Η απαγόρευση της μπούρκα στη Σρι Λάνκα θα υπονόμευε την εθνική ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Women wearing the niqab at the botanical garden of Kandy (Sri Lanka). Image via Flickr by Ji-Elle. CC BY-SA 3.0.

Γυναίκες φορούν νικάμπ στο Βοτανικό Κήπο στο Κάντι της Σρι Λάνκα. Εικόνα μέσω Flickr από: Ji-Elle. Άδεια CC BY-SA 3.0.

Αυτή η ανάρτηση της Savitri Hensman εμφανίστηκε αρχικά στο Groundviews, έναν βραβευμένο ιστότοπο πολιτικών μέσων στη Σρι Λάνκα. Μια τροποποιημένη έκδοση δημοσιεύεται εδώ ως μέρος μιας συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου με το Global Voices.

Στις 27 Απριλίου, το υπουργικό συμβούλιο της Σρι Λάνκα ενέκρινε μια προτεινόμενη απαγόρευση της χρήσης μπούρκα και άλλων καλυμμάτων προσώπου δημόσια. Η πρόταση αναμένεται να εγκριθεί από το κοινοβούλιο, όπου ο κυβερνών συνασπισμός της Λαϊκής Ελευθερίας της Σρι Λάνκα έχει πλειοψηφία σχεδόν δύο τρίτων. Αυτό ακολουθεί άλλα μέτρα της κυβέρνησης της Σρι Λάνκα, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της σφαγής αγελάδων, του τερματισμού των θρησκευτικών σχολείων και ενός νέου κανονισμού για την πρόληψη της τρομοκρατίας, που στοχεύει μουσουλμάνους και άλλες μειονότητες.

Πολλοί στη Σρι Λάνκα και διεθνώς έχουν καταδικάσει αυτήν την επικείμενη απαγόρευση ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για την ελευθερία της θρησκείας ή της πίστης, Ahmed Shahid, σχολίασε ότι μια τέτοια απαγόρευση αντιβαίνει στο διεθνές δίκαιο:

Οι απαγορεύσεις της μπούρκα είναι ασυμβίβαστες με τις διεθνείς εγγυήσεις του δικαιώματος εκδήλωσης θρησκείας ή πεποιθήσεων & ελευθερίας έκφρασης

Η Σρι Λάνκα θα απαγορεύσει την μπούρκα και θα κλείσει τα ισλαμικά σχολεία για “εθνική ασφάλεια”

Ο Υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας Sarath Weerasekara είχε προηγουμένως ισχυριστεί ότι η μπούρκα επηρεάζει την “εθνική ασφάλεια” και ήταν “ένδειξη θρησκευτικού εξτρεμισμού”. Ωστόσο, η απαγόρευση είναι πιθανό να βλάψει, αντί να βελτιώσει, την εθνική ασφάλεια και θεωρείται επικίνδυνη απόσπαση της προσοχής από την προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού. Υπονομεύει την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, που θα βοηθήσει το έθνος να ενωθεί για να αντιμετωπίσει την αύξηση της μόλυνσης.

Στόχευση των μειονοτήτων, υπονόμευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Το ιστορικό της απαγόρευσης περιλαμβάνει μια σταδιακά επιδεινούμενη κατάσταση για τους μουσουλμάνους και άλλες μειονότητες, καθώς και τους αντιφρονούντες στη Σρι Λάνκα, η οποία, όπως στο παρελθόν, άνοιξε το δρόμο για μια ευρύτερη διάβρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Αυτό περιλαμβάνει παρενόχληση και επιθέσεις από ομάδες μίσους, που κάνουν κατάχρηση του Βουδισμού για να αποκτήσουν εξουσία, προστατευμένες από το καθεστώς. Υπήρξαν επίσης προσπάθειες να κατηγορηθεί ολόκληρη η μουσουλμανική κοινότητα για τους βομβαρδισμούς της Κυριακής του Πάσχα στις 21 Απριλίου 2019, παρά το γεγονός ότι πολλοί μουσουλμάνοι είχαν προηγουμένως παρακαλέσει τις Αρχές να ενεργήσουν εναντίον των ηγεμόνων. Εκτός αυτού, και η Ινδική Υπηρεσία Πληροφοριών είχε δώσει συγκεκριμένες προειδοποιήσεις λίγο πριν από τις επιθέσεις.

