Ο Puma Shen. Στιγμιότυπο οθόνης από μέσο ενημέρωσης των πολιτών της Ταϊβάν, βίντεο του Watchout στο Youtube.

Αυτή η δημοσίευση πρωτοεμφανίστηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό New Bloom στις 6 Ιανουαρίου 2020, πριν από την πραγματοποίηση των προεδρικών εκλογών στην Ταϊβάν. Αυτή η τροποποιημένη έκδοση αναδημοσιεύεται στο Global Voices βάσει συμφωνίας συνεργασίας περιεχομένου.

Ο Puma Shen (沈 伯 洋), επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εγκληματολογίας της Εθνικής Σχολής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου της Ταϊπέι και διευθυντής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού DoubleThink Labs της Ταϊβάν που διεξάγει έρευνα σχετικά με την παραπληροφόρηση, μιλάει με τον Brian Hioe, ο οποίος γράφει για την ηλεκτρονική έκδοση του New Bloom, σχετικά με τη διάδοση ψευδών ειδήσεων λίγο πριν από τις προεδρικές εκλογές στις 11 Ιανουαρίου 2020.

Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει εξαπλώσει την παραπληροφόρηση ως ένα μέσο για την επιρροή των εκλογών στην Ταϊβάν και στην παγκόσμια αναφορά του V-Dem, φύλακα της Σουηδικής δημοκρατίας, για το 2019, περιγράφει την Ταϊβάν ως το νούμερο ένα στόχο των τακτικών παραπληροφόρησης. Η παγκόσμια έκθεση του Β-Dem 2019 περιγράφει την Ταϊβάν ως τον πιο στοχοθετημένο τόπο για τακτικές παραπληροφόρησης στον κόσμο. Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, περίπου 10 ημέρες πριν από τις εκλογές, η χώρα ψήφισε το Νόμο Κατά της Διείσδυσης ως μέσο για την καταστολή της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης των εκλογών.

Brian Hioe (BH): Ποιο πιστεύετε ότι είναι το βασικό μέσο με το οποίο διαδίδεται η παραπληροφόρηση στην Ταϊβάν και τι διαφορετικό υπάρχει στον τρόπο με τον οποίο εξαπλώνεται μέσω αυτών των πλατφορμών;

Puma Shen (PS): Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να διαιρέσουμε τα κανάλια διάδοσης σε δύο κατηγορίες. Η μία είναι “μέσω διαδικτύου”. Η άλλη είναι “εκτός διαδικτύου”. Διαδικτυακά, είναι μέσω του Facebook ή μέσω “επιχειρήσεων εκμετάλλευσης περιεχομένου” που εδρεύουν συχνά στη Μαλαισία, με μερικές να είναι στην Ταϊβάν. Πολλές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου έχουν επίσης σελίδες οπαδών στο Facebook για τη διάδοση των ειδήσεων.

Έτσι το έκαναν πέρυσι, ούτως ή άλλως. Φέτος είναι διαφορετικά. Πολλές σελίδες οπαδών διαγράφηκαν φέτος, οπότε τώρα πρώτα δημιουργούν άρθρα σε επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου και στη συνέχεια προσλαμβάνουν μεμονωμένους netizens που για να κερδίσουν εισόδημα, τους βοηθούν να διαδώσουν το περιεχόμενό τους. Αυτοί οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι συχνά Μαλαισιανοί, Κινέζοι του εξωτερικού ή Ταϊβανέζοι.

Υπάρχουν επίσης και ορισμένα πολιτικά κόμματα υπέρ της Κίνας που εκμεταλλεύονται τις δικές τους επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου στην Ταϊβάν. Πολύ συχνά συνδέονται με τις κινεζικές αρχές.

Όσον αφορά το εκτός διαδικτύου στοιχείο των ψευδών ειδήσεων, αυτό είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Πρώτον, υπάρχουν “φήμες”. Αυτές οι φήμες προέρχονται συχνά από τους αρχηγούς των χωριών ή από τους επικεφαλής των ναών. Ενώ είναι υπεύθυνοι για τα γεγονότα, θα κάνουν χρήση των ευκαιριών για να εξαπλώνουν φήμες.

