Ενώ η Ταϊβάν συχνά χαιρετίζεται ως μια από τις πιο προηγμένες δημοκρατίες στην Ασία, αυτή η δημοκρατία είναι ακόμα νεαρή, καθώς το νησί προέκυψε από μια σκληρή δικτατορία πριν από περίπου 30 χρόνια. Έτσι, τα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και πολιτισμικά μοντέλα κυριαρχούν στο πολιτικό διάλογο και επιταχύνονται κατά την διάρκεια των εκλογών.

Η Ταϊβάν ξεκίνησε τη δημοκρατική μετάβασή της στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Το 1986 ιδρύθηκε το πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης στο κυριαρχικό κόμμα Κουομιντάνγκ (KMT), το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα (DPP), στο οποίο επετράπη να συμμετέχει στις τοπικές εκλογές το ίδιο έτος. Τον Ιούλιο του 1987, ο στρατιωτικός νόμος ήρθη επίσημα, αφού βρισκόταν σε ισχύ για σχεδόν σαράντα χρόνια. Στη συνέχεια, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είχαν τη δυνατότητα να λειτουργούν ελεύθερα και ο πολυκομματισμός έγινε τακτικό χαρακτηριστικό της πολιτικής ζωής της Ταϊβάν. Έκτοτε, η κοινωνία της Ταϊβάν διερευνά ενεργά διάφορα μοντέλα ανάπτυξης, μια διαδικασία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Η οικονομία: Από την Ασιατική Τίγρη στη στασιμότητα;

Ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο θέμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας είναι το οικονομικό μέλλον της Ταϊβάν. Το νησί υποβλήθηκε σε γρήγορη εκβιομηχάνιση, που την μετέτρεψε από αποδέκτη αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας στη δεκαετία του '50 και του '60 σε έναν σημαντικό οικονομικό παράγοντα στην Ασία, όπου σήμερα κατατάσσεται ως η 7η οικονομία για έναν μεσαίου μεγέθους πληθυσμό της τάξεως των 23 εκατομμυρίων. Όπως και άλλες “ασιατικές Τίγρεις”, διαφοροποίησε την οικονομία της και επένδυσε στην τεχνολογία, σημειώνοντας αύξηση με ρυθμό άνω του 7% στις περισσότερες από τις δεκαετίες του '80 και του '90. Σήμερα, το εξωτερικό εμπόριο παραμένει η κινητήρια δύναμη της οικονομίας, με μεγάλη εξάρτηση από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Το 2019, ο μέσος μηνιαίος μισθός πλησίαζε τα 40.000 δολάρια Ταϊβάν [1.300 δολάρια ΗΠΑ] και το ποσοστό ανεργίας ήταν κάτω από 4%.

Παρά τους γενικούς θετικούς οικονομικούς δείκτες, η Ταϊβάν αντιμετωπίζει τώρα πολλές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων οι συγκριτικά χαμηλοί μισθοί στο πλαίσιο άλλων ασιατικών οικονομιών. Σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών των ακινήτων, αυτό εξηγεί γιατί κάποιοι από τους Ταϊβανέζους βιώνουν μια αίσθηση οικονομικής στασιμότητας.

Ενώ το DPP υποστηρίζει την περιορισμένη εμπορική εξάρτηση από την Κίνα και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δεσμών με τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, το KMT βλέπει το μέλλον σε μια βαθύτερη ολοκλήρωση με την κινεζική οικονομία, μια στρατηγική που προωθείται ενεργά από το Πεκίνο μέσω ορισμένων ειδικών μέτρων, όπως τα ειδικά οικονομικά προνόμια στην ηπειρωτική χώρα για τους εργαζομένους και τις εταιρείες της Ταϊβάν.

Σχέσεις με την Κίνα

Αυτό είναι ίσως το πιο ευαίσθητο και πολυσυζητημένο θέμα και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου. Οι συχνά ονομαζόμενες σχέσεις Cross-Strait σχετικά με τα Στενά της Ταϊβάν που χωρίζουν το νησί της Ταϊβάν από την ηπειρωτική Κίνα, συνεχίζουν να διαμορφώνουν και να αναμορφώνουν τον πολιτικό, οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτισμικό λόγο όλων των πολιτικών παραγόντων στην Ταϊβάν.

