Αυστραλία: Μιλώντας με τον Ιρανό γελοιογράφο Eaten Fish για τη ζωή εντός και εκτός των στρατοπέδων κράτησης

Γελοιογραφία του Eaten Fish, την σχεδίασε όσο κρατούνταν στην Νήσο Μάνους. Πηγή: Facebook. Δημοσιεύεται με άδεια

Ο Ali Dorani ήταν 21 ετών, όταν έφθασε στο νησί των Χριστουγέννων της Αυστραλίας με βάρκα ζητώντας άσυλο τον Ιούλιο του 2013. Μετά από έξι μήνες, μεταφέρθηκε στη νήσο Μάνους, το υπεράκτιο στρατόπεδο κράτησης της Αυστραλίας στην Παπούα Νέα Γουινέα, όπου θα παρέμενε για τα επόμενα τέσσερα χρόνια της ζωής του.

Άρχισε να σχεδιάζει γελοιογραφίες στο Μάνους για να αντιμετωπίσει την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή του (OCD), ενώ παράλληλα τεκμηρίωνε την κατάστασή του και άλλων αιτούντων ασύλου μέσα στο στρατόπεδο. Ο ίδιος υιοθέτησε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο «Eaten Fish», υπαινισσόμενος τη διάσωσή του εκ θαλάσσης το 2013.

Οι γελοιογραφίες του, που απεικονίζουν την κατάσταση των προσφύγων στη νήσο Μάνους, άρχισαν να δημοσιεύονται από τα ΜΜΕ σχεδόν τρία χρόνια μετά την κράτησή του. Ορισμένα από αυτά αντανακλούσαν την επιδείνωση της υγείας του και τις σεξουαλικές κακοποιήσεις που βίωσε στο στρατόπεδο.

Το 2016, το Διεθνές Δίκτυο Δικαιωμάτων Γελοιογράφων του απένειμε το βραβείο Θάρρους στη Δημιουργία Γελοιογραφιών για το έργο του. Η παραπομπή του βραβείου του γράφει: “Οι γελοιογραφίες του θα αναγνωριστούν κάποια μέρα ως σημαντικά, παγκόσμιας κλάσης χρονικά της χειρότερης ανθρώπινης συμπεριφοράς από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου”.

Η Αυστραλία έχει επικριθεί ευρέως για τις συνθήκες στο στρατόπεδο της νήσου Μάνους. Τα Ηνωμένα Έθνη χαρακτήρισαν την πολιτική της χώρας για αόριστη κράτηση στο υπεράκτιο στρατόπεδο “σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική τιμωρία”.

Ο Ali απελευθερώθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 μετά από παγκόσμια εκστρατεία που ζητούσε την ελευθερία του. Έφθασε στο Σταβάνγκερ της Νορβηγίας στις 17 Δεκεμβρίου υπό τη χορηγία του Δικτύου Διεθνών Πόλεων Καταφυγίων.

Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, πραγματοποιήσαμε συνέντευξη με τον Ali περίπου ένα χρόνο μετά την αναχώρηση από τη νήσο Μάνους, κάτι που ο Ali χαρακτήρισε ως “έξοδο προς την ελευθερία”. Μίλησε για τη ζωή του μετά την κράτηση, την εμπειρία του στο στρατόπεδο προσφύγων και τις συμβουλές του σε άλλους καλλιτέχνες, που αντιμετωπίζουν διώξεις.

Ο Ali αποκάλυψε ότι, ενώ είναι ευχαριστημένος με τη νέα του ζωή στη Νορβηγία, είχε δύσκολη προσαρμογή:

Μετά από δύο εβδομάδες έπεσα σε βαθιά κατάθλιψη και αυτή η κατάθλιψη ήταν ακόμη πιο δυνατή από ό,τι περνούσα στο νησί Μάνους και μου πήρε περίπου τέσσερις ή πέντε μήνες μέχρι που, με τη βοήθεια ψυχολόγου και μερικών φίλων, έγινα λίγο καλύτερα και άρχισα να επικοινωνώ με πολλούς ανθρώπους και να ξεκινώ μια νέα ζωή.

