Κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου 2020, δέκα γυναίκες σκοτώνονταν καθημερινά στο Μεξικό, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί φαίνεται να μην είναι επαρκώς πειστικοί για τον Μεξικανό πρόεδρο Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ (ΑΜΛΟ) και την κυβέρνησή του, ο οποίος όχι μόνο έχει ελαχιστοποιήσει τη βία κατά των γυναικών, αλλά έχει επανειλημμένα ανακοινώσει μηνύματα, που δε φαίνεται να υποστηρίζουν τις γυναίκες.
Στις 10 Φεβρουαρίου του 2020, κατά τη διάρκεια της καθημερινής συνέντευξης Τύπου του ΑΜΛΟ, οι δημοσιογράφοι ρώτησαν τον Γενικό Εισαγγελέα Alejandro Gertz Manero σχετικά με την πρότασή του να ταξινομηθεί η γυναικοκτονία ως οξεία ανθρωποκτονία. Μια τέτοια κίνηση, σύμφωνα με τους ακτιβιστές, θα ελαχιστοποιούσε το πρόβλημα της γυναικοκτονίας. Ο Πρόεδρος Λόπες Ομπραδόρ είπε στη συνέχεια:
Δεν θέλω το θέμα να είναι μόνο για τις γυναικοκτονίες. Ναι, είναι σημαντικό, αλλά μπορώ ήδη να δω πώς αυτό θα είναι το επίκεντρο των ειδήσεων.
Το θέμα των γυναικοκτονιών θα επισκιάσει την κλήρωση του προεδρικού αεροσκάφους, συνέχισε, την οποία είχε υποσχεθεί να πράξει κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του για να δείξει τη δέσμευσή του για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η πλέον κακόφημη κλήρωση του προεδρικού αεροσκάφους έχει γίνει το επίκεντρο σε αρκετές συνεντεύξεις Τύπου.
Παρά τις εύστοχες ερωτήσεις που έθεταν οι δημοσιογράφοι σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση ασχολείται με τις γυναικοκτονίες—καθώς και με την ασφάλεια εν γένει, την οικονομία και τη βιωσιμότητα—ο πρόεδρος εξακολούθησε να μιλάει για την λοταρία, γεγονός που οδήγησε ορισμένους αναλυτές να χαρακτηρίσουν την λοταρία ένα είδους πολιτικού θεάτρου.
Ωστόσο, οι γυναίκες εξακολουθούν να σκοτώνονται στο Μεξικό. Από τότε που ο Λόπες Ομπραδόρ ανέλαβε την εξουσία το Δεκέμβριο του 2018, περισσότερες από 1.000 γυναίκες έχουν αναγνωριστεί επίσημα ως θύματα γυναικοκτονίας. Ο απολογισμός των δολοφονημένων γυναικών, των οποίων οι θάνατοι δεν έχουν χαρακτηριστεί ως γυναικοκτονίες, είναι πιθανόν να είναι πολύ υψηλότερος.
Το 2020, κάποιες από τις γυναικοκτονίες του Μεξικού έγιναν εμβληματικές σε όλο τον κόσμο. Στις 9 Φεβρουαρίου, η Ingrid Escamilla, μια γυναίκα ηλικίας 25 ετών, φέρεται ότι σκοτώθηκε από τον σύντροφό της, ο οποίος προσπάθησε να ρίξει τα όργανά της στην αποχέτευση. Οι εικόνες του ακρωτηριασμένου σώματός της που διέρρευσαν εμφανίστηκαν στην πρώτη σελίδα μιας εξέχουσας εθνικής εφημερίδας, της La Prensa. Λίγες μέρες αργότερα, το σώμα της Fatima Cecilia, ενός 7χρονου κοριτσιού, βρέθηκε νεκρό σε ένα δοχείο απορριμμάτων. Είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά, προτού σκοτωθεί.
Στις 17 Φεβρουαρίου, ο Πρόεδρος Ομπραδόρ κατηγόρησε τις συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού στην κοινωνία για τη μοίρα της Fatima και στις 20 Φεβρουαρίου ενίσχυσε τη θέση του με το ότι αυτό που χρειάζεται το Μεξικό είναι ένα “ηθικό σύνταγμα“. Σε αυτή την τελευταία συνέντευξη Τύπου, είπε:
Οι φεμινίστριες αντιτίθενται στην ηθικοποίηση που προτείνουμε, σέβομαι την άποψή σας αλλά δεν την μοιράζομαι, πιστεύω ότι πρέπει να ηθικοποιήσουμε τη χώρα, να εξαγνίσουμε τον δημόσιο βίο, να ενισχύσουμε τις ηθικές, πολιτιστικές και πνευματικές αξίες. (…) Επειδή εσείς ήρθατε να διαμαρτυρηθείτε δεν θα παραιτηθώ από τις πεποιθήσεις μου.
