Οι νέες καρικατούρες του γαλλικού σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo», που απεικονίζουν το μικρό
Σύριο πρόσφυγα Αϊλάν Κουρντί, κυκλοφορούν και πάλι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Το γαλλικό σατιρικό περιοδικό «Charlie Hebdo» προκαλεί για ακόμη μια φορά αντιδράσεις παγκοσμίως. Μετά την δημοσίευση των σκίτσων με τον μικρό Αϊλάν Κουρντί στο δεύτερο τεύχος του Σεπτεμβρίου, πολλοί αναγνώστες αναρωτιούνται εάν το περιοδικό κοροϊδεύει τον θάνατο του παιδιού ή την αντίδραση της Ευρώπης απέναντι στην προσφυγική κρίση ή κανένα από τα δύο. Το σίγουρο είναι ότι κατάφερε να πυροδοτήσει εκ νέου συζητήσεις γύρω από το θέμα της ελευθερίας λόγου.
Το τρίχρονο Σύριο αγόρι, του οποίου το πτώμα ξεβράστηκε πρόσφατα σε τουρκική ακτή, έχει μετατραπεί σε σύμβολο της προσφυγικής κρίσης στην Μεσόγειο. Μαζί με την μητέρα, τον αδελφό του και είκοσι ακόμη πρόσφυγες, ο μικρός Αϊλάν επιβιβάστηκε σε μια βάρκα με κατεύθυνση την Κω. Η βάρκα, όμως, βυθίστηκε και έχασαν την ζωή τους ο Αϊλάν και 11 ακόμη πρόσφυγες, ανάμεσά τους η μητέρα και ο αδελφός του.
Από τις περίπου δέκα γελοιογραφίες του Αϊλάν Κουρντί που δημοσίευσε το «Charlie Hebdo», μόνο κάποιες συγκεκριμένες συζητήθηκαν έντονα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Κολομβιανή ηθοποιός Marianna Cordoba έγραψε στο Twitter για δύο από τις
γελοιογραφίες και άσκησε κριτική στην προσέγγιση του περιοδικού:
#CharlieHebdo You went too far, disappointing. Do not confuse freedom of speech with hate speech. #Aylan pic.twitter.com/ilbE4bsYMy
— Mariana Cordoba (@MariCordoba) September 16, 2015
#CharlieHebdo, το παρακάνατε. Είμαι πολύ απογοητευμένη. Μην μπερδεύετε την ελευθερία λόγου με την ρητορική μίσους #Aylan”.
Η αριστερή εικόνα δείχνει ένα μικρό παιδί, που φοράει ακριβώς τα ίδια ρούχα με τον Αϊλάν, όταν βρέθηκε το πτώμα του, και μια διαφημιστική αφίσα των McDonald’s, η οποία προσφέρει δύο παιδικά μενού στην τιμή του ενός. Με αυτό πιθανόν αφήνει να εννοηθεί ότι πρόκειται για τον Αϊλάν και τον αδελφό του.
Η λεζάντα γράφει: «Σχεδόν φτάσαμε…».
Στην δεξιά πλευρά βρίσκεται η γελοιογραφία ενός ζωγράφου, ο οποίος επέζησε από τρομοκρατική επίθεση ένοπλων δραστών στην Charlie Hebdo τον Ιανουάριο του 2015. Ο σκιτσογράφος σχεδίασε μια μορφή, που μοιάζει με την Ιησού, η οποία στέκεται δίπλα στο αγόρι, που είναι πεσμένο μπρούμυτα στο έδαφος. Η λεζάντα γράφει: «Η απόδειξη ότι η Ευρώπη είναι χριστιανική».
Άλλες λεζάντες γράφουν: «Οι Χριστιανοί περπατούν πάνω στο νερό» και «Τα παιδιά των Μουσουλμάνων βυθίζονται».
Ο χρήστης A Common Lawyer σχολίασε στο Twitter ένα άλλο σκίτσο, στο οποίο ένα μικρό παιδί, που απεικονίζει τον Αϊλάν, βρίσκεται δίπλα σε δύο πρωταθλητές κολύμβησης. Το σχόλιο είναι: «Μαντέψτε ποιος δεν είναι πρωταθλητής κολύμβησης!»
