Το “Σχέδιο Μετανάστευση” βοηθάει οικογένειες στη Γουατεμάλα να βρουν αγνοούμενους συγγενείς

Manuel sought help from the Migration Project after his daughter was injured in a car accident trying to reach the US. Credit: Amy Bracken

Το άρθρο αυτό της Amy Bracken αρχικά δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα PRI.org στις 5 Μαΐου 2016 και αναδημοσιεύεται εδώ στα πλαίσια συμφωνίας διαμοιρασμού περιεχομένου.

Κάθε μήνα, από τις ΗΠΑ απελαύνονται χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά με προορισμό τη Γουατεμάλα. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς συνεχίζουν να έρχονται ή τουλάχιστον προσπαθούν. Πολλοί εγκαταλείπουν ερημωμένα χωριά που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια των ένοπλων συρράξεων στη χώρα τους πριν από κάποιες δεκαετίες και τώρα αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

Η επιτροπή αλήθειας της Γουατεμάλας ανέφερε ότι η πόλη της Zacualpa, μια βόρεια και ορεινή πόλη, ήταν ο τόπος της γενοκτονίας το 1980. Πολλοί κάτοικοι έφυγαν τότε, ενώ τώρα, σε κάποια περίχωρα της πόλης, σχεδόν το ένα πέμπτο του ενήλικου πληθυσμού έχει μεταναστεύσει βόρεια σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής.

Στην Zacualpa πολλοί γηγενείς κάτοικοι δεν μπορούν να αντισταθούν στον τζόγο: παίρνουν δάνειο, πληρώνουν τους λαθρέμπορους χιλιάδες δολάρια για να τους περάσουν από το Μεξικό στις Η.Π.Α. Ίσως κάποιος να τα καταφέρει και να βρει δουλειά και να μπορέσει να στέλνει χρήματα στην οικογένειά του που έχει μείνει πίσω ή, από την άλλη, να απελαθεί και να καταλήξει και πάλι πίσω στην Zacualpa ή ακόμη χειρότερα να εξαφανιστεί.

Σε αυτήν την περίπτωση η οικογένειά του αγνοούμενου μπορεί να έρθει εκκλησάκι πίσω από την Εκκλησία της Zacualpa, όπου υπάρχει ένα μικρό γραφείο με μια χάρτινη πινακίδα που γράφει “Σχέδιο Μετανάστευση”. Πρόκειται για μια τοπική πρωτοβουλία με εξωτερική υποστήριξη από το κέντρο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κολεγίου της Βοστόνης στην Μασαχουσέτη των Η.Π.Α.

Η Luisa Hernández Simaj εργάζεται εδώ. Λέει ότι οι περισσότεροι που απευθύνονται σε εμάς ψάχνουν για αγαπημένα τους πρόσωπα που μετανάστευσαν βόρεια.

Παρατηρήσαμε ότι δεν συστήνονται με το όνομά τους: “Το όνομά μου είναι Μαρία ή Χουάνα για παράδειγμα και κατάγομαι από την τάδε κοινότητα” αναφέρει η Luisa. Αντιθέτως το πρώτο πράγμα που λένε είναι: “ψάχνω για τον συγγενή μου που έχει φύγει”.

Luisa Hernández Simaj works for the Migration Project helping family members locate missing loved ones in the US as well as supporting people who don't make it and return home in debt. Credit: Amy Bracken

Η Luisa Hernández Simaj εργάζεται για το Σχέδιο Μετανάστευση βοηθώντας τις οικογένειες να βρουν τους αγνοούμενους συγγενείς τους στις Η.Π.Α καθώς και υποστηρίζοντας όσους δεν τα κατάφεραν και επέστρεψαν χρεωμένοι. Φωτογραφία: Amy Bracken

Γνωρίζουν ότι η Luisa Hernández Simaj έχει πρόσβαση σε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και αυτό είναι η ιστοσελίδα εντοπισμού της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης των Η.Π.Α. Απλά εισάγει το όνομα του ατόμου, τη χώρα, την εθνικότητα και την ημερομηνία γεννήσεως. Μερικές φορές τα αποτελέσματα της αναζήτησης είναι άμεσα, ενώ άλλες φορές η αναζήτηση αποτυγχάνει. Σε αυτήν την περίπτωση σημαίνει πως ο λαθρέμπορος είπε στον μετανάστη να μην χρησιμοποιήσει το πραγματικό του όνομα. Έτσι η  Hernández Simaj  συμπληρώνει μια φόρμα με τα στοιχεία του ατόμου που αναζητείται και την υποβάλλει σε έναν δικηγόρο στο Κολέγιο της Βοστόνης. Αυτός με τη σειρά του ελέγχει σε συνεργασία με το δίκτυο δικηγόρων των Η.Π.Α  μήπως κάποιος μπορεί να το εντοπίσει.

“Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι όταν η αναζήτηση καταλήγει στο ότι το άτομο αυτό βρίσκεται σε φυλάκιση” λέει η Hernández Simaj. Η οικογένεια ξέρει ότι θα επιστρέψει. Δεν γνωρίζει το πότε, όμως ξέρει ότι θα γυρίσει.” Και αυτό είναι μια ανακούφιση διότι το χειρότερο σενάριο θα ήταν να μην βρίσκεται πλέον εν ζωή.

“Εδώ στην  Zacualpa έχουμε τέσσερις περιπτώσεις ατόμων που έχουν εξαφανιστεί”, λέει. Αγνοούνται από 4 ως και 15 χρόνια.

Και έπειτα υπάρχει και η τραγική περίπτωση της οικογένειας του Μανουέλ. Ο 67χρονος αγρότης ήρθε στο γραφείο πριν μερικούς μήνες, ξέροντας ήδη πού βρίσκονταν η κόρη και ο εγγονός του. Είχαν ένα τροχαίο ατύχημα στο Μεξικό. Ο λαθρέμπορος που τους μετέφερε έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου, στην προσπάθειά του να αποφύγει τις αρχές. Η κόρη του Μανουέλ μόλις πρόσφατα ξύπνησε από το κώμα, ενώ ο οκτάχρονος γιος της σκοτώθηκε.

Η Hernández Simaj πηγαίνει να επισκεφτεί την οικογένεια.

Μιλώντας λίγα ισπανικά και την διάλεκτο Quiché, η Hernández Simaj ζητά από τον Μανουέλ να πει την ιστορία του.

Κάποια χρόνια πριν, λέει ο Μανουέλ, ο σύζυγος της κόρης του έφυγε στις ΗΠΑ για να βρει δουλειά να συντηρήσει την οικογένειά του. Η σύζυγος και ο γιος του επρόκειτο να ζήσουν μαζί του, όμως κάτι τέτοιο δε συνέβη ποτέ.

Η πρώτη τους απόπειρα απέτυχε εξαιτίας των συνοριακών δυνάμεων των ΗΠΑ. Κατά τη δεύτερη απόπειρά τους, συνέβη το τροχαίο ατύχημα. Όταν ο Μανουέλ έμαθε τα νέα, ζήτησε από το Σχέδιο Μετανάστευση να βοηθήσει. Μέλη της οργάνωσης συνεργάστηκαν με εκκλησίες του Μεξικό, προκειμένου να κανονίσουν τη μεταφορά της κόρης του στο σπίτι καθώς και τη σορό του εγγονού του.

Χωρίς τη βοήθεια της εκκλησίας τίποτα δεν θα ήταν δυνατόν.

Πίσω στην αυλή της μικρής εκκλησιάς, έξω από το γραφείο του Σχεδίου Μετανάστευσης, βρίσκεται ένας ακόμα πελάτης, ο Λουίς, 21 ετών. Κατά μια έννοια είναι τυχερός. Έχει επιζήσει από τρεις απόπειρες να φτάσει στις ΗΠΑ και κάθε φορά οι αρχές τον συνέλαβαν. Τώρα έχει κουραστεί συναισθηματικά και αποφάσισε να σταματήσει τις προσπάθειες για λίγο.

“Ακόμα, όσο άσχημη εμπειρία κι αν ήταν την πρώτη φορά”, λέει ο Λουίς έχοντας ήδη απελαθεί μια φορά, “όταν σκέφτεσαι τα χρέη, θέλεις να γυρίσεις πίσω και να προσπαθήσεις ξανά ξεχνώντας ό,τι έχει συμβεί πριν.”

Luis tired to reach the US three times and each time he was caught by Border Patrol and deported. Now he's home, struggling with the debt he incurred trying to get the US. Credit: Amy Bracken

Ο Λουίς προσπάθησε να φτάσει στις ΗΠΑ τρεις φορές και κάθε φορά οι αρχές τον συνέλαβαν. Τώρα ζει στην πατρίδα του και αγωνίζεται να ξεπληρώσει το χρέος που απέκτησε στην προσπάθειά του να μεταναστεύσει.

Θα ήθελε να στηρίξει τη οικογένειά του. Αντιθέτως, χρειάστηκε να πουλήσει μέρος της γης του για να αποπληρώσει το δάνειο.

Συνήθως ήταν η οικογένειά του αυτή που πήγαινε στο γραφείο του Σχεδίου Μετανάστευσης για να τον εντοπίσει. Τώρα έρχεται αυτός.

“Βοηθάει το να μιλάς με το προσωπικό εδώ”, λέει. Στην κοινότητα τους “συμβαίνει να ντρέπεται κανείς για τις αποτυχίες του”.

Η Hernández Simaj το συναντά αυτό όλη την ώρα. Λέει πως οι άνθρωποι δεν μιλούν πολύ λόγω των οικονομικών προβλημάτων τους, αλλά και επειδή απέτυχαν να τα καταφέρουν και να πραγματοποιήσουν το τόσο πια πολυπόθητο Αμερικάνικο Όνειρο”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.