Μετά τους βομβαρδισμούς του 2019, υπήρξε προσωρινή απαγόρευση της δημόσιας χρήσης καλυμμάτων προσώπου, που μπορούν να αποκρύψουν την ταυτότητα κάποιου, δήθεν για λόγους εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, αυτή η απαγόρευση, ενώ αποτέλεσε ένα παραπάνω στίγμα, που αντιμετώπισαν οι Μουσουλμάνοι, προσέφερε ελάχιστα πραγματικό πλεονέκτημα, καθώς οι γυναίκες αξιωματικοί ασφαλείας θα μπορούσαν να ελέγχουν οποιαδήποτε γυναίκα, προσφέροντάς της παράλληλα ιδιωτικότητα για να αποκαλύψει το πρόσωπό της.

Η θυματοποίηση και η παρενόχληση συνεχίστηκαν μετά την άρση της απαγόρευσης πέντε μήνες αργότερα, ενώ η καταστολή επιδεινώθηκε γενικά και τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία διαβρώθηκαν. Αυτό πήρε νέα στροφή κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Δυστυχώς, οι πενθούντες συγγενείς μουσουλμάνων, που είχαν πεθάνει από COVID-19 στερήθηκαν για 11 μήνες της ευκαιρίας να θάψουν τους νεκρούς, όπως απαιτείται από την πίστη τους, με την κυβέρνηση να επιμένει, αντ’ αυτού, στην αποτέφρωση για ψευδείς λόγους δημόσιας υγείας. Σε άλλα μέρη του κόσμου, οι ταφές συνεχίστηκαν κανονικά, καθώς αυτές δεν αποτελούσαν καμία απειλή για το κοινό. Στις αρχές του 2021, η κυβέρνηση τελικά παραχώρησε, αλλά αρχικά επέλεξε ως τοποθεσία ένα απομακρυσμένο βόρειο νησί, που κανονικά θα ήταν εξαιρετικά ακατάλληλο. Μετά από διαμαρτυρίες, η τοποθεσία μετατοπίστηκε, αν και η ταφή των αγαπημένων τους περιλάμβανε μακρά ταξίδια για πολλούς.

Επιπλέον, στις 9 Μαρτίου, ψηφίστηκε ένας κανονισμός, που επιτρέπει στους ανθρώπους να κρατούνται για δύο χρόνια χωρίς δίκη, εάν κατηγορούνται ότι προκαλούν “θρησκευτική, φυλετική ή κοινοτική δυσαρμονία”. Αυτή ήταν μια επέκταση του ήδη σκληρού νόμου για την πρόληψη της τρομοκρατίας (PTA), που επέτρεπε στο κράτος να έχει υπό κράτηση ανθρώπους σε “κέντρα επανένταξης” χωρίς απόδειξη αδικοπραξίας. Αυτό προκάλεσε διεθνή καταδίκη.

Παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Όπως επεσήμανε η Διεθνής Επιτροπή Νομικών (ICJ), η ελευθερία της θρησκείας και της πίστης διασφαλίζεται σύμφωνα με το άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), το οποίο έχει υπογράψει η Σρι Λάνκα. Οποιοσδήποτε περιορισμός της θρησκευτικής ελευθερίας πρέπει να είναι αμερόληπτος και πρέπει να είναι απαραίτητος και ανάλογος προς την προστασία της δημόσιας ασφάλειας, της τάξης, της υγείας, των ηθών ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.

Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, σύμφωνα με το ICCPR “η τήρηση και η πρακτική της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μπορεί να περιλαμβάνει όχι μόνο τελετουργικές πράξεις, αλλά και τέτοια έθιμα όπως…η χρήση διακριτικών ενδυμάτων ή καλυμμάτων κεφαλής”. Όπως επεσήμανε ο Διευθυντής Νομικής και Πολιτικής του ICJ, Ian Seiderman:

The Sri Lankan Government’s justification for banning face coverings rings hollow during a time when it has quite sensibly made the wearing of face masks in public mandatory to address the COVID-19 pandemic.

