Στιγμιότυπο από τον λογαριασμό της Dasha Kareyka στο Twitch

Ο νόμος «κατά της προπαγάνδας ΛΟΑΤΚ+» ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο στη Ρωσία στα τέλη Νοεμβρίου 2022 και υπεγράφη από τον Πούτιν τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Από σήμερα, το πρώτο σύνολο ατόμων που υφίστανται διώξη είναι τρανς TikTokers και ένας εκδοτικός οίκος. Καθώς οι απλοί πολίτες και οι αξιωματούχοι καταγγέλλουν άλλα άτομα, αυτή η έμμεση λογοκρισία επίσης ανθεί.

Υπόθεση προπαγάνδας ΛΟΑΤΚ+ εναντίον εκδοτικού οίκου

Ο νόμος απαγορεύει τη διάδοση «προπαγάνδας» (η οποία σε αυτή την έκδοση του νόμου περιλαμβάνει επίσης απλή «επίδειξη») σχέσεων ΛΟΑΤΚ+ και αλλαγής φύλου τόσο μεταξύ ανηλίκων όσο και ενηλίκων. Όπως έγραψε παλαιότερα το Global Voices, ένα από τα κύρια προβλήματα με τον νόμο ήταν ότι απειλούσε τους εκδότες, οι οποίοι στην πραγματικότητα έστειλαν επιστολή στο κοινοβούλιο ζητώντας τους να εξηγήσουν το νομοσχέδιο, και σε εντός και εκτός διαδικτύου κινηματογράφους, τηλεόραση, θέατρα και ΜΜΕ (για όσα δεν έχουν ακόμη αποκλειστεί στη Ρωσία). Ο νόμος όριζε διοικητικά πρόστιμα έως 5.500 δολάρια ανά άτομο για προπαγάνδα ΛΟΑΤΚ+ και έως 2.500 δολάρια για «ενθάρρυνση» αλλαγής φύλου.

Πράγματι, ένα από τα πρώτα θύματα του νόμου ήταν ο εκδοτικός οίκος Popcorn Books που, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, τυπώνει

συναρπαστικά βιβλία μυθοπλασίας που μιλούν για «άβολα» θέματα: θέματα ταυτότητας του εαυτού, ρατσισμό και σεξισμό, στάσεις απέναντι στο σώμα του ατόμου κ.λπ.

Ο βουλευτής της Κρατικής Δούμας Alexander Khinstein ξεκίνησε έρευνα, για την οποία καυχιόταν στο κανάλι του στο Telegram.  Οι Moscow Times ανέφεραν ότι ο Khinshtein έγραψε:

Ελπίζω ότι η υπόθεση θα οδηγηθεί στο δικαστήριο και ότι η Popcorn Books – η οποία αμφισβήτησε ανοιχτά την κυβέρνηση – θα λάβει αυτό που της αξίζει

Η Popcorn Books αποφάσισε τον Νοέμβριο να επανασχεδιάσει αρκετά από τα εξώφυλλά της για να συμπεριλάβει το απόσπασμα από το ρωσικό σύνταγμα, που απαγορεύει την εισαγωγή της λογοκρισίας. Επιπλέον, ένα από τα μυθιστορήματα, που έχουν εκδώσει, το «Summer in a Pioneer Tie», είναι για τη σχέση δύο νεαρών ανδρών, του Yura και του Volodya, που γνωρίστηκαν σε μια κατασκήνωση νέων το καλοκαίρι του 1986. Όπως αναφέρει η Novaya Gazeta Europa, ένα ανεξάρτητο ρωσικό μέσο, το βιβλίο γράφτηκε από την Elena Malisova και την Katerina Silvanova. Αρχικά εμφανίστηκε στον ιστότοπο fanfiction του Ficbook, όπου ξεκίνησαν πολλοί νέοι συγγραφείς, και το βιβλίο κέρδισε δημοτικότητα. Το 2021 εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Popcorn Books και έγινε μπεστ σέλερ καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση στη βαθμολογία ρωσικών μπεστ σέλερ για το πρώτο εξάμηνο του 2022. Όχι μόνο ήταν μια εκπληκτικά τεράστια επιτυχία για το βιβλίο για τις σχέσεις του ίδιου φύλου, αλλά και συνέβη κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των εκρήξεων προπαγάνδας του κράτους σχετικά με τη ρωσική κοινωνία ως μια συντηρητική εναλλακτική στην «ανήθικη Δύση».

Σύμφωνα με τα ρωσικά διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης RBC, ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα σούπερ μάρκετ πώλησης βιβλίων, το Chitai-Gorod, απέσυρε από την πώληση μια σειρά από βιβλία με θέματα «ΛΟΑΤΚ+». Ισχυρίστηκαν ότι αυτή ήταν η πρωτοβουλία του εκδοτικού οίκου Popcorn Books και τα βιβλία έχουν σταλεί για «εξέταση από ειδικούς».

Ταυτόχρονα, ο ιστότοπος Ficbook άλλαξε τους κανόνες του και το περιεχόμενο ΛΟΑΤΚ+ δεν είναι πλέον αποδεκτό για δημοσίευση στον κύριο ιστότοπο του έργου.