Αυτές οι φήμες από στόμα σε στόμα συνήθως κυκλοφορούν ευρέως στις κοινότητες των κατώτερων στρωμάτων του πληθυσμού, είτε για να δημιουργήσουν φόβο είτε για να διαδώσουν μια θετική εικόνα της Κίνας.

Σήμερα, η διάδοση τέτοιων φημών έχει γίνει πιο προχωρημένη. Οι κουτσομπόληδες βάζουν τα κείμενα στο διαδίκτυο ή χρησιμοποιούν τις ομάδες κουβεντούλας του LINE για διάδοση. Τους τελευταίους μήνες, μπορούμε να δούμε περίπου το ήμισυ των ψευδών ειδήσεων στις ομάδες του LINE να προέρχονται από την Κίνα σύμφωνα με την έρευνά μας. Το περιεχόμενο αυτών των φημών δεν έχει πάντοτε τη μορφή του κειμένου. Περίπου το ήμισυ είναι βίντεο από το YouTube.

BH: Ποιος είναι πίσω από αυτές τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου;

PS: Μερικές φορές θα είστε σε θέση να εντοπίσετε εταιρείες που είναι από την Κίνα, αλλά μερικές φορές είναι απλά Κινέζοι Χαν του εξωτερικού. Ξεκίνησαν αυτές τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου για να βγάλουν λεφτά από τις Κινεζικές αρχές, όπως το Τμήμα Ενωτικού Εργατικού Μετώπου, καθώς το Τμήμα έχει τεράστιο προϋπολογισμό για να υποστηρίξει τις προεκλογικές εκστρατείες των φιλο-Κινέζων πολιτικών.

Τα μέσα ενημέρωσης με βάση τους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έχουν άμεση σχέση με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) βασίζονται κυρίως στην Κίνα, με λίγα να είναι στο Χονγκ Κονγκ. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου, πολλές εδρεύουν στη Μαλαισία.

BH: Θυμάμαι ότι υπήρξαν απόπειρες Κινέζων να αγοράσουν ταϊβανέζικες σελίδες στο Facebook πέρυσι.

PS: Ναι. Νομίζω ότι είναι λιγότερο αποτελεσματικό τώρα. Ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τις σελίδες για την δημοσίευση άρθρων από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου, αλλά αυτή δεν είναι μια αποτελεσματική στρατηγική δεδομένου ότι θα επιβάλλονταν κυρώσεις για την κυκλοφορία περιεχομένου που παραβιάζει τους κοινοτικούς κανόνες — οπότε η ανάληψη των σελίδων στο Facebook κράτησε μόνο για ένα μήνα.

BH: Τι διαφορά υπάρχει στις στρατηγικές “ψευδών ειδήσεων” που υιοθετήθηκαν για αυτές τις εκλογές, σε σύγκριση με το παρελθόν;

PS: Λόγω των αλλαγών στην πολιτική του Facebook, είναι πλέον πιο δύσκολο να διευθύνεις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου, γι’ αυτό πιστεύω ότι έχουν προσαρμόσει τις στρατηγικές τους.

Κατ’ αρχάς είναι το LINE. Η παραπληροφόρηση εξακολουθεί να εξαπλώνεται στο LINE και ένα μεγάλο μέρος της προέρχεται από “μικρούς ροζ” ή από διαδικτυακούς πατριώτες σε Weibo ή WeChat, τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας.

Σε σύγκριση με το LINE, η διάδοση της παραπληροφόρησης στο YouTube έχει γίνει σοβαρότερο πρόβλημα. Από τον Οκτώβριο του [2019], ένας μεγάλος αριθμός βίντεο εμφανίστηκε στο YouTube τα οποία διέδιδαν παραπληροφόρηση. Δεδομένου ότι η παραγωγή βίντεο περιλαμβάνει τη συγγραφή σεναρίων, την επεξεργασία του βίντεο, τη μουσική υπόκρουση [και] την προσθήκη υποτίτλων, απαιτεί συντονισμένη ομαδική εργασία και πόρους. Ορισμένα από αυτά τα κανάλια μπορούν να ανεβάσουν αρκετά βίντεο σε μία ημέρα.

