Στο Περού και σε άλλες χώρες των Άνδεων, τρώνε κούι ή ινδικό χοιρίδιο. Φωτογραφία: Radio Ambulante.

Στο Περού, επιτρέπεται να ασκείς κριτική στα πάντα εκτός από το φαγητό. Ο παραγωγός του Radio Ambulante Daniel Alarcón ταξίδεψε στην πατρίδα του, στο Περού, για να μιλήσει με δυο ανθρώπους, οι οποίοι τόλμησαν να προσβάλουν την περουβιανή κουζίνα. Παρακάτω παρουσιάζεται μορφοποιημένη εκδοχή του άρθρου, το οποίο αρχικά δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Radio Ambulante με τίτλο “Ενάντια στο φαγητό του Περού”.

Απλό. Πρακτικό. Εύκολο. Αν είσαι Περουβιανός και ζεις στο εξωτερικό, όπως εγώ, τότε σου έχει συμβεί το παρακάτω: αναφέρεις τη χώρα σου, αναφέρεις τις λέξεις “Μάτσου Πίτσου” κι έπειτα ο κόσμος αμέσως ξεκινά να μιλάει για φαγητό.

Συμβαίνει πάντα. Πλέον βρίσκεις περουβιανά εστιατόρια σε κάθε μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη. Τουρίστες από τις Ηνωμένες Πολιτείες ταξιδεύουν στο Περού, μόνο και μόνο για να επισκεφθούν τα νέα σικ εστιατόρια της πρωτεύουσας. Στη Λίμα, υπάρχουν περισσότερες γαστρονομικές σχολές απ’ ό,τι στο Παρίσι και οι σεφ συχνά δίνουν συνεντεύξεις στον τοπικό Τύπο, όπου ερωτώνται για την άποψή τους περί πολιτικής, οικονομίας και πολιτισμού. Δεν υπερβάλλω. Πριν από λίγα χρόνια, επισκέφθηκα μια φυλακή υψίστης ασφαλείας και προς έκπληξή μου, ανακάλυψα ότι ένας από τους κρατούμενους είχε ανοίξει ένα γκουρμέ εστιατόριο. Θυμάμαι πως ο σεφ μου είπε ότι όνειρό του ήταν άνθρωποι εκτός φυλακής να επισκέπτονταν τη φυλακή για να δοκιμάσουν το φαγητό του. Γι’ αυτόν, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε επιτυχία.

Τέλος πάντων, έτσι έχει η κατάσταση. Υπάρχει όμως κι άλλη μια πλευρά σε αυτή την πραγματικότητα, κάτι που μου έγινε πολύ σαφές. Αν κάποιος μιλήσει άσχημα για το φαγητό μας, δεν αντιδράμε πάντοτε και τόσο καλά.

Θα ρίξουμε μια ματιά σε δυο υποθέσεις και θα γνωρίσουμε δυο άτομα, που τόλμησαν να προσβάλουν την περουβιανή κουζίνα, γιατί πιστεύω ότι αποκαλύπτει κάτι για τις ιδιοσυγκρασίες μας και γιατί θεωρώ ότι ίσως κάτι έχει αλλάξει. Για να μη με κατηγορήσει λοιπόν κανείς ότι δεν κατέχω αρκετή εθνική υπερηφάνεια, θα δηλώσω από τώρα το εξής: λατρεύω το φαγητό του Περού.

Πριν από τρία χρόνια στη Λίμα, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο “Cocinero en su tinta”. Ο συγγραφέας, Gustavo Rodriguez, εργάζεται επίσης ως σύμβουλος επικοινωνιών. Συνεπώς, γνωρίζει αρκετά περί μάρκετινγκ. Στην περίπτωση του βιβλίου του, ο εκδότης είχε αποφασίσει να το πουλήσει ως το πρώτο περουβιανό μυθιστόρημα αφιερωμένο στην κουζίνα μας, κάτι που ο ίδιος δεν εκτίμησε καθόλου.

“Ηταν ένας χαζός τρόπος κατηγοριοποίησης, το βιβλίο μου δεν είναι κάτι τέτοιο”, λέει ο Gustavo.