Η δικαιολογία της κυβέρνησης της Σρι Λάνκα για απαγόρευση των καλυμμάτων προσώπου είναι κούφια σε μια εποχή που έχει λογικά καταστήσει  τη δημόσια χρήση μάσκας προσώπου υποχρεωτική για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.

Η ελευθερία κατοχής ή υιοθέτησης θρησκείας ή πεποιθήσεων της επιλογής κάποιου διασφαλίζεται επίσης από το άρθρο 10 του Συντάγματος της Σρι Λάνκα. Σύμφωνα με το άρθρο 12, όλα τα άτομα είναι ίσα ενώπιον του νόμου και κανένας πολίτης δεν πρέπει να υφίσταται διάκριση λόγω φυλής, θρησκείας, γλώσσας, κάστας, φύλου, πολιτικής γνώμης ή τόπου γέννησης. Το άρθρο 14 παράγραφος 1 στοιχείο (ε) διασφαλίζει την ελευθερία να εκδηλώνεται η θρησκεία ή η πίστη του στη λατρεία, την παρακολούθηση τελετών, την πρακτική και τη διδασκαλία.

Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, υπήρξε υποστήριξη για την απαγόρευση της μπούρκα λόγω της πεποίθησης ότι είναι καταπιεστική για τις γυναίκες. Ωστόσο, ακόμη και αν ο κόσμος απορρίπτει τα σκέλη των μεγάλων θρησκειών, που έχουν πιο περιοριστική στάση στο φύλο, το να δίνεται σε άνδρες πολιτικούς ή αστυνομικούς η εξουσία να υπαγορεύουν πώς πρέπει να ντύνονται οι γυναίκες και να χρησιμοποιούν βία εναντίον όσων δεν υπακούουν, δεν είναι και τ΄σοο απελευθερωτικό.

Βλάβη για την εθνική ασφάλεια

Αντί να αυξήσει την εθνική ασφάλεια, η απαγόρευση της μπούρκα αποξενώνει τους μουσουλμάνους περαιτέρω και προωθεί μια προσέγγιση σε πολιτικές, που βασίζονται στον διχασμό και την κατάχρηση εξουσίας. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε συνεχή σημεία ανάφλεξης στους δρόμους, βαθύτερη απομόνωση των γυναικών και αίσθηση ταπείνωσης ακόμη και μεταξύ όσων δεν θα ονειρεύονταν να φορούν μπούρκα. Αυτό θα εξασθενίσει ακόμη περισσότερο τη θέση των μουσουλμάνων, που αναζητούν μια ειρηνική, πολυπολιτισμική Σρι Λάνκα.

Ερευνητές που μελετούν χώρες της Ευρώπης, που είχαν θέσει περιορισμούς στη χρήση μαντίλας σε δημόσιους χώρους, διαπίστωσαν το 2019 ότι εντελώς αντίθετα από τη μείωση του εξτρεμισμού, αυτοί οι περιορισμοί συσχετίστηκαν με την αύξηση της τρομοκρατικής δραστηριότητας. Η ερευνητική ομάδα, Stuti Manchanda και Nilay Saiya από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Νανγιάνγκ στη Σιγκαπούρη, σημείωσε ότι “τα κράτη, που επιβάλλουν απαγορεύσεις μαντίλας, είναι στατιστικά πολύ πιο πιθανό να βιώσουν όλο και περισσότερες θανατηφόρες τρομοκρατικές επιθέσεις από ό,τι χώρες, όπου δεν υπάρχουν τέτοιοι νόμοι”.

Η απαγόρευση της μπούρκα είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι ειδικά εν μέσω πανδημίας, όταν η εμπιστοσύνη και η αμοιβαία φροντίδα μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο της καταστροφικής εξάπλωσης του ιού. Οι πράξεις ανησυχίας και αλληλεγγύης, που χτίζουν γέφυρες μεταξύ των κοινοτήτων, μπορεί να κάνουν σημαντική διαφορά μακροπρόθεσμα, όσο ζοφερή και αν είναι η τρέχουσα κατάσταση.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.