Αυτή η μαρτυρία γράφτηκε από την Flavia Morales για την AVC Noticias [όπως οι ακόλουθοι σύνδεσμοι εκτός αν δηλώνεται διαφορετικά] και δημοσιεύτηκε από το CONNECTAS και τo Global Voices χάρη σε μια συμφωνία κοινού περιεχομένου.
Στις 23 Ιουλίου 2017, έχασαν τη ζωή τους δέκα μετανάστες και ακόμα 29 έχουν σωθεί από ένα ρυμουλκούμενο όχημα, με το οποίο είχαν διασχίσει τα σύνορα ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Μεξικό σε απάνθρωπες συνθήκες. Το όχημα βρέθηκε παρκαρισμένο μπροστά σε ένα κατάστημα της αλυσίδας Walmart στο San Antonio του Τέξας. Αυτή είναι η ιστορία δύο αδελφών, που ήταν πάνω σε αυτό το όχημα.
Οι Mariano και Humberto López Cano έβγαζαν 120 πέσος (περίπου 6,80 δολάρια) για μία εργάσιμη ημέρα έξι ωρών εργαζόμενοι σε φυτείες της κοινότητάς τους, José María Morelos, που βρίσκεται γύρω στα 40 λεπτά από την Papantla, στα βόρεια της Βερακρούζ. Αν και η εταιρεία Petróleos Mexicanos, κρατικής ιδιοκτησίας, έχει χτίσει σχολεία και δρόμους στην κοινότητα και παρά τη διαδεδομένη παρουσία πετρελαιοπηγών, η φύτευση καλαμποκιού και φασολιών σε ιδιόκτητα εδάφη ή σε παραχωρημένα είναι η μοναδική δουλειά διαθέσιμη στην περιοχή.
Μόλις είχε την ευκαιρία να φύγει για τις ΗΠΑ, ο Humberto δεν δίστασε. Για πρώτη φορά, είχε την ευκαιρία να αφήσει την κοινότητά του και να επιδιώξει μια καλύτερη ζωή. Λίγες μέρες πριν την προγραμματισμένη του αναχώρηση για τις ΗΠΑ, εμφανίστηκε μια άλλη ευκαιρία και ο Humberto ζήτησε από τον αδελφό του να τον ακολουθήσει.
Μετά από ακόμα έξι μέρες από την αναχώρηση των αδελφών — Κυριακή 16 Αυγούστου — η κοινότητά τους συγκλονίστηκε από το πένθος, αφότου έμαθε την είδηση ότι δέκα μετανάστες έχασαν τη ζωή τους από ασφυξία, αφότου εγκαταλείφθηκαν μέσα σε ένα όχημα στο Σαν Αντόνιο του Τέξας και ότι 29 άλλοι είχαν σωθεί. Η οικογένεια López Cano τρελάθηκε, όταν έμαθε ότι μέσα στο όχημα ήταν και τα δύο αδέλφια.
Ο Mariano, 27 χρονών και πατέρας τριών παιδιών, πέθανε από ασφυξία στο εσωτερικό του οχήματος, καθώς ταξίδευε από το McAllen στο Χιούστον του Τέξας, διότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του έφτασε τους 65°C. Ο Humberto, 24 χρονών και πατέρας δύο παιδιών, νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο και βρίσκεται ακόμα στις ΗΠΑ ως μάρτυρας του δυστυχήματος..
Ο Mariano López, πατέρας των δύο αδελφών, είπε ότι διάλεξαν να μεταναστεύσουν σε μια άλλη χώρα για μια καλύτερη ζωή, “ήθελαν να το κάνουν αυτό και να ανοίξουν μια επιχείρηση”.
Ellos quisieron irse, de la noche a la mañana, no tardaron ni dos días, hicieron planes, iban con la ilusión de hacer algo, no eran chicos maleados, y pues uno no sabe cuándo sale que destino llevamos, nunca pensé que iba a pasar esto.
Ήθελαν να φύγουν άμεσα, δεν ήθελαν να περιμένουν δυο μέρες. Είχαν προγραμματίσει τα πάντα. Έφυγαν με την ψευδαίσθηση ότι θα κατάφερναν κάτι. Δεν ήταν εγκληματίες. Κανείς δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει η μοίρα. Ποτέ δεν περίμενα να συμβεί αυτό.
Τα δυο αδέλφια φαντάζονταν μαζί πόσα χρήματα θα κέρδιζαν σε ένα μήνα ή ένα χρόνο. Ο Mariano ονειρευόταν να αγοράσει ένα αυτοκίνητο. Αυτά είναι τα λόγια του πατέρα τους:
A mí me pidieron prestado, me dijeron que consiguiera dinero, estaban seguros que les iba a ir bien e iban a pagar rápido, los planes era ganar en dólares, en dos o tres años conseguir una mejor vida, un mejor futuro para los niños.
Μου ζήτησαν ένα δάνειο. Μου είπαν να βρω χρήματα. Ήταν σίγουροι ότι όλα θα πάνε καλά και ότι θα έβγαζαν λεφτά γρήγορα. Το σχέδιό τους ήταν να βγάλουν δολάρια και να καταφέρουν να προσφέρουν στα παιδιά τους ένα καλύτερο μέλλον σε δυο τρία χρόνια.
“Σε παρακαλώ, μη φύγεις”
Τη μέρα μετά την αναχώρηση του Mariano López Cano για τις ΗΠΑ, η γυναίκα του Beatriz γέννησε το τρίτο τους παιδί, που ο Mariano δε θα γνωρίσει ποτέ.
