Διασώζοντας από την εξαφάνιση τη γλώσσα Μούισκα, λέξη-λέξη

Muisca Observatory - Photo by amanderson2 and used under a CC BY 2.0 license.

Παρατηρητήριο Muisca – Φωτογραφία: amanderson2, χρησιμοποιείται με άδεια CC BY 2.0.

Η γλώσσα Μούισκα θεωρείται επίσημα μια γλώσσα που έχει εξαφανιστεί. Η γλώσσα, που ανήκει στη γλωσσολογική οικογένεια Chibcha, ομιλούνταν παλιότερα από το λαό Μούισκα, που ζούσε γύρω από τα κεντρικά υψίπεδα της Κολομβίας, συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής γύρω από την τωρινή πρωτεύουσα, Μπογκοτά. Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της γλώσσας βρίσκεται σε κείμενα και έγγραφα του 16ου και 17ου αιώνα, που διασώθηκαν από αρχεία, όπου βρίσκονταν στην αφάνεια. Το μονοπάτι προς εξαφάνιση της γλώσσας χαράχτηκε από την περίοδο εξουσίας του Βασιλιά Καρόλου Γ’ της Ισπανίας, που απαγόρευσε τη χρήση της, ως έναν τρόπο για να ελέγξει περισσότερο το γηγενή πληθυσμό. Ο νόμος παρέμεινε μέχρι την έγκριση του Συντάγματος του 1991 στην Κολομβία.

Αν και η γλώσσα δε χρησιμοποιείται ενεργά, παραμένει ζωντανή και έχει απομεινάρια σε καθημερινές λέξεις των Κολομβιανών, δάνεια από τη γλώσσα μούισκα. Οι λέξεις αυτές, που χρησιμοποιούνται συχνά για την περιγραφή ντόπιων ζώων, φυτών και φρούτων, αποκαλούνται “muisquismos” και χρησιμοποιούνται στην Μπογκοτά και γύρω από αυτήν από κατοίκους που αγνοούν τις ρίζες των λέξεων.

Logo of the Muysccubun project.

Λογότυπο του προγράμματος Muysccubun.

Η ιστορική σημασία της εξαφανισμένης αυτής γλώσσας κέντρισε το ενδιαφέρον μιας ομάδας φοιτητών γλωσσολογίας και ανθρωπολογίας από διάφορα πανεπιστήμια της Κολομβίας, η οποία εργάζεται για την σταδιακή αναβίωση της γλώσσας. Εκμεταλλευόμενοι ψηφιακά εργαλεία, εφαρμογές και κοινωνικά δίκτυα, το πρόγραμμα “Muysccubun” εργάζεται για την καταγραφή και κοινοποίηση της γλώσσας στο Διαδίκτυο. Οι δραστηριότητές τους περιλαμβάνουν την μεταγραφή υλικού σε μούισκα από πρωτογενείς πηγές και τη δημοσίευσή του σε ένα wiki. Έχουν δημιουργήσει ένα διαδικτυακό λεξικό Ισπανικών-Μούισκα, που διατίθεται επίσης και ως δωρεάν Android εφαρμογή.

Το υλικό αυτό κοινοποιείται και μέσω της σελίδας της ομάδας στο Facebook, όπου δημοσιεύουν μια λέξη μούισκα την ημέρα, ανακατευθύνοντας στο wiki. Για παράδειγμα:

Palabra del día:

iaia

Fon. Gonz. */iaia/
Fon. Cons. */iaia/

1. Red *de pesca.
2. Despeinado.

Λέξη της ημέρας:

iaia

Fon. Gonz. */iaia/
Fon. Cons. */iaia/

1. Δίχτυ για ψάρεμα
2. Ατημέλητος.

Η χρήση αυτή της τεχνολογίας για τη γνώση της μούισκα οδήγησε σε παρόμοιες πρωτοβουλίες την ομάδα Muysccubun, μεταξύ των οποίων η δημιουργία ενός διαδικτυακού λεξικού Ισπανικών-Sáliba, επίσης διαθέσιμο ως εφαρμογή Android, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Caro and Cuervo. Συνεργάζονται επίσης με το Mozilla Colombia για να προωθήσουν την τοπική προσαρμογή του πλοηγού Firefox σε ιθαγενείς κολομβιανές γλώσσες.

Αν και υπάρχουν ορισμένες νέες πρωτοβουλίες για τη διδασκαλία της μούισκα σε ορισμένα αγροτικά σχολεία, καθώς και σε τάξεις στην Μπογκοτά, το πρόγραμμα ελπίζει πως η συμβολή τους στην καταγραφή και αναβίωση της γλώσσας μούισκα μπορεί να αποφέρει περισσότερους καρπούς με το έργο τους σε ψηφιακά μέσα.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.