Για τον Πράσινο Συνασπισμό υπό την ηγεσία του κυβερνώντος Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (DPP), η Κίνα θεωρείται απειλή, στην καλύτερη περίπτωση, παρά οικονομικός εταίρος του οποίου ο ρόλος πρέπει να ηγηθεί. Η αφήγηση είναι ότι ενώ η Κίνα είναι απίθανο να ξεκινήσει μια στρατιωτική επίθεση, προσπαθεί να “αποικίσει” την Ταϊβάν οικονομικά και να χειραγωγήσει τη δημοκρατία της Ταϊβάν μέσω της παραπληροφόρησης. Ως αντιπολίτευση στις στενότερες σχέσεις με την Κίνα ξεκίνησε το Κίνημα Σπουδαστών του Ηλιοτροπίου το 2014. Οι εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ έχουν επίσης ενισχύσει αυτήν την άποψη. Η τελευταία έκφραση μιας γενικής υποψίας για τις προθέσεις του Πεκίνου προς την Ταϊβάν είναι η υιοθέτηση του νόμου Κατά της Διείσδυσης του Δεκέμβρη του 2019 που επιδιώκει να αποτρέψει τις ξένες χώρες από τη διάδοση παραπληροφόρησης, ένας νόμος που μπορεί να οδηγήσει κάποιον σε πενταετή φυλάκιση εάν αποδειχθεί ένοχος.

Για το Κουομιντάνγκ (KMT), η στενότερη οικονομική ολοκλήρωση με την Κίνα είναι ο καλύτερος δίαυλος προσέγγισης σε ολόκληρο το Στενό της Ταϊβάν. Κατά συνέπεια, το ΚΜΤ υποστήριξε ενεργά το 2013 την Διαπραγματευτική Συμφωνία Υπηρεσιών των Στενών (CSSTA), η οποία αποτελεί μέρος της συνολικής Συμφωνίας Πλαίσιο Οικονομικής Συνεργασίας (ECFA) του 2010.

Ζήτημα κυριαρχίας

Αν και δεν εκπροσωπείται άμεσα ή ανοιχτά από τα συμμετέχοντα κόμματα, το ζήτημα της κυριαρχίας και της πιθανής ανεξαρτησίας της Ταϊβάν είναι πολύ παρόν στο πίσω μέρος του τρέχοντος πολιτικού λόγου.

Για το KMT, η Ταϊβάν παραμένει η Δημοκρατία της Κίνας που δημιουργήθηκε στην ηπειρωτική Κίνα το 1912 και τελικά μετακόμισε στην Ταϊβάν αφού έχασε από τους Κομμουνιστές στον εμφύλιο πόλεμο το 1949.

Για το DPP, το ζήτημα είναι πολύ πιο λεπτό. Αν και δεν ζητά ανοιχτά την ανεξαρτησία της Ταϊβάν, κυρίως επειδή ανταγωνίζεται τόσο το Πεκίνο όσο και ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της Ταϊβάν, υποστηρίζει ότι η Ταϊβάν είναι ένα κυρίαρχο κράτος. Κατά καιρούς υποδεικνύει επίσης κάποιες συμπάθειες με την ιδέα να μην συμπεριληφθεί στο όνομά του ο όρος “Κίνα”. Ένας από αυτούς τους υπαινιγμούς περιλαμβάνει την επιλογή της Τσάι για τον υποψήφιο αντιπρόεδρό της, τον William Lai, ο οποίος είναι γνωστός ότι δήλωσε δημοσίως το 2018 ότι θα “εργαστεί για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν”.

Το Πεκίνο δήλωσε ότι οποιαδήποτε δήλωση ανεξαρτησίας από την Ταϊβάν θα προκαλούσε στρατιωτική αντίδραση.

Στην προεκλογική εκστρατεία, το ζήτημα αυτό διαδραματίζεται στον τομέα των διπλωματικών σχέσεων. Μετά την αναγνώριση από την Ουάσινγκτον του Πεκίνου ως “μοναδικής Κίνας” το 1979, οι περισσότεροι πρώην διπλωματικοί σύμμαχοι της Ταϊβάν αντάλλαξαν με την πάροδο των ετών την εμπιστοσύνη τους προς την ηπειρωτική Κίνα. Ο αριθμός των διπλωματικών εταίρων της Ταϊβάν μειώνεται κάθε χρόνο και τώρα μειώθηκε σε 15, καθώς η Ταϊβάν έχασε δύο συμμάχους, το Κιριμπάτι και τις Νήσους Σολομώντα στο Πεκίνο τον Σεπτέμβριο του 2019.