Έχει νόημα όμως, κάπως, δεν έχει; Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένας σεφ. Έτσι, αν αυτή η λεπτομέρεια δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από μια πρόφαση για την αφήγηση μιας προσωπικής ιστορίας, σε όρους μάρκετινγκ, βγάζει νόημα. Και λοιπόν, το δελτίο τύπου του εκδότη βρήκε το δρόμο του στα χέρια ενός άλλου συγγραφέα: του Περουβιανού συγγραφέα και blogger Iván Thays, που ζει στη Λίμα.

Εκείνη την εποχή, ο Ivan έγραψε ένα λογοτεχνικό ιστολόγιο για την ισπανική εφημερίδα El Pais και έγραψε ένα δημοσίευμα – “όχι για το βιβλίο, το οποίο δεν είχα διαβάσει ακόμα” – διερευνώντας τη γοητεία της περουβιανής κουζίνας και “πόσος χρόνος πρέπει να περάσει προτού γίνει λογοτεχνία ένα νέο φαινόμενο”.

Εκτός από αυτό το λογοτεχνικό και θεωρητικό ερώτημα στη δημοσίευσή του, ο Iván ομολόγησε κάτι πολύ σοβαρό: δεν του άρεσε πολύ το περουβιανό φαγητό. Και δεν το είπε και με τον καλύτερο τρόπο.

“Είπα πολλά πράγματα που έμοιαζαν πολύ άσχημα, όπως το ότι δεν μπορούσα να χωνέψω το περουβιανό φαγητό, ότι ήταν μια βόμβα υδατανθράκων, ότι μου άρεσε πολύ περισσότερο η ιταλική κουζίνα γενικά και ότι δεν πίστευα ότι το περουβιανό φαγητό ήταν εκτός πραγματικότητας με οποιονδήποτε τρόπο”, λέει ο Iván.

Και ότι δεν ήταν καν ευγνώμων γι’ αυτή την υποτιθέμενη γαστρονομική έκρηξη. Την επόμενη ημέρα, η ανάρτηση είχε σχόλια από περίπου 20 άτομα και ορισμένα likes. Ο Gustavo το είδε επίσης, επειδή ο Ivan τον επεσήμανε σε ένα σημείωμα στο Facebook. Και οι δύο δεν το σκέφτηκαν πολύ.

Αλλά ενώ ο Gustavo ήταν σε μια πτήση από τη Μπογκοτά στη Λίμα, όλα άλλαξαν. Η εφημερίδα El Comercio, μια εφημερίδα στη Λίμα, δημοσίευσε ένα σύνδεσμο στο blog με ανησυχητικό τίτλο: “Περουβιανός συγγραφέας στην Ισπανία λέει ότι η περουβιανή κουζίνα είναι κακή”. Το El Comercio είναι η πιο σημαντική και πιο αναγνωρισμένη εφημερίδα στο Περού και με αυτό το blog, ο Iván και τα σχόλιά του για το περουβιανό φαγητό έγιναν είδηση. Πολλοί ερμήνευσαν επίσης τα σχόλιά του ως κριτική στο βιβλίο του Gustavo και ως εκ τούτου, ο συγγραφέας είδε τον εαυτό του να εμπλέκεται σε αυτό το χάος.

“Έτσι εκεί συνειδητοποίησα ότι αυτό που είπα επρόκειτο να ληφθεί πολύ πιο σοβαρά από ό, τι πραγματικά σήμαινε για μένα, καταλαβαίνετε;” λέει ο Ivan.

Και εκεί ξεκίνησε η θύελλα των ΜΜΕ.

Συνεχίστε να ακούτε την ιστορία με αγγλικούς υποτίτλους παρακάτω (αρχίζοντας στο 5:50) για να μάθετε πώς τελείωσε η δοκιμασία και πώς ένας άλλος άνθρωπος πέρασε μια πολύ διαφορετική δημόσια αντίδραση λίγα χρόνια αργότερα, όταν αστειεύτηκε με το περουβιανό φαγητό:

Ή ακούστε το επεισόδιο παρακάτω στα ισπανικά: