Ο φιλάνθρωπος Sergej Trifunović σε ένα πρωτοσέλιδο της Vreme weekly από τις 20 Σεπτεμβρίου 2018, που περιλαμβάνει μια συνέντευξη που αναμένει κρατική παρενόχληση. Η επικεφαλίδα λέει: “Γιατί πρέπει εμείς να κάνουμε τη δουλειά τους”. Φωτογραφία από GV, CC-BY.

Οι αρχές επιβολής νόμου της Σερβίας ερευνούν μια φιλανθρωπική οργάνωση υγείας, της οποίας ο ιδιοκτήτης επικρίνει ανοιχτά την παρούσα κυβέρνηση για το γεγονός, όπως λένε μερικοί πολίτες, πως στηρίζεται στα αντίποινα.

Το πρόβλημα δημιουργήθηκε αμέσως μετά από μια υπόθεση που απασχόλησε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που λέγεται Podrži život (“Yποστήριξε τη ζωή”), κατά την οποία η οργάνωση βοήθησε ένα 4χρονο αγόρι, τον Dušan Todorović, να λάβει θεραπευτική αγωγή για τον καρκίνο στην Ισπανία.

Το έργο του ιδρύματος αφορά τη συλλογή δωρεών από πολίτες μέσω SMS με σκοπό τη βοήθεια των παιδιών που χρειάζονται ακριβές ιατρικές επεμβάσεις, οι οποίες δεν προσφέρονται από το δημόσιο σύστημα υγείας της Σερβίας. Το Σεπτέμβριο, βοήθησε να συγκεντρωθούν 191.000 ευρώ για να πληρωθεί η επέμβαση ενός αγοριού.

Αφότου το εκπληκτικό αυτό ποσό τράβηξε την προσοχή του κοινού και των μέσων, η κυβέρνηση έστειλε το κρατικής ιδιοκτησίας ελικόπτερό της στην κωμόπολη του αγοριού, Σβίλανατς, για να το μεταφέρει στο Βελιγράδι και μετά με το επίσημό της αεροπλάνο να τον μεταφέρει στη Βαρκελώνη.

Πολλοί Σέρβοι θεώρησαν την κίνηση ως ένα υποκριτικό διαφημιστικό κόλπο και υποστήριξαν πως έγινε, ώστε να παρουσιάσει τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάντρ Βούτσιτς ως σωτήρα του παιδιού. Το αγόρι τελικά πέθανε στη Βαρκελώνη δύο βδομάδες αργότερα.

Σύντομα αφότου το αγόρι είχε μεταφερθεί στην Ισπανία, ο υπουργός υγείας Ζλάτιμπορ Λόντσαρ, του οποίου οι σχέσεις με τη σέρβικη μαφία είχαν πρόσφατα ελεγχθεί από ένα τοπικό μέσο έρευνας, βγήκε στην τηλεόραση να προειδοποιήσει τους πολίτες κατά των δωρεών μέσω SMS. Δήλωσε: “Προσοχή στη δράση μέσω SMS, πρέπει να περιμένουμε να αποκαλυφθεί κάποια βρωμιά από εκεί”.

Η διακήρυξή του αμέσως έγειρε ανησυχίες πως η φιλανθρωπική οργάνωση θα στοχοποιούνταν. Όντως, στις 11 Οκτωβρίου, ο ιδρυτής της “Υποστηρίξτε τη Ζωή”, Sergej Trifunović, ο οποίος είναι διάσημος ηθοποιός στη Σερβία, έγραψε στο Τwitter, πως το ίδρυμα το είχε επισκεφθεί η αστυνομία.

Došla nam je kriminalistička policija, odsek za organizovani kriminal! Fini ljudi, šta će, rade svoj posao….

— Serge Truffaut (@WhistlerDick) October 11, 2018

Μας επισκέφθηκε η αστυνομία εγκλήματος, το τμήμα για το οργανωμένο έγκλημα! Καλοί άνθρωποι, οι ίδιοι δεν είχαν προσωπικά κάποιο λόγο για αυτό, απλά κάνουν τη δουλειά τους…

Ενώ περιμέναμε αυτή την επιθεώρηση σε μια συνέντευξη στις 20 Σεπτεμβρίου, όταν είπε πως ήταν βέβαιος πως το ίδρυμα λειτουργούσε σε πλήρη εναρμόνιση με το νόμο, ο Trifunović δεν μοιράστηκε περαιτέρω πληροφορίες για την επίσκεψη στις 11 Οκτωβρίου.