Σχέσεις με τις ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην οικονομική και στρατιωτική στρατηγική της Ταϊβάν. Βοήθησαν την Ταϊβάν σε μεγάλο βαθμό στη δεκαετία του '50 και του '60 και είναι ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της Ταϊβάν, μετά την Κίνα και πριν την Ιαπωνία. Οι δύο χώρες εξετάζουν επί του παρόντος μια διμερή εμπορική συμφωνία, μετά την υπογραφή της Πράξης της Ταϊπέι από την Ουάσινγκτον, η οποία δεσμεύεται να υποστηρίξει το νησί πιο δυναμικά. Πιο πρόσφατα, υπήρξαν ενδείξεις ότι η οικονομία της Ταϊβάν επωφελείται από τον συνεχιζόμενο εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι ΗΠΑ ενεργούν ως κύριοι εγγυητές της βιωσιμότητας της ασφάλειας της Ταϊβάν μέσω μιας σειράς πράξεων και τακτικών πωλήσεων όπλων. Καθώς η Κίνα ενισχύει τη στρατιωτική της ικανότητα, η Ταϊβάν εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον σύμμαχό της, τις ΗΠΑ και πρόσφατα ζήτησε από την Ουάσιγκτον να αξιολογήσει τη δική της στρατιωτική ικανότητα. Οι αντιδράσεις στο ατύχημα με το ελικόπτερο της 2ας Ιανουαρίου, στην οποία έχασε τη ζωή του ο αρχηγός του Στρατού της Ταϊβάν, δείχνει πόσο σημαντικό είναι αυτό το ζήτημα.

Περιβαλλοντικές ανησυχίες

Το περιβάλλον είναι ένα ερώτημα που γίνεται δημοφιλές μεταξύ των ψηφοφόρων της Ταϊβάν. Ιστορικά, το πράσινο κίνημα συνδέεται με τον εκδημοκρατισμό της χώρας από τα τέλη της δεκαετίας του '80, όταν οι περιβαλλοντικές διαμαρτυρίες πολλαπλασιάστηκαν και αμφισβήτησαν τις πολιτικές του KMT και για πρώτη φορά αναγκάστηκαν να κλείσουν οι ρυπογόνες επιχειρήσεις. Σήμερα οι άνθρωποι ασχολούνται κυρίως με την ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία είναι αποτέλεσμα των εγχώριων βιομηχανιών, αλλά και με την ρύπανση που προέρχεται από την Κίνα και την πυρηνική ενέργεια. Η Ταϊβάν είναι επιρρεπής σε ισχυρούς σεισμούς και μετά την καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία του 2011, έχει αυξηθεί η αντιπολίτευση στα τρία ενεργά πυρηνικά εργοστάσια στην Ταϊβάν. Ωστόσο, ένα δημοψήφισμα του 2018 ψήφισε υπέρ της διατήρησης της πυρηνικής ενέργειας, αν και με μόλις 59% ψήφους υπέρ. Ενώ η επίσημη γραμμή του DPP ήταν να περάσει η φάση της πυρηνικής ενέργειας, το KMT μοιράζεται αντιφατικά μηνύματα σχετικά με το πού βρίσκεται στο θέμα.

Ηθικές αξίες και πολιτισμικό μοντέλο

Τέλος, ένα ζήτημα που συχνά βρίσκεται στη φάση του χάσματος των γενεών και σχετίζεται με τις ηθικές αξίες, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της οικογένειας, του φύλου και των παραδοσιακών ρόλων. Όπως και οι περισσότερες κοινωνίες της Ανατολικής Ασίας, η Ταϊβάν διαμορφώνεται από το κομφουκιανικό σύστημα αξιών που οικειοποιήθηκε το ΚΜΤ και διαδίδεται μέσω του πολιτικού του λόγου, του εκπαιδευτικού συστήματος και των κοινωνικών προγραμμάτων.

Στη συνέχεια, το τέλος του στρατιωτικού νόμου και η πολιτική εναλλακτική λύση με το DPP έχουν από τότε διαφοροποιήσει τις απόψεις και έχουν επιφέρει σημαντική βελτίωση στον τομέα της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Εμφανώς, το 2016, η Ταϊβάν εξέλεξε την πρώτη της γυναίκα, άγαμη και άτεκνη ως πρόεδρο, την Τσάι Ινγκ-βεν.

Οι συντηρητικές δυνάμεις, οι οποίες αντλούνται από μεγάλα τμήματα του KMT και ορισμένες χριστιανικές ομάδες, έχουν δεσμευθεί να αντισταθούν σε αυτό που χαρακτηρίζουν ως “επίθεση στις παραδοσιακές αξίες”, με επίκεντρο το σχολικό σύστημα που διδάσκει τώρα τη σεξουαλική αγωγή μετατρέποντας το σχολείο σε νέο πολιτικό πεδίο μάχης.