Θυμήθηκε την απόφασή του να σχεδιάσει γελοιογραφίες, αφού ένας ιατρός πρότεινε να ασχοληθεί με μια δραστηριότητα για να αντιμετωπίσει το OCD του, αλλά αυτό δεν ήταν εύκολο. Μεταξύ άλλων, οι κρατούμενοι στερούνταν μολύβι και χαρτί.

Συνέχισα να ζωγραφίζω μέχρι να μετακομίσω στο νησί Μάνους το 2014 και δεν είχα αρκετό χαρτί, δεν είχα αρκετά μολύβια και έπρεπε να κλέβω χαρτιά από τους εργάτες, έπρεπε να βρω λίγο χαρτί για να σχεδιάζω, και μου πήρε δυόμιση χρόνια να στείλω τα σχέδιά μου στο εξωτερικό. Και ήταν ο μόνος λόγος που νομίζω ότι είμαι ακόμα ζωντανός. Η τέχνη δεν βοήθησε την ψυχική μου κατάσταση να είναι υγιής, αλλά βοήθησε να στείλω τη φωνή μου στους ανθρώπους του εξωτερικού. Η τέχνη με έσωσε, η τέχνη έσωσε τη ζωή μου.

Τα σχέδιά του τράβηξαν για πρώτη φορά την προσοχή των ιατρών και του προσωπικού μετανάστευσης στο Νησί των Χριστουγέννων, και αργότερα στο Μάνους. Στη συνέχεια, τα ΜΜΕ της Αυστραλίας ανακάλυψαν την τέχνη του, η οποία έφερε στο προσκήνιο την κατάστασή του στο Μάνους:

Δεν ήμουν αρχικά πολιτικός γελοιογράφος, έτσι άρχισα απλά να καταγράφω τη ζωή μου και τους δικούς μου αγώνες και δεν ξέρω τι συνέβη, μια μέρα που άνοιξα τα μάτια μου και με είδα δημοσιευμένο σε διάφορες εταιρείες Τύπου και ήμουν στις ειδήσεις, πολλοί άνθρωποι με έμαθαν στην Αυστραλία και μου έδωσε περισσότερη ελπίδα να μείνω ζωντανός και δεν είχα ιδέα ότι τα σχέδια θα μου χάριζαν ελευθερία μια μέρα.

Φωτογραφία του Ali Dorani σε μαθήματα σχεδίου στη Νορβηγία. Πηγή: Facebook. Χρησιμοποιείται με άδεια

Αυτή είναι η υπενθύμιση του Ali στους αγωνιζόμενους καλλιτέχνες, ειδικά νέους καλλιτέχνες που αντιμετωπίζουν διώξεις:

Μην σταματάτε, μην σταματάτε αυτό που κάνετε. Συνεχίστε να σχεδιάζετε, συνεχίστε τις γελοιογραφίες, συνεχίστε να βγάζετε φωνή. Χρειάζεται χρόνος, είναι δύσκολο, αλλά θα λειτουργήσει, λειτούργησε για μένα. Μην κουραστείτε.

Ζητούσα βοήθεια για πέντε χρόνια και την πήρα. Κέρδισα την ελευθερία μου μετά από πέντε χρόνια ζητώντας την από διαφορετικούς ανθρώπους. Το να ζητάς δεν είναι ντροπή. Το να ζητάς βοήθεια δεν είναι ντροπή.

Πίεσε επίσης ομάδες που προσφέρουν βοήθεια στους πρόσφυγες του Μάνους να απορρίψουν την κοινοποίηση ψευδών πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση στο στρατόπεδο. “Η αλήθεια με βοήθησε. Η αλήθεια με βοήθησε να πάρω πίσω την ελευθερία μου. Χρειάστηκε πολύς χρόνος, αλλά λειτούργησε”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.