Στιγμιότυπο οθόνης από την αρχική σελίδα του Ibihe.org.
Το μέσο ενημέρωσης του Μπουρούντι, Ibihe.org, είναι ένα από τα λίγα τοπικά μέσα της χώρας, που αναφέρουν τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης που επηρεάζουν την Αφρική και άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο.
Με έκταση 27.834 τετραγωνικών χιλιομέτρων και μέτριο κλίμα, το Μπουρούντι έχει δύο μεγάλα βουνά: το Όρος Heha, το οποίο έχει ύψος 2.684 μέτρα, και το Όρος Kikizi, το οποίο έχει ύψος 2.145 μέτρα. Η χώρα έχει επίσης 3 ποτάμια: το ποτάμι Ruzizi, το ποτάμι Malagarasi και το ποτάμι Ruvubu. Το Μπουρούντι μοιράζεται τη λίμνη Τανγκανίκα (τη μεγαλύτερη λίμνη της περιοχής) με διάφορες άλλες χώρες της Ανατολικής Αφρικής, όπως τη Ρουάντα και την Τανζανία. Λόγω του κυρίως αγροτικού πληθυσμού του, η γεωργία (γεωργικές εξαγωγές και γεωργία) εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της οικονομίας της χώρας.
Όπως το Vert-togo στο Τόγκο και το lecologiste στην Ακτή Ελεφαντοστού, το Ibihe.org είναι ένα μέσο ενημέρωσης περιβάλλοντος και επιστήμης στο Μπουρούντι, όπου ο Évariste Ndayishimiy είναι πρόεδρος από τον Ιούνιο του 2020. Με έδρα την οικονομική πρωτεύουσα της χώρας, την Μπουζουμπούρα, το Ibihe αναλαμβάνει να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες του Μπουρούντι και της Αφρικής σχετικά με τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, που εγκυμονεί η μη τήρηση των κλιματικών δεσμεύσεων στην ήπειρο αυτή. Ο Ferdinand Mbonihankuye, υπέρμαχος του περιβάλλοντος και συνιδρυτής του Ibihe, είναι ένας από τους πολλούς νέους δημοσιογράφους του Μπουρούντι που ελπίζουν σε κοινωνικές αλλαγές. Το Global Voices πήρε συνέντευξη από τον Mbonihankuye μέσω WhatsApp για να αναδείξει το έργο, που έχει επιτελέσει αυτό το ειδησεογραφικό μέσο από την ίδρυσή του.
Jean Sovon (JS): Πώς γίνατε περιβαλλοντικός δημοσιογράφος; Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε;
Ferdinand Mbonihankuye (FM) : Je suis Ferdinand Mbonihankuye co-fondateur du journal en ligne Ibihe. Je suis journaliste d'investigation mais aussi scientifique et environnementaliste. Je suis également correspondant pour l'édition francophone de la revue en ligne de vulgarisation scientifique scidev.net. Je suis devenu journaliste écologique par passion car je veux raconter les histoires environnementales et écologiques au Burundi ainsi que de la Communauté Économiques des États de l'Afrique Centrale (CEEAC). L'absence des journaux et la rareté des journalistes spécialisés dans l'écologie au Burundi sont aussi des raisons valables pour mon engagement.
Mais parlant de mes défis ou challenges, j'ai été arrêté en 2017 dans l'exercice de mes fonctions pour raison de complots politique et emprisonné pendant une semaine. En juin 2022, j'ai été également arrêté au Rwanda dans le cadre d'un reportage sur la construction de la Centrale Hydroélectrique Rusumo car je suis Burundais et je n'avais pas l'autorisation de faire ce reportage sur le sol rwandais. Mais j'ai été relâché après de longues discussions.