Ο Mariano, που είχε αποφασίσει να ακολουθήσει τον αδελφό του, είχε αποχαιρετίσει τη γυναίκα του, τα παιδιά του και την υπόλοιπη οικογένεια ήδη δυο μέρες πριν την αναχώρηση.
“Δεν θα μου συμβεί τίποτα. Όλα θα πάνε καλά”, ήταν τα τελευταία λόγια που είπε στη γυναίκα του, που ήταν πραγματικά έκπληκτη με την απόφασή του.
Η Beatriz López Paredes και ο Mariano γνωρίστηκαν στο τοπικό δημοτικό σχολείο, άρχισαν να βγαίνουν στο λύκειο, παντρεύτηκαν τον Μάιο 2012 και απέκτησαν τρία παιδιά. Το τρίτο παιδί ήρθε απρόσμενα.
Ίσως, αυτή η απροσδόκητη εγκυμοσύνη να επηρέασε την απόφαση του Mariano να φύγει:
Le pedí que no se fuera, pero dijo que era algo decidido, dijo que se iba por sus hijos para que no les faltara nada.
Τον παρακάλεσα να μην φύγει, μα μου απάντησε ότι το είχε αποφασίσει και θα το έκανε, επειδή ήθελε να μη λείψει τίποτα στα παιδιά.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, η 24χρονη Beatriz ήταν στην κουζίνα μαζί με τα μωρά της ενός έως τριών ετών, όπου σιδέρωνε ένα κίτρινο πουκάμισο:
El sábado en la noche me dijo, me voy mañana, se despidió de nosotros el domingo, no pude hacer nada más.
Το Σάββατο το βράδυ μου είπε ότι θα έφευγε την επόμενη μέρα. Μας αποχαιρέτησε την Κυριακή. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα.
Υπάρχουν αρκετοί νέοι από τη χώρα, που μεταναστεύουν στις ΗΠΑ, επειδή πολλοί πηγαίνουν στην Γκουανταλαχάρα ή την Πόλη του Μεξικού σε αναζήτηση εργασίας. Η Beatriz μας είπε όμως ότι τα αδέλφια Cano δεν είχαν φύγει ποτέ από την κοινότητα.
Η ποδοσφαιρική ομάδα ήταν εκεί για το τελευταίο αντίο
Έπειτα από πολλές μέρες αναμονής, στις 4 Αυγούστου, το σώμα του Mariano επέστρεψε στην κοινότητα από το Σαν Αντόνιο του Τέξας.
Οι φίλοι του φόρεσαν την εμφάνιση της ομάδας “Los Pericos” (“Οι Παπαγάλοι”) και το έφεραν στο στάδιο για να μπορέσει να πει αντίο στο μεγάλο του πάθος: το ποδόσφαιρο.
Και τα δύο αδέλφια έπαιζαν μπάλα από τότε που ήταν παιδιά. Ο Mariano ήταν μέσος και έπαιζε άμυνα και φορούσε την μπλούζα με τον αριθμό 10. Σύμφωνα με τους συμπαίκτες του στην ομάδα, ήταν ένας από τους καλύτερους παίκτες της ομάδας. Ο Humberto φορούσε τον αριθμό 9 και ήταν κέντρο-επιθετικός. Ήταν συνηθισμένο να βλέπεις τα αδέλφια Cano στο γήπεδο ακόμα και μετά το τέλος του αγώνα.
Ο τραγικός θάνατος του Mariano López Cano δεν είναι η τελευταία καταστροφική απώλεια στους κόλπους της κοινότητας. Πριν δύο χρόνια, ένας νέος πέθανε, ενώ προσπαθούσε να διασχίσει το Rio Bravo σε αναζήτηση του “αμερικάνικου ονείρου”.
Ένας άλλος άντρας από την κοινότητα είπε ότι έφυγε για τις ΗΠΑ πριν 17 χρόνια και ότι του είχαν ζητήσει ένα δάνειο γύρω στα 14.000 δολάρια για να διασχίσει τα αμερικάνικα σύνορα. Για να φτάσει στο Χιούστον, όπου παρέμεινε τέσσερα χρόνια μέχρι την απέλαση, είχε διασχίσει την έρημο, μέχρι να φτάσει στο Rio Bravo, και μετά είχε περπατήσει για τρεις μέρες.
Ο άντρας μας είπε ότι το επίπεδο προστασίας εξαρτιόταν από το πόσο θα πλήρωνες τον “coyote“.
Γενικά, είναι οι γονείς ή οι φίλοι που διαπραγματεύονται με το άτομο που φέρνει τους μετανάστες χωρίς χαρτιά πέρα από τα σύνορα και πληρώνουν γι’ αυτό.
Ήταν ο Humberto που ήθελε να φύγει και ήταν εκείνος που ενθάρρυνε τον αδελφό να τον συνοδεύσει, αμέσως μόλις εμφανιζόταν η ευκαιρία. Άλλοι λένε όμως ότι ο Mariano είχε πάρει ήδη αυτή την απόφαση πολύ καιρό πριν.
Για τους καημένους τους οικείους τους και τους φίλους τους, οι επαφές και οι πόροι, που χρησιμοποιήθηκαν από τα δύο αδέλφια για το ταξίδι, παραμένουν ως σήμερα ένα μυστήριο.