Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ενώπιος ενωπίω διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο έγιναν ψηφιακές λόγω περιορισμού και κοινωνικών αποστάσεων. Στη Βραζιλία, κόσμος συσπειρώνεται γύρω από ετικέτες και ζωντανές συνεδρίες στο Facebook για να ακουστούν το 2020.

Ακολουθούν τέσσερα παραδείγματα για το πώς οι Βραζιλιάνοι αμφισβήτησαν διαφθορά, ρατσισμό και ανισότητα στη Βραζιλία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Μια “λεπτή” ερώτηση σχετικά με τη διαφθορά επαναλήφθηκε εκατομμύριο φορές

Από τα τέλη Αυγούστου, οι Βραζιλιάνοι χρήστες του Twitter άρχισαν να επισημαίνουν τον Πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου σχετικά με φερόμενες παράνομες μεταφορές χρημάτων στον τραπεζικό λογαριασμό της συζύγου του. Το Twitter, το Facebook, ομάδες WhatsApp και τα μέσα ενημέρωσης εν γένει, πλημμύρισαν με μια μόνο ερώτηση:

Presidente Jair Bolsonaro, por que sua esposa Michelle recebeu R$ 89 mil de Fabrício Queiroz?

Πρόεδρε Μπολσονάρου, γιατί η σύζυγός σας, Μισέλ, έλαβε κατάθεση 89 εκατομμυρίων ρεάλ από τον Fabrício Queiroz;

Η διαμάχη ξεκίνησε κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Προέδρου Μπολσονάρου στον καθεδρικό ναό της Μπραζίλια στις 24 Αυγούστου. Ένας δημοσιογράφος από το O Globo ρώτησε τον πρόεδρο για την προέλευση των 89 εκατομυρίων ρεάλ Βραζιλίας (περίπου 15.719,11 δολάρια ΗΠΑ), που κατατέθηκαν στον λογαριασμό της συζύγου του, Μισέλ Μπολσονάρου. Σε απάντηση, ο πρόεδρος απείλησε προφορικά τον δημοσιογράφο λέγοντας: “Σαν να θέλω να σου δώσω μια γροθιά στο στόμα”.

Στο Twitter, η ερώτηση του δημοσιογράφου επαναλήφθηκε πάνω από ένα εκατομμύριο φορές σε λιγότερο από 24 ώρες και έγινε το πιο συζητημένο θέμα στην πλατφόρμα στη Βραζιλία κατά τη διάρκεια του Αυγούστου. Αυτά τα δεδομένα ελήφθησαν από έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Fabio Malini από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Αγίου Πνεύματος. Σύμφωνα με την έρευνά του, η ίδια πρόταση αναδημοσιευόταν χίλιες φορές κάθε 40 δευτερόλεπτα, αν και ο Malini δεν διευκρινίζει εάν κάποια από αυτά ήταν μποτ. Το ίδιο ερώτημα στη συνέχεια διαδόθηκε σε άλλες πλατφόρμες (και σατιρίστηκε στο ροκ τραγούδι “Micheque”, σε λογοπαίγνιο, που συνδυάζει το όνομα Μισέλ της Πρώτης Κυρίας και την λέξη “τσεκ”, επιταγή.

Αυτό το γράφημα δείχνει ότι, ακόμη και μετά τα πρώτα κύματα αναρτήσεων, η πρόταση συνεχίστηκε να δημοσιεύεται στο Twitter και εξερράγη ξανά με την κυκλοφορία του τραγουδιού “Micheque” στις 30 Σεπτεμβρίου. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν χρησιμοποιώντας το API του Twitter και αναλύθηκαν με  Python. Αντιπροσωπεύει τον αριθμό των χρηστών που αναπαράγουν την πρόταση:

#600γιατηΒραζιλία

Η ετικέτα #600peloBrasil (#600γιατηΒραζιλία) απογειώθηκε, αφότου το μέλος της Ομοσπονδιακής Βουλής André Janones δημοσίευσε βίντεο στο Facebook την 1η Σεπτεμβρίου, υποστηρίζοντας μηνιαία επιχορήγηση 600 ρεάλ (105 δολάρια ΗΠΑ) λόγω COVID-19.

Η κυβέρνηση Μπολσονάρου είχε αρχικά προτείνει 200 ρεάλ (35 δολάρια) στις αρχές Μαρτίου, αλλά το ποσό αυξήθηκε σε 600 ρεάλ (104 δολάρια) μετά από πιέσεις από το Κογκρέσο. Για να περιορίσει το δημόσιο χρέος, η διοίκηση ήθελε να το μειώσει ξανά σε 300 ρεάλ (περίπου 52 δολάρια) μέχρι το τέλος του 2020. Ο Janones, από την πλευρά του, υποστηρίζει τη διατήρησή του στα 600 ρεάλ. Η εκστρατεία του κλιμακώθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία συνεχίζουν να ασκούν πίεση στη διακυβέρνηση Μπολσονάρου. Ο Janones είναι μέλος του Avante, ενός κεντρώου κόμματος. Σε απευθείας μετάδοση, ο Janones καθόρισε την προσωπική του θέση ως ούτε Δεξιά ούτε Αριστερά.

