Φωτογραφία από Arzu Geybullayeva

Το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο απέτυχε να παραπέμψει την Πρόεδρο της Γεωργίας, Σαλομέ Ζουραμπασβίλι, σχετικά με την απόφασή της να προχωρήσει σε ευρωπαϊκή περιοδεία για την υποστήριξη της προσπάθειας της Γεωργίας για ένταξη στην ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2023. Το κυβερνών κόμμα δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την υποστήριξη τουλάχιστον 100 βουλευτικών ψήφων από το σύνολο των 150, με μόλις 86 βουλευτές να ψηφίζουν υπέρ της δίωξης και ένα μέλος του κοινοβουλίου να καταψηφίζει την απόφαση. Οι υπόλοιποι βουλευτές της αντιπολίτευσης είτε δεν ψήφισαν είτε μποϊκόταραν εντελώς τη συνεδρίαση. Το αποτέλεσμα σημαίνει επίσης ότι το κοινοβούλιο δεν θα μπορέσει να ψηφίσει ξανά για την δίωξη της Προέδρου Ζουραμπασβίλι για τις ίδιες κατηγορίες.

Από την άλλη πλευρά, το κυβερνών Γεωργιανό Όνειρο δεσμεύτηκε να μηνύσει τον Πρόεδρο στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ισχυριζόμενο ότι η Πρόεδρος Ζουραμπασβίλι ενήργησε κατά παράβαση του Άρθρου 52 του Συντάγματος της Γεωργίας, το οποίο ορίζει ότι ο Πρόεδρος μπορεί να ασκεί εξουσίες αντιπροσώπου στις διεθνείς σχέσεις μόνο με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης. Στις 16 Οκτωβρίου, το Δικαστήριο έκρινε την πρόεδρο Σαλομέ Ζουραμπασβίλι ένοχη για παραβίαση του συντάγματος πραγματοποιώντας επίσημες επισκέψεις στο εξωτερικό τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, αφού η κυβέρνηση αρνήθηκε να της δώσει την επίσημη άδεια να το κάνει.

Η Maia Kopaleishvili, μία από τις δικηγόρους της Ζουραμπασβίλι, είπε στην Interpress News: «Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν είχε πραγματικά ούτε νομική ούτε πραγματική βάση για να επιβεβαιώσει την παραβίαση του συντάγματος από την πρόεδρο. Εάν το δικαστήριο ενεργούσε υπό δίκαιες συνθήκες […], αυτή η απόφαση θα έπρεπε να μην είχε παρθεί».

Ωστόσο, η ετυμηγορία του δικαστηρίου επέτρεψε στο κυβερνών κόμμα να προχωρήσει σε διαδικασία παραπομπής εναντίον της Ζουραμπασβίλι, με το τελικό στάδιο να είναι η κοινοβουλευτική ψηφοφορία. Μόνο που δεν οδήγησε πουθενά.

Στην ομιλία της στο κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της συνόδου δίωξης, η Ζουραμπασβίλι αρνήθηκε ότι παραβίασε το σύνταγμα και δήλωσε ότι η ψηφοφορία θα έβλαπτε το «ευρωπαϊκό μέλλον» της Γεωργίας. «Δεν θα στερηθώ τίποτα από αυτή τη διαδικασία. Σήμερα, δεν κρίνεται η μοίρα μου, αλλά η μοίρα σας. Δεν κατηγορείτε εμένα, αλλά τον εαυτό σας, τη χώρα, το ευρωπαϊκό της μέλλον και κάθε ψήφο σας [υπέρ της δίωξης] είναι μια ψήφος ενάντια σε αυτό το μέλλον μας», είπε η Ζουραμπασβίλι.

Η πρόεδρος είπε επίσης ότι δεν θα παραιτηθεί.

Την επόμενη μέρα, άσκησε βέτο σε αμφιλεγόμενες τροπολογίες στον νόμο για τις διαμαρτυρίες της Γεωργίας, που θα απαγόρευε την ανέγερση σκηνών ή «προσωρινών κατασκευών» κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών, καθώς και αφαίρεση της γεωργιανής υπηκοότητας από τον Otar Partskhaladze, έναν πρώην Γενικό Εισαγγελέα, που είχε λάβει κυρώσεις από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Partskhaladze, ο οποίος διετέλεσε Γενικός Εισαγγελέας της Γεωργίας για ενάμιση μήνα το 2013, δέχθηκε κυρώσεις από την Ουάσιγκτον, επειδή «λειτουργούσε ή δραστηριοποιήθηκε στον τομέα συμβούλων διαχείρισης» της ρωσικής οικονομίας και σε σχέση με τη ρωσική «κακοήθη επιρροή» στη Γεωργία.

Λίγες ώρες πριν από την έναρξη της συνεδρίασης, η Προεδρική Διοίκηση επέκρινε επίσης το κοινοβούλιο,. επειδή δεν επέτρεψε σε ξένους διπλωμάτες να παραστούν στη συνεδρίαση.