Μετά την δημοσιοποίηση των περιπτώσεων της Ingrid, της Fatima και άλλων, εκατοντάδες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την συχνότητα των γυναικοκτονιών. Μερικοί από τους διαδηλωτές έγραψαν στους τοίχους μηνύματα υποστήριξης για τα θύματα και αιτήματα προς την κυβέρνηση. Επίσης έριξαν κόκκινο χρώμα στις πόρτες του Εθνικού Παλατιού, έδρα της εκτελεστικής εξουσίας στο Μεξικό, για να συμβολίσουν το αίμα των θυμάτων.
Σε συνέντευξη τύπου στις 17 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος αποκρίθηκε, λέγοντας:
Ζητώ από τις φεμινίστριες, με όλο τον σεβασμό, παρακαλώ μην ζωγραφίζετε πόρτες και τοίχους, γιατί εμείς εργαζόμαστε έτσι ώστε να μην υπάρχουν γυναικοκτονίες.
Αυτή η απάντηση δημιούργησε ακόμα περισσότερο οργή όχι μόνο από τις φεμινίστριες, αλλά και από τον πληθυσμό γενικότερα. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη ανακοινώσει επίσημα τις ενέργειες που θα αναλάβει για να εγγυηθεί την ασφάλεια των γυναικών, αρκετές φεμινιστικές ομάδες κάλεσαν για απεργία των γυναικών εργαζομένων στις 9 Μαρτίου 2020.
View this post on Instagram
Αρκετές εταιρείες και οργανώσεις εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους με τις γυναίκες, που σχεδίαζαν να απεργήσουν και με τις εργαζόμενες γυναίκες που μπορούσαν συνεπώς να αποχωρήσουν από την εργασία χωρίς να αντιμετωπίσουν συνέπειες.
Ωστόσο, η απάντηση του προέδρου ήταν χαρακτηριστικά χωρίς επίγνωση: αναφέρθηκε ότι η λοταρία του προεδρικού αεροσκάφους θα πραγματοποιηθεί στις 9 Μαρτίου, την ίδια ημέρα με την απεργία των γυναικών.
Στις 4 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια μιας άλλης συνέντευξης τύπου, ο Λόπες Ομπραδόρ δήλωσε ότι “δεν το συνειδητοποίησε” και ότι “δεν ήταν στο μυαλό του” ότι η ημέρα που επέλεξε συνέπεσε με την απεργία και προχώρησε στην αλλαγή της ημερομηνίας της λοταρίας. Αλλά στην ίδια συνέντευξη έκανε άλλη μια δήλωση που προκάλεσε το μένος των φεμινιστών: ότι οι άνδρες θα μπορούσαν επίσης να συμμετέχουν στην απεργία.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτός. Άλλες πολιτικές προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένων μερικών γυναικών, έχουν κάνει δηλώσεις που όχι μόνο υπογραμμίζουν την έλλειψη υποστήριξής τους για τις γυναίκες, αλλά αποτελούν και παραδείγματα παραβίασης αυτών των θεμάτων στο Μεξικό.
Για παράδειγμα, η Eréndira Sandoval, γραμματέας των δημόσιων υπηρεσιών, τουΐταρε ότι οι “ψευτο-φεμινίστριες” ήταν έξαλλες για τα “χειροπιαστά αποτελέσματα κατά της διαφθοράς” της κυβέρνησης. Τουΐταρε επίσης ότι οι άνδρες είναι αυτοί που πρέπει να απεργήσουν στις 9 Μαρτίου αντί για τις γυναίκες, επειδή οι γυναίκες “θα μπουν στον πειρασμό να πλύνουν τα πιάτα” εάν μένουν στο σπίτι.
Η Yeidckol Polevnsky, γενική γραμματέας του Morena, του πολιτικού κόμματος του προέδρου, δήλωσε ότι “οι φεμινίστριες πρέπει να είναι πιο δημιουργικές στον τρόπο διαμαρτυρίας τους” και “να χρησιμοποιούν την τέχνη” αντί να δείχνουν θυμό.
Αυτές οι σαρκαστικές δηλώσεις — ειδικά από τις γυναίκες — δείχνουν πόσο απρόθυμη είναι η ομάδα του ΑΜΛΟ από την άποψη της διάστασης του φύλου. Παρόλο που τόσο το κόμμα Morena όσο και ο πρόεδρος έχουν δηλωθεί ως φεμινιστές και έχουν διακηρύξει διαρκώς ότι υποστηρίζουν τις γυναίκες, τα μη-φεμινιστικά μηνύματα του Λόπες Ομπραδόρ και της ομάδας του δεν είναι μόνο τρομακτικά αλλά βαθιά ανησυχητικά, δεδομένου ότι το κόμμα ισχυρίζεται ότι αντιπροσωπεύει την “ελπίδα του Μεξικού“.
Πότε θα απαντήσει τελικά ο πρόεδρος στα αιτήματα των γυναικών για λογαριασμό των θυμάτων των γυναικοκτονιών και των άλλων μειονοτήτων;
Για να λάβουμε απαντήσεις, πιθανότατα θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το προεδρικό αεροσκάφος να κληρωθεί τελικά.