Την 1η Σεπτεμβρίου, το Facebook του Janones έλαβε περισσότερα σχόλια από οποιαδήποτε άλλη δημοσίευση Facebook στον κόσμο, σύμφωνα με το εργαλείο πληροφοριών κοινωνικών μέσων του Facebook, Crowdtangle. Ακολουθεί το γράφημα Crowdtangle από την 1η Σεπτεμβρίου, το οποίο δείχνει τον αριθμό των αλληλεπιδράσεων στις αναρτήσεις του Janones στο Facebook:

#ΕίμαιΤοSleepingGiantsΒραζιλίας

Η ίδια αρχή υιοθετήθηκε από το Sleeping Giants Brazil, το οποίο άρχισε να στοχεύει υπερσυντηρητικούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους στις αρχές Μαΐου, πολλοί από τους οποίους είναι γνωστό ότι προωθούν μια ατζέντα υπέρ του Μπολσονάρου. Οι υποστηρικτές του Μπολσονάρου και τα μέλη της οικογένειάς τους έκαναν εκστρατεία για μια εθνική έρευνα ανακάλυψης ποιος βρίσκεται πίσω από το προφίλ. Αυτό οδήγησε σε μια σύντομη έρευνα της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, που ξεκίνησε στις 25 Μαΐου, σχετικά με το αν η σελίδα είχε εμπλακεί σε συκοφαντίες ή υπονόμευση της ελευθερίας της έκφρασης.

Για να αντεπιτεθούν στην έρευνα της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας κατά του Sleeping Giants Brazil, οι χρήστες άρχισαν να χρησιμοποιούν την ετικέτα #EuSouSleepingGiantsBrasil (“Είμαι το Sleeping Giants Βραζιλίας”) από τον Σεπτέμβριο.

Alô @TwitterBrasil proteja o @slpng_giants_pt !!#eusousleepinggiantsbrasil https://t.co/sI5qCsyLKY

— Historiadora sem fronteiras?♻??? (@MargotBM13) September 19, 2020

Έι, @TwitterBrasil, προστάτευσε το @slpng_giants_pt!! #IAmSleepingGiantsBrasil

Αυτή η πρωτοβουλία έφτασε σε ένα ευρύ κοινό χιλιάδων ανθρώπων και προκάλεσε τον κόσμο να αμφισβητήσει την εγκυρότητα της ομοσπονδιακής έρευνας. Το κίνημα προσέφερε ευαισθητοποίηση για το τι συνέβαινε, αλλά είχε ελάχιστη ή καθόλου πρακτική επιρροή στο να σταματήσει η έρευνα για την ταυτότητα του δημιουργού του προφίλ του Sleeping Giants.

#ΑπελευθερώστεΤονGabriel και #ΟΡατσισμόςΕίναιΑμαρτία

Τον Ιούνιο, η δημοσιογράφος Ashley Malia ξεκίνησε την ετικέτα #SoltemGabriel (#ΑπελευθερώστεΤονGabriel) για να ευαισθητοποιήσει για την υπόθεση του Gabriel Silva Santos, ενός νεαρού μαύρου, που κατηγορήθηκε ότι έκλεψε ένα αυτοκίνητο τον ίδιο μήνα στην γενέτειρά του, στην πόλη Σαλβαδόρ. Η γυναίκα, που ανέφερε ότι το αυτοκίνητό της είχε κλαπεί, είπε στην Αστυνομία ότι ο ύποπτος ήταν μαύρος, νεαρός και ψηλός. Η σύλληψη πραγματοποιήθηκε μια μέρα μετά από μια μεγάλη διαμαρτυρία για το κίνημα Οι Ζωές των Μαύρων Μετράνε στο Σάο Πάολο.

RACISMO | na foto vemos Gabriel Silva, 22 anos, que foi preso em Salvador acusado de roubar um carro. Ele não sabe dirigir. Estava no banco sacando seu seguro desemprego. Mas por ser preto, “loiro”, tatuado e favela, foi preso por parecer com a “descrição.” #SoltemGabriel ?? pic.twitter.com/8CrKM5vv3e

— Santiago, Raull #NossaCasaEstaEmChamas (@raullsantiago) June 14, 2020

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ | Στη φωτογραφία βλέπουμε τον 22χρονο Gabriel Silva, ο οποίος συνελήφθη στο Σαλβαδόρ κατηγορούμενος για κλοπή αυτοκινήτου. Δεν ξέρει να οδηγεί. Ήταν στην τράπεζα κάνοντας ανάληψη τα χρήματα της ασφάλισής του λόγω ανεργίας. Αλλά επειδή ήταν μαύρος, “ξανθός”, με τατουάζ και από τις φαβέλες, συνελήφθη, επειδή έμοιαζε με την “περιγραφή”. #ΕλευθερώστεΤονGabriel ??

Μετά την πίεση των κοινωνικών μέσων, ο Gabriel αφέθηκε ελεύθερος μια μέρα αργότερα λόγω έλλειψης στοιχείων. Η ιστορία του Gabriel παρακίνησε κι άλλους ανθρώπους να μοιραστούν τις ιστορίες τους για ρατσισμό στο Twitter, το Instagram και το Facebook. Με αυτό, άρχισε να κυκλοφορεί μια νέα ετικέτα. Από την αρχή του κινήματος Οι Ζωές των Μαύρων Μετράνε στη Βραζιλία, το #RacismoÉPecado (#ΟΡατσισμόςΕίναιΑμαρτία) έχει κοινοποιηθεί στο Twitter.