Μια παρόμοια ιστορία στην ΠΓΔΜ;

Οι μέθοδοι πίεσης κατά των σερβικών κοινωνικών οργανισμών φέρουν ομοιότητες με αυτές που χρησιμοποιούνται από άλλες λαϊκιστικές κυβερνήσεις στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, συγκεκριμένα στις γειτονικές Ουγγαρία και ΠΓΔΜ.

Η Σερβία κυβερνάται από το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS), που έχει ένα ακροδεξιό υπόβαθρο, αλλά έχει καταφέρει να επανασυστηθεί ως ένα κόμμα υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως επακόλουθο, να γίνει μέλος του διακρατικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), μιας ένωσης των κεντροδεξιών πολιτικών κομμάτων. Προτού χάσουν την εξουσία στην ΠΓΔΜ το Μάιο του 2017 , το αδερφό κόμμα του SNS μέσα στο EPP, το VMRO-DPMNE, ξεκίνησε καταστολή κατά σημαντικών τοπικών κοινωνικών οργανώσεων μέσω μιας σειράς ερευνών. Στην ενέργεια αυτή συμμετείχαν η οικονομική αστυνομία, η εισαγγελία, το υπουργείο εσωτερικών, η υπηρεσία δημοσίων εσόδων και η επιτροπή κατά της διαφθοράς.

Μετά την αλλαγή της κυβέρνησης, αξιωματούχοι της επιβολής νόμου της ΠΓΔΜ ομολόγησαν πως έλαβαν εντολές προκειμένου να βρουν το οτιδήποτε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να ενοχοποιήσει τους οργανισμούς. Αν και κατά κύριο λόγο αποτύγχαναν να βρουν ενοχοποιητικές αποδείξεις, οι έρευνες κατέληξαν στο να εξαντλήσουν το χρόνο και τους πόρους των οργανισμών.

Στις 17 Οκτωβρίου, ο Trifunović έγραψε στο Twitter πως η οργάνωση “Υποστηρίξτε τη Ζωή” στη Σερβία αντιμετώπιζε ένα παρόμοιο είδος καταστολής:

Evo sad mi “izvor” javlja da su u tužilaštvu dobili nalog da kako znaju i umeju procesuiraju moj slučaj koji bi po njima trebalo da se završi pritvorom. Našli išta, ili ne našli. Ajmo pravna državo! Potrudite se! Kako znate i umete.

— Serge Truffaut (@WhistlerDick) October 17, 2018

Μόλις άκουσα από μια “πηγή” πως η εισαγγελία έλαβε εντολή να βρει κάθε δυνατό τρόπο για να διεκπεραιώσει την υπόθεσή μου που υποτίθεται πως τελειώνει με την κράτηση μου. Ανεξάρτητα του αν θα βρουν ή όχι κάτι το ενοχοποιητικό (στο ίδρυμα). Ας δούμε πως δουλεύει η αρχή το νόμου! Δουλέψτε πιο σκληρά! Με κάθε δυνατό τρόπο.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κόσμος εξέφρασε τη συμπαράστασή του για την “Υποστηρίξτε τη Ζωή”, δημοσιεύοντας τον αριθμό κινητού τηλεφώνου της οργάνωσης 5757, προτρέποντας τον κόσμο να κάνει δωρεές.

#5757 nije samo humanitarni broj.
To je i simbol otpora tiraniji. @WhistlerDick

— Žarko Jokanović (@ZarkoJokanovic) October 11, 2018

#5757 δεν είναι απλά ένας ανθρωπιστικός αριθμός.
Είναι επίσης και ένα σύμβολο της αντίστασης στην τυραννία.

Uništavanje fondacije Podrži život nije samo
osveta Sergeju za poštovanje i poverenje koje uliva,
ono je i odraz straha nevoljenog nesrećnika prema bilo kome/čemu što može da nas udruži i izvuče dobro iz nas.

— Biljana Lukić (@BiljanaLuki) October 4, 2018

Η καταστροφή του ιδρύματος “Υποστηρίξτε τη Ζωή” δεν είναι μονάχα μια εκδίκηση κατά του Sergej για το σεβασμό και την εμπιστοσύνη που συγκέντρωσε, είναι και το αποτέλεσμα του φόβου ενός δυστυχισμένου κακομοίρη ενάντια σε κάθε μορφή συνεργασίας που μπορεί να μας ενώσει και να φανερώσει το καλό που έχουμε μέσα μας.