Το κράτος κατά των τρανς ατόμων στο TikTok

Τα άλλα θύματα του νόμου κατά της ΛΟΑΤΚ+ ήταν δύο bloggers, οι Hilmi Forks και Dasha Koreyka, δημοφιλείς στο TikTok και στο Twitch. Η Dasha Kareyka έχει καταγράψει τη φυλομετάβασή της στις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων. Αυτό ήταν πολύ γενναίο για ένα νεαρό άτομο, που προερχόταν από μια μικρή πόλη της επαρχιακής Ρωσίας λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία της βίας κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚ+ στη χώρα.

Παρά τα σχόλια μίσους, έχει λάβει επίσης υποστήριξη από το ρωσόφωνο κοινό και τα ιστολόγιά της ήταν (και είναι) αρκετά δημοφιλή.  Ο λογαριασμός της στο Instagram έχει 1,4 εκατομμύρια ακόλουθους με μόνο 32 αναρτήσεις, το Twitch της  πάνω από 800.000 και το Telegram πάνω από 200.000 ακόλουθους. Ο λογαριασμός της στο TikTok είχε πάνω από 4 εκατομμύρια ακόλουθους (τώρα έχει αποκλειστεί στην πλατφόρμα για άγνωστους λόγους).

Το ρωσικό διαδικτυακό ΜΜΕ RBC ανέφερε ότι η υπόθεση άνοιξε, επειδή μια άλλη βουλευτής της Ρωσικής Κρατικής Δούμας, η Yana Lantratova, κατέθεσε καταγγελία στη Γενική Εισαγγελία και τη Roskomnadzor (τον ρωσικό κυβερνητικό επιτηρητή των μέσων ενημέρωσης) για να ελέγξουν τους δύο bloggers για «διάδοση ΛΟΑΤΚ+  και τρανς προπαγάνδας, μετάδοση ανήθικων συμπεριφορών και προσβολή των συναισθημάτων των πιστών». Σύμφωνα με τη Λαντράτοβα, ο 17χρονος ακτιβιστής της Αγίας Πετρούπολης Dmitry Nazarov της έδωσε έναν σύνδεσμο για τα βίντεο της Dasha Koreyka και του Hilmi Forks.

Το Global Voices έγραψε ότι οι TikTokers γίνονται τακτικός στόχος για τις επιθέσεις όσων βρίσκονται κοντά στη ρωσική κυβέρνηση. Τον Νοέμβριο του 2022, ο TikToker Nekoglai απελάθηκε από τη Ρωσία στη Μολδαβία, αφού η κόρη μιας άλλης Ρωσίδας βουλευτού, της Elena Mizulina, παραπονέθηκε για ένα βίντεο παρωδίας που έκανε για έναν Ρώσο στρατιώτη. Ο Nekoglai είπε αργότερα ότι βασανίστηκε από τη ρωσική αστυνομία πριν απελαθεί. Τώρα συγκεντρώνει κεφάλαια για να αγοράσει drones για τον ουκρανικό στρατό.

Ο Nekoglai υποστήριξε επίσης την Dasha Koreyka: είπε στο κανάλι του στο Telegram ότι κανείς δεν μπορούσε να την υποβιβάσει λόγω των επιλογών της ζωής της και ο καθένας είχε το δικαίωμα να ζει τη ζωή του όπως θέλει.

Το κράτος ενάντια σε ταινίες, σειρές και βιβλία

Η ρωσική εταιρεία κοινωνικής δικτύωσης Roskomnadzor έχει μπλοκάρει πάνω από 300 ιστότοπους από τον Δεκέμβριο του 2023 λόγω του νόμου για την προπαγάνδα κατά των ΛΟΑΤΚ+. Ορισμένες τηλεοπτικές σειρές (όπως, για παράδειγμα, το Sex and the City και το The White Lotus) είχαν σκηνές ΛΟΑΤΚ+, που αφαιρέθηκαν από ρωσικές πλατφόρμες.

Η Meduza ανέφερε ότι η Roskomnadzor ανέπτυξε επίσης κριτήρια, βάσει των οποίων θα όριζε την προπαγάνδα ΛΟΑΤΚ+, την οποία ολοκλήρωσε και έστειλε σε υπηρεσίες ροής βίντεο με βάση τη Ρωσία στα τέλη Δεκεμβρίου 2022. Η λίστα περιλαμβάνει τις ταινίες «Brokeback Mountain» και «Call Me by Your Name», καθώς και ορισμένα επεισόδια της τηλεοπτικής σειράς «Sex Lives of College Girls» και «This is Going to Hurt».

Νωρίτερα, η Meduza ανέφερε ότι οι βιβλιοθήκες στη Μόσχα έλαβαν μια λίστα βιβλίων από τη Roskomnadzor, που περιείχαν «προπαγάνδα ΛΟΑΤΚ+». Μεταξύ των συγγραφέων των οποίων τα έργα συμπεριλήφθηκαν σε αυτή τη λίστα είναι οι Μάικλ Κάνινγκχαμ, Οξάνα Βασιάκινα, Τζον Μπόιν, Χαρούκι Μουρακάμι, Στίβεν Φράι και Έντουαρντ Λιμόνοφ. Τα βιβλία θα πρέπει να απορριφθούν από τις δημόσιες βιβλιοθήκες: με πιο απλά λόγια, να πεταχτούν στα σκουπίδια.  

Εν τω μεταξύ, ο blogger Hilmi Forks, όπως ανέφερε το Village , έχει μετακομίσει στην Αρμενία. Έγραψε:

Εδώ δεν υπάρχουν νόμοι που να λειτουργούν εναντίον μου, αντίθετα λειτουργούν για να με προστατεύσουν.