Ο Aurelio Kuiru το 1980. Φωτογραφία: Jorge Gasché.

Rotɨmɨe (τραγούδι και σύνθεση): Aurelio Kuiru 1989
Μεταγραφή, σύνθεση και μετάφραση στα ισπανικά: Ever Kuiru
Συνεισφορά: Laura Areiza και Selnich Vivas

Κι άλλο ένα ηχητικό αρχείο:

Αυτά τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν το 1989 από τον καθηγητή και ερευνητή Fernando Urbina Rangel, ο οποίος για περισσότερα από 50 χρόνια ασχολείται με τους ιθαγενείς πολιτισμούς στην Κολομβία. Τότε, ο πατέρας μου, ιδιοκτήτης και κληρονόμος της ομάδας μας, ετοιμαζόταν να χτίσει ένα νέο anáneko (σπίτι).

Είκοσι χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα μου, μπορούμε ακόμα να ακούμε τη φωνή του και τις φωνές των ανθρώπων που τον συνόδευαν τότε. Χάρη σε ορισμένους ερευνητές και τη γενναιοδωρία τους, η φυλή μας προσπαθεί να συλλέξει πολλές ηχογραφήσεις από φωνές ανθρώπων, που δε βρίσκονται πλέον μαζί μας. Το project αυτό μας επιτρέπει να ευαισθητοποιήσουμε την κοινότητα, που ακούει τις φωνές και τη σοφία των γονιών και των παππούδων μας.

Τα παραπάνω είναι ύμνοι “nauifeirua jibarua”, που κυριολεκτικά σημαίνει “απλό τραγούδι το ηλιοβασίλεμα”. Μπορούν να ερμηνευτούν κατ’ επιλογή των ομάδων τραγουδιού. Πρόκειται για μια στιγμή που μόλις ξεκινάει ο χορός και οι άνθρωποι στη ζούγκλα είναι ακόμα ξύπνιοι. Οι κακές ενέργειες ακόμα υπάρχουν στο περιβάλλον. Εδώ παρουσιάζουμε δυο τραγούδια (αργό για το yadiko) και yɨkuiyarua (γρήγορο πηδηχτό), όπως θα ‘πρεπε να παρουσιάζονται στην τελετή.

ÑUERA YADIKOZA
ɨkobe ñuera yadikoza
ɨkobe fɨgora yadikoza
Bie izai
Kaɨri monai taka a bii
Jiyakɨaɨ dɨnema arɨ
Ameona bitɨ okaina
Kaɨri monai taka a bi
Jiyakɨaɨ dɨne arɨ
Jairifona bitɨ okaina
Kaɨri monai takabi
Bie izai
Kaɨri monai takabi
Ekobe ñuera yadikoza
ɨkobe fɨgora yadikoza
Bie izai
Kaɨri monai taka a bi
Jiyakɨaɨ dɨnena
Ameona bitɨ okaina
Kaɨri monai takabi bie izai
Bie izai
Kaɨri monai taka a bi
Jiyakɨaɨ dɨnena
Amenoa bitɨ okaina
Kaɨri monai tabaki
Bie izai
Kaɨri monai taka a bi
Ekobe ñuera yadikoza
Ekobe fɨgora yadikoza
Bie izai
Kaɨri monai taka a bi

Όμορφε yadiko
Καλέ yadiko
όπως αυτός εδώ
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
Από την αρχή εκεί ψηλά
Από τον αέρα ήρθαν τα ζώα
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
από την αρχή εκεί ψηλά
Όμορφε yadiko
Καλέ yadiko
όπως αυτός εδώ
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
Όμορφε yadiko
Καλέ yadiko
όπως αυτός εδώ
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
Από εκεί η αρχή
Από τον κεραυνό ήρθαν τα ζώα
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
όπως αυτός εδώ
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
Από τον αέρα ήρθαν τα ζώα
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
όπως αυτός εδώ
μέσα μας, η μέρα ξεκινά
Όμορφε yadiko
Καλέ yadiko
όπως αυτός εδώ
σε μας, η μέρα ξεκινά

Podcast: Play in new window | Download