν υπάρξει μερικές περιπτώσεις λύκων, που επιτέθηκαν στο κοπάδι.
Ο κανονισμός τέθηκε προσωρινά σε αναστολή τον Δεκέμβριο του 2017, όταν ο δήμος ζήτησε από τους κρατικούς φορείς να συνεισφέρουν κεφάλαια για την προστασία των αλόγων. Ο λόγος ήταν αυξημένες απαιτήσεις για αποζημίωση οδηγών, που είχαν τροχαία ατυχήματα λόγω της αγέλης. Ο κίνδυνος αυξάνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς τα άλογα έρχονται στο δρόμο για να γλείψουν το αλάτι, που χρησιμοποιούν οι εργάτες για να λιώσουν τον πάγο.
Ο πληθυσμός άγριων αλόγων του Λίβνο αυξήθηκε από 286 το 2013 σε 418 το 2019, με 65 νέα πουλάρια μόνο το 2019. Έχουν γίνει αξιοθέατο για έναν μεγάλο αριθμό επισκεπτών, που έρχονται για να τα παρακολουθήσουν και να τα φωτογραφήσουν.
Τα άλογα έχουν σήμερα 145 τετραγωνικά χιλιόμετρα για βοσκή και διαβίωση, τα οποία επαρκούν για τη διατήρηση του σημερινού πληθυσμού. Η δημιουργία μιας νέας λιμνούλας στη βάση του όρους Τσίντσαρ βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη.
Τα άγρια άλογα του Λίβνο έχουν γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα της περιοχής και πολλοί επισκέπτες από όλο τον κόσμο έρχονται να δουν μία από τις λίγες περιπτώσεις άγριων αλόγων, που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Ευρώπη. Έχουν εντοπιστεί επτά διαφορετικές αγέλες και κάποια άλογα έχουν απομακρυνθεί από τα αγέλη τους για να περιπλανηθούν μόνα στο περιβάλλον.