Here's another #CharlieHebdo#aylan cartoon. “Which of these three swimmers hasn't been a champion swimmer?” pic.twitter.com/k36UwCyaWg
— common lawyer (@acommonlawyer) September 16, 2015
Ορίστε μια ακόμη γελοιογραφία του #CharlieHebdo #aylan. Ποιος από αυτούς τους τρεις δεν είναι πρωταθλητής κολύμβησης;
Στις αρχές του Ιανουαρίου 2015 έγινε επίθεση στα γραφεία του «Charie Hebdo», στην οποία 12 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου και ενός αρχισυντάκτη, έχασαν την ζωή τους. Το 2006, το περιοδικό δημοσίευσε τα σκίτσα ενός Δανού ζωγράφου, που απεικόνιζαν τον
Προφήτη Μωάμεθ. Τα σκίτσα του θεωρήθηκαν από πολλούς Μουσουλμάνους ως προσβολή απέναντι στο Ισλάμ, ενώ από πολλούς από την Δύση ως άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας λόγου.
Οι γελοιογραφίες του Αϊλάν Κουρντί δίχασαν την κοινή γνώμη. Κάποιοι άσκησαν κριτική στο μάλλον κακόγουστο χιούμορ του περιοδικού, ενώ άλλοι τίμησαν το δικαίωμά του στην ελευθερία Τύπου και λόγου.
Disgusting…Is that their freedom of speech? Mocking the dead child? They want to hurt feelings of people…Brainless #charliehebdo #aylan
— DrFaheem Haider (@DrfaheemHaider) September 14, 2015
Αηδιαστικό… Αυτό θεωρούν ελευθερία λόγου; Να κοροϊδεύουν τον θάνατο ενός μικρού παιδιού; Μάλλον θέλουν να
πληγώσουν τα συναισθήματά μας… Τι ηλίθιο.
Charlie Hebdo managed to mock #Aylan Kurdi, the boy who drowned, in the name of satire. Shame on You #CharlieHebdo
— Meysam Doai (@Mdoai) September 15, 2015
To #Charlie Hebdo κατάφερε να κοροϊδέψει στο όνομα της σάτιρας τον #Aylan Kurdi, το πνιγμένο αγόρι. Θα ‘πρεπε να ντρέπεστε!
Μερικοί θεωρούν την σατιρική αντιμετώπιση ενός παγκόσμιου προβλήματος από πλευράς του CharlieHebdo, όπως αυτό της προσφυγικής κρίσης, ως ανεύθυνη δημοσιογραφία.
So #CharlieHebdo has now plagued the western media by mocking #Aylan. Its time we realisd they represnt nothng but irresponsible journalism.
— Hanief Manzoor Dar (@haniefdar) September 15, 2015
Το #CharlieHebdo έχει πλέον στρέψει τον δυτικό κόσμο μέσων ενημέρωσης εναντίον του μετά την δημοσίευση των γελοιογραφιών του #Aylan. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό το περιοδικό πρεσβεύει ανεξαιρέτως την ανεύθυνη δημοσιογραφία.
Οι γελοιογραφίες αποδείχθηκαν δίκοπο μαχαίρι. Κάποιοι εξέλαβαν ως προσβλητικό το γεγονός ότι τα σκίτσα απεικόνιζαν ένα νεκρό νήπιο, άλλοι, αντίθετα, υποστήριξαν ότι το νόημα αυτών των γελοιογραφιών ήταν να διακωμωδήσουν τις αντιδράσεις της Δύσης
απέναντι στην προσφυγική κρίση και όχι τον θάνατο του Αϊλάν.
#CharlieHebdo isn't mocking #Aylan but the capitalistic countries that unfortunately don't care for the pain of the refugees. How I see it.
— Vicky (@lilia_mars) September 15, 2015
Το #CharlieHebdo δεν διακωμωδεί τον θάνατο του #Aylan, αλλά τα καπιταλιστικά κράτη, που δυστυχώς δεν ενδιαφέρονται για τον πόνο των προσφύγων. Έτσι το βλέπω εγώ.