Ένα αυξανόμενο ρήγμα

Το αξίωμα του προέδρου της Γεωργίας έχει μικρή εξουσία και περιορίζεται κυρίως σε αντιπροσωπευτικά καθήκοντα, ενώ η πλειοψηφία των εξουσιών ανήκει στο κοινοβούλιο και τον πρωθυπουργό. Μόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Πρόεδρος Ζουραμπασβίλι πήρε μια πιο κρίσιμη θέση εναντίον του κυβερνώντος κόμματος, το οποίο ήταν αρκετά θερμό με τη Ρωσία εν μέσω της συνεχιζόμενης εισβολής. Επέκρινε τακτικά τη ρητορική του κόμματος για τον συνεχιζόμενο πόλεμο και τις προθέσεις της Ρωσίας.

Η Πρόεδρος Ζουραμπασβίλι τάχθηκε επίσης στο πλευρό του λαού και της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στους δρόμους κατά του νόμου για ξένους φορείς, που επέβαλε η κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2023.

Μια άλλη κίνηση που έφερε την Πρόεδρο σε αντίθεση με την κυβερνώσα κυβέρνηση ήταν η απόφασή της να δώσει χάρη σε έναν εξέχοντα δημοσιογράφο της αντιπολίτευσης, τον Nikoloz Gvaramia, τον Ιούνιο του 2023, ο οποίος καταδικάστηκε σε τριάμισι χρόνια φυλάκισης τον Μάιο του 2022.

Στον απόηχο αυτών των κλιμακούμενων εντάσεων, το Γεωργιανό Όνειρο απαγόρευσε στην Πρόεδρο διεθνείς επισκέψεις, αλλά εκείνη αποφάσισε να ξεκινήσει την περιοδεία ανεξάρτητα από την απαγόρευση και έφυγε από τη Γεωργία για την Ευρώπη στις 30 Αυγούστου. Όταν φωτογραφίες της συνάντησής της με τον Γερμανό ομόλογό της Frank-Ο Walter Steinmeier κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, το κυβερνών κόμμα είπε ότι η πρόεδρος «παραβιάζει κατάφωρα το Σύνταγμα» και δεν είχε εξουσιοδότηση να συναντηθεί με ευρωπαίους ηγέτες.

Τα κόμματα της γεωργιανής αντιπολίτευσης και αρκετά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατήγγειλαν γρήγορα την κίνηση του κυβερνώντος Γεωργιανού Ονείρου να ασκήσει δίωξη στην Πρόεδρο. Σε κοινή δήλωση, γεωργιανοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του Open Society Georgia Foundation και του Transparency International, δήλωσαν: «Η απόφαση του Γεωργιανού Ονείρου να ξεκινήσει τη διαδικασία μομφής κατά της Προέδρου της Γεωργίας αποτελεί επίθεση στις φιλοδοξίες της χώρας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Πριν τεθεί σε ψηφοφορία η δίωξη της Ζουραμπασβίλι, η Transparency International Georgia κατηγόρησε το κυβερνών κόμμα ότι προσπάθησε να «σαμποτάρει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Γεωργίας».

Οι φιλοδοξίες της Γεωργίας για την ΕΕ

Λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Γεωργία ανακοίνωσε το σχέδιό της να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έκτοτε, το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο βρέθηκε σε μπελάδες μετά από μια σειρά από αποφάσεις, δηλώσεις και επικρίσεις κατά της Δύσης. Η τωρινή κυβέρνηση έχει επίσης κάνει μια μεταβολή όσον αναφορά ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μόλις τον Μάιο του 2023, ο πρωθυπουργός της Γεωργίας Ιρακλί Γκαριμπασβίλι παρευρέθηκε στη συνεδρίαση του Συνασπισμού Πολιτικής Δράσης των Συντηρητικών (CPAC) στη Βουδαπέστη, όπου ο πολιτικός επιτέθηκε εναντίον των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+, ισχυριζόμενος ότι διέδιδαν προπαγάνδα ενάντια στις «παραδοσιακές οικογενειακές αξίες» της χώρας. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η αντι-ΛΟΑΤΚΙ+ στάση της κυβέρνησης ή η επιδείνωση του ιστορικού σχετικά με τις ελευθερίες και τη δημοκρατία που τραβούν τη διεθνή προσοχή. Το Γεωργιανό Όνειρο έχει επίσης πραγματοποιήσει σημαντικές αλλαγές στη σχέση του με τη Ρωσία, από τότε που η τελευταία εισέβαλε στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων με την επανέναρξη των πτήσεων από και προς τη Ρωσία τον Μάιο του 2023 και με το να επιτραπεί σε αξιωματούχους που υπόκεινται σε κυρώσεις και στις οικογένειές τους να περάσουν στη Γεωργία.

Μετά τη συνάντηση με την Ζουραμπισβίλι στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επανέλαβε τις προηγούμενες παρατηρήσεις της ΕΕ ότι όσο η κυβέρνηση συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις στη «δικαιοσύνη, την αποολιγαρχία και την καταπολέμηση της διαφθοράς και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης», η ΕΕ θα παραμείνει προσηλωμένη στη στήριξη της Γεωργίας να προχωρήσει στο καθεστώς υποψηφιότητας.

Η ΕΕ πρόκειται να λάβει απόφαση σχετικά με το καθεστώς υποψηφιότητας για ένταξη στην ΕΕ τον Νοέμβριο του 2023.