Ferdinand Mbonihankuye (FM): Είμαι ο Ferdinand Mbonihankuye, cσυνιδρυτής της διαδικτυακής εφημερίδας Ibihe. Είμαι ερευνητής, επιστημονικός και περιβαλλοντικός δημοσιογράφος. Είμαι επίσης ανταποκριτής της γαλλικής έκδοσης του διαδικτυακού επιστημονικού περιοδικού scidev.net. Έγινα περιβαλλοντικός δημοσιογράφος από το πάθος μου για το ρεπορτάζ περιβαλλοντικών και οικολογικών ιστοριών στο Μπουρούντι και στην Οικονομική Κοινότητα Κεντρικών Αφρικανικών Κρατών (ECCAS). Η έλλειψη περιβαλλοντικών εφημερίδων και δημοσιογράφων στο Μπουρούντι ήταν ένας άλλος επιτακτικός λόγος για την ενασχόλησή μου.
Όσον αφορά τις προκλήσεις μου, συνελήφθην με την κατηγορία της πολιτικής συνωμοσίας το 2017, ενώ εργαζόμουν, και στη συνέχεια κρατήθηκα για μια εβδομάδα. Τον Ιούνιο του 2022, συνελήφθην επίσης, ενώ έκανα ρεπορτάζ για την κατασκευή του υδροηλεκτρικού σταθμού Rusumo στη Ρουάντα. Όντας κάτοικος Μπουρούντι, δεν είχα καμία άδεια να γράψω αυτό το ρεπορτάζ στο έδαφος της Ρουάντα. Ωστόσο, μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, αφέθηκα ελεύθερος.
JS: Γιατί ξεκινήσατε το Ibihe; Ποιο είναι το κοινό στο οποίο απευθύνονται οι εκδόσεις σας;
FM : Depuis quelques années, on observe au Burundi l'impact du changement climatique qui donne lieu à des inondations et de glissements de terrain qui affectent la production des petits exploitants, quand ils n’emportent pas leurs vie ou leurs biens. Maisons, productions agricoles, sources d'économies, bref des années de dur labeur partent sous l'effet de ces inondations. L’État ne mène pas assez d'initiatives pour contrer ces phénomènes et peu de médias parlent de cette situation que vivent pourtant au quotidien les Burundais. C’est dans cette optique que le journal lbihe a vu le jour. Il se donne la noble mission de parler de ces histoires vécues pour contribuer à l'éveil des consciences face aux enjeux climatiques, pour informer et sensibiliser les populations dans le but de les aider à se protéger au maximum. Nous ciblons donc les Burundais en premier lieu.
FM: Τα τελευταία χρόνια, γίναμε μάρτυρες των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο Μπουρούντι, όπου προκαλεί πλημμύρες και κατολισθήσεις, που δεν επηρεάζουν μόνο τις παραγωγές των αγροτών, αλλά απειλούν και τη ζωή και τις περιουσίες τους. Σπίτια, καλλιέργειες, αποταμιεύσεις ή με άλλα λόγια, χρόνια σκληρής δουλειάς που χάνονται από τις επιπτώσεις των πλημμυρών. Το κράτος δεν κάνει αρκετά για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου και ελάχιστα ειδησεογραφικά μέσα καλύπτουν αυτή την κατάσταση, που βιώνουν καθημερινά οι πολίτες του Μπουρούντι. Για τον λόγο αυτό, δημιουργήθηκε το lbihe. Αποστολή του είναι να αφηγηθεί αυτές τις ιστορίες και να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτές τις κλιματικές προκλήσεις. Ενημερώνοντας το κοινό και ευαισθητοποιώντας το, στοχεύει να το βοηθήσει να προστατευτεί όσο το δυνατόν καλύτερα. Επομένως, το κύριο κοινό-στόχος μας είναι οι πολίτες του Μπουρούντι.
JS: Τι κάνει το Ibihe να διαφέρει από τα άλλα μέσα ενημέρωσης του Μπουρούντι;
FM : Ibihe a pour ligne éditoriale le changement climatique, l’environnement. Les histoires vécues que raconte notre média tournent autour de ces thématiques phares. Loin de ce que font les autres, nous apportons des touches scientifiques à ces histoires en se basant sur des données recueillies auprès des principaux acteurs, sans oublier les formats vidéos et les podcasts.
FM: Το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή βρίσκονται στο επίκεντρο της συντακτικής γραμμής του Ibihe. Οι ειδήσεις, στις οποίες αναφέρεται το ειδησεογραφικό μας πρακτορείο, εστιάζουν σε αυτά τα βασικά θέματα. Σε αντίθεση με τους άλλους, προσδίδουμε μια επιστημονική πινελιά στις δημοσιεύσεις μας, εστιάζοντας σε δεδομένα που συλλέγονται από πρωτογενείς φορείς. Αυτό περιλαμβάνει βίντεο και podcasts.
JS: Αποφασίσατε να δημοσιεύετε τα άρθρα σας στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα σουαχίλι. Γιατί όχι στην κιρούντι;
FM : Nous avons fait le choix d'écrire et de publier nos articles en français, en kiswahili et en anglais. Pour le moment, pas encore en kirundi. Mais nous avons en projet la rédaction d'articles en kirundi, langue d'origine bantoue qui est la langue nationale du Burundi et parlée par 97 percent de la population, parce que tous les Burundais peuvent lire et comprendre facilement ces deux langues. Donc notre site est accessible en français, en anglais et en kiswahili (langue bantoue) originaire de la Tanzanie. Ces deux autres langues sont communes à la Communauté d'Afrique de l'Est dont fait partie notre pays.
FM: Αποφασίσαμε να γράφουμε και να δημοσιεύουμε τα άρθρα μας στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα σουαχίλι, και όχι στα κιροούντι για τώρα. Ωστόσο, σκοπεύουμε να γράψουμε άρθρα στα κιρούντι, την εθνική γλώσσα Μπαντού του Μπουρούντι, που ομιλείται από το 97% του πληθυσμού, δεδομένου ότι όλοι οι κάτοικοι του Μπουρούντι μπορούν εύκολα να τη διαβάσουν και να την κατανοήσουν μαζί με τα γαλλικά. Επομένως, ο ιστότοπός μας είναι διαθέσιμος στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα σουαχίλι (μία γλώσσα Μπαντού), που προέρχεται από την Τανζανία. Αυτές οι δύο άλλες γλώσσες είναι κοινές στην Κοινότητα της Ανατολικής Αφρικής, η οποία περιλαμβάνει τη χώρα μας.
JS: Πώς βρήκατε τους δημοσιογράφους σας; Τους εκπαιδεύσατε οι ίδιοι;
FM : Nous organisons parfois des formations pratiques en journalisme axées sur l'environnement. Beaucoup de jeunes y participent et c'est dans ces lots de participants que nous trouvons et dénichons les journalistes qui ont la capacité de raconter les histoires conformément à la ligne éditoriale d'Ibihe. D'autres nous sollicitent également pour faire des stages d'approfondissement chez nous.
FM: Μερικές φορές διοργανώνουμε πρακτικές εκπαιδευτικές συναντήσεις για τη δημοσιογραφία με βάση το περιβάλλον. Συμμετέχουν πολλοί νέοι και μεταξύ αυτών των συμμετεχόντων βρίσκουμε δημοσιογράφους ικανούς για δημοσιεύσεις σύμφωνα με τη συντακτική γραμμή του Ibihe. Άλλοι ζητούν επίσης να κάνουν μαζί μας σεμινάρια κατάρτισης για προχωρημένους.
JS: Πώς διαμορφώνεται το τοπίο των μέσων ενημέρωσης του Μπουρούντι;
FM : L’environnement médiatique au Burundi était relativement bon jusqu'en 2015. Les journalistes se retrouvaient quelquefois en difficultés dans la pratique de leur métier notamment en ce qui concerne l'accès aux sources d'informations et aux données pouvant aider dans la réalisation des enquêtes. Quant à la liberté de presse et la liberté d'expression, la situation aujourd'hui est compliquée, ce qui ne rend pas du tout facile le travail de journaliste. Mais nous essayons de contourner certaines barrières pour donner des informations utiles aux Burundais et pour inciter les décideurs à prendre des solutions le plus rapidement possible.