Isn't the #CharlieHebdo cartoon on #Aylan a take on European's, mocking them, rather..?
— Nakata (@AlterJijo) September 15, 2015
Οι γελοιογραφίες του #CharlieHebdo περισσότερο δεν χλευάζουν τους Ευρωπαίους;
Αρκετές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων των New York Times, του New Yorker και του Bloomberg View, δημοσίευσαν άρθρα, που
πραγματεύονται την άλλη όψη του νομίσματος. Οι New York Times υποστηρίζουν, για παράδειγμα, ότι οι γελοιογραφίες εκθέτουν πρωτίστως την «υποκριτική αντίδραση της Ευρώπης απέναντι στην προσφυγική κρίση».
Μια ιστοσελίδα, που ονομάζεται Understanding Charlie Hebdo, χρησιμοποιεί διάφορα παραδείγματα, προκειμένου να αναλύσει το νόημα των γελοιογραφιών, που δημοσιεύονται γενικά στο περιοδικό. Οι υπεύθυνοι υποστηρίζουν το εξής:
Charlie Hebdo employs its rather brutal satire against dogma, hypocrisy, and hysteria, regardless of its source. Satire works by toying with different levels of interpretation (irony)—a fundamentally subjective endeavor, which in the hands of Charlie Hebdo is sure to leave bitter aftertastes. Humor is not a requirement.
Το CharlieHebdo επιστρατεύει τα μέσα της βίαιης σάτιρας για την καταπολέμηση του δόγματος, της υποκρισίας και της υστερίας, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής τους. Η φύση της σάτιρας έγκειται στο παιχνίδι των διάφορων επιπέδων ερμηνείας (ειρωνεία) – μια κατεξοχήν υποκειμενική προσέγγιση που θα έχει πικρά αποτελέσματα για το CharlieHebdo. Το χιούμορ εδώ δεν αποτελεί προϋπόθεση.
Παρά τις προσπάθειες των κυρίαρχων ΜΜΕ να διασαφηνίσουν τους προβληματισμούς και τα κρυμμένα μηνύματα του Charlie Hebdo και να υποβαθμίσουν την σημασία και την ένταση των συζητήσεων, ορισμένοι, όπως η γαλλοαλγερινή δημοσιογράφος Nabina Ramdani, εξακολουθούν να μην πείθονται:
My piece on the magazine's l„atest cartoons: Yes, I ‘get’ #CharlieHebdo ‘joke’ about #Aylan. And it’s repulsive. http://ara.tv/b7z2k
— Nabila Ramdani (@NabilaRamdani) September 18, 2015
Το άρθρο μου σχετικά με τις τελευταίες γελοιογραφίες του περιοδικού: Ναι, καταλαβαίνω το «αστείο» του #CharlieHebdo για τον #Aylan. Και είναι αηδιαστικό.
Η Ramdani συνέγραψε μια στήλη για το αραβικό τηλεοπτικό κανάλι AlArabiya, αναφέροντας τα εξής:
What is certain is that there is nothing humorous about dead children, least of all ones caught up in a global refugee crisis. This view is not a minority one, not a radical one, and not an ignorant one offered by censorious killjoys. Like Mr Herbert, a highly educated barrister, I “get” exactly what Charlie Hebdo is trying to do, and what the magazine represents. And like millions around the world I find it all utterly repulsive.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: Δεν κάνουμε αστεία με τον θάνατο παιδιών, ειδικά όταν πρόκειται για θύματα μιας παγκόσμιας προσφυγικής κρίσης. Την άποψη αυτή δεν συμμερίζεται μόνο μια μειοψηφία. Δεν είναι ούτε ριζοσπαστική ούτε αμαθής και δεν εκφράζεται από ξενέρωτους επικριτικούς ανθρώπους. Ακριβώς όπως ο κ. Herbert, ένας πολύ μορφωμένος δικηγόρος, καταλαβαίνω ακριβώς τι θέλει να πετύχει το Charlie Hebdo και τι πρεσβεύει ως περιοδικό. Και ακριβώς όπως εκατομμύρια
άλλοι άνθρωποι παγκοσμίως, βρίσκω το όλο θέμα εντελώς αποκρουστικό.