FM: Μέχρι το 2015, το τοπίο των ΜΜΕ στο Μπουρούντι ήταν σχετικά σταθερό. Οι δημοσιογράφοι αντιμετώπιζαν ενίοτε δυσκολίες στο επάγγελμά τους, οι οποίες αφορούσαν κυρίως την πρόσβαση σε πληροφορίες και πηγές δεδομένων για τη διεξαγωγή των ερευνών τους. Σήμερα η κατάσταση της ελευθερίας του λόγου και του Τύπου είναι περίπλοκη, γεγονός που δεν διευκολύνει το έργο των δημοσιογράφων. Ωστόσο, προσπαθούμε να ξεπεράσουμε ορισμένα εμπόδια για να παρέχουμε χρήσιμες πληροφορίες στους πολίτες του Μπουρούντι και να ενθαρρύνουμε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να υιοθετήσουν λύσεις το συντομότερο δυνατό.
Σύμφωνα με τον Δείκτη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF) του 2023, το Μπουρούντι κατατάσσεται στην 114η θέση μεταξύ 180 χωρών, με βαθμολογία 52,14. Πρόκειται για πτώση επτά θέσεων σε σχέση με το 2022, όπου κατατάσσεται στην 107η θέση με βαθμολογία 55,74. Στις 3 Ιανουαρίου 2023, η δημοσιογράφος του Μπουρούντι Floriane Irangabiye συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση, αφού κατηγορήθηκε για «υπονόμευση της ακεραιότητας της εθνικής επικράτειας». Κατηγορείται ότι φιλοξένησε ραδιοφωνικές εκπομπές, που επέκριναν τις Αρχές του Μπουρούντι, ενώ βρισκόταν στη γειτονική χώρα του Μπουρούντι, τη Ρουάντα. Κατηγορείται επίσης ότι δεν προσκόμισε αποδεικτικά στοιχεία για το επάγγελμά της, σε μια χώρα όπου οι Αρχές είναι εξαιρετικά αυστηρές όσον αφορά την κατοχή δελτίου Τύπου.
#Burundi #UE : Et tandis que nos diplomates discutent dans un “climat ouvert et chaleureux” à #Bujumbura, la journaliste 🇧🇮 Floriane Irangabiye croupit en prison https://t.co/6rhODXJkVC Floriane Irangabiye est la « seule journaliste femme en prison dans toute l’#Afrique » ! https://t.co/GEy12fFTUN pic.twitter.com/EHDdCNPW20
— Clément Boursin (@ClementBoursin) June 22, 2023
#Burundi #EU: Ενώ οι διπλωμάτες μας διεξάγουν συζητήσεις σε ένα «θερμό και ανοικτό περιβάλλον» στη #Μπουγιουμπούρα, η δημοσιογράφος, 🇧🇮 Floriane Irangabiye, μαραζώνει στη φυλακή. https://t.co/6rhODXJkVC Floriane Irangabiye είναι «η μόνη γυναίκα δημοσιογράφος που βρίσκεται σήμερα στη φυλακή σε όλη την Αφρική»! https://t.co/GEy12fFTUN pic.twitter.com/EHDdCNPW20
— Clément Boursin (@ClementBoursin) 22 Ιουνίου 2023
[Αναφορά Tweet] Εικόνα: 5η συνεδρία πολιτικού διαλόγου #EU Burundi. Διάφορα θέματα στην ημερήσια διάταξη: Συνεργασία ΕΕ – Μπουρούντι, η οικονομική κατάσταση και το επιχειρηματικό κλίμα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η τοπική και διεθνής συνεργασία. Θερμό και ανοικτό περιβάλλον.