Πέρυσι, μια έρευνα έδειξε ότι το YouTube αποτελεί βασική πηγή πληροφόρησης για τους υποστηρικτές του προεδρικού υποψηφίου του KMT [το Κουομιντάνγκ της Κίνας], Χαν Κούο-Γιου. Οι επιχειρήσεις πληροφόρησης στο YouTube έχουν στρατηγική αξία.

Πιστεύουμε ότι [τα κανάλια του Youtube] λειτουργούν είτε από εξωτερικούς συνεργάτες πολιτικής προπαγάνδας που υποστηρίζονται από το Πεκίνο, είτε λειτουργούν άμεσα από τις κινεζικές Αρχές. Παρατηρήσαμε ότι ορισμένα από αυτά τα κανάλια χρησιμοποιούν απλοποιημένα Κινέζικα στους υπότιτλους και στις λεζάντες τους. Μερικοί YouTubers χρησιμοποιούν ιδιωματικές φράσεις από την Κίνα όταν μιλούν. Μερικές φορές, οι υπότιτλοι τους αναμιγνύονται με απλοποιημένα Κινέζικα. Πρόσφατα,  περισσότεροι από Ταϊβανέζοι YouTubers συμμετέχουν στη βιομηχανία της παραπληροφόρησης.

BH: Θα λέγατε λοιπόν ότι οι χειριστές της παραπληροφόρησης έχουν μεταστραφεί για να προσλάβουν περισσότερους Ταϊβανέζους πράκτορες;

PS: Ναι, γιατί είναι πάρα πολύ εύκολο να το πεις εάν το κάνουν οι ίδιοι οι Κινέζοι. Το να βάλεις τους Ταϊβανέζους να το κάνουν είναι πιο αποτελεσματικό — αλλά οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν αυτό το είδος απασχόλησης ενδιαφέρονται πρωτίστως για τα χρήματα. Συνήθως, πράττουν μόνο σύμφωνα με το σενάριο που τους δόθηκε — έτσι αν αναλύσετε το σενάριο, μπορείτε να προσδιορίσετε από πού προέρχεται, καθώς οι εκφράσεις στην Ταϊβάν και στην Κίνα είναι πολύ διαφορετικές.

Μια φωτογραφία που συνδέεται με ένα άρθρο παραπληροφόρησης στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που κατηγορούν το DPP ότι χειρίζεται το αποτέλεσμα των εκλογών. Μέσω του κέντρου Factcheck της Ταϊβάν.

BH: Πώς προτείνετε να καταπολεμηθούν οι “ψευδείς ειδήσεις”;

PS: Η παρακολούθηση των πηγών των ψευδών ειδήσεων είναι σημαντική. Εάν οι πληροφορίες “φτιάχνονται στην Κίνα”, οι άνθρωποι θα είναι πιο προσεκτικοί όσον αφορά τις προθέσεις τους και θα αναρωτηθούν αν έχει σκοπό να επηρεάσει τις εκλογές.

Η διευκρίνιση είναι πολύ σημαντική. Αλλά η πλειονότητα αυτών των τύπων των επιχειρήσεων πληροφόρησης δεν είναι ψευδείς ειδήσεις. Αποσκοπούν στη δημιουργία αφηγήσεων ή ιστοριών για τη δημιουργία προκατάληψης στο μυαλό των ανθρώπων.

Για παράδειγμα, αν συνεχίσετε να λαμβάνετε πληροφορίες που σας λένε ότι η αμερικανική οικονομία είναι κακή, ενώ η Κίνα είναι μεγάλη και ισχυρή, το μήνυμα θα αποτυπωθεί στο κεφάλι σας. Μπορεί λοιπόν να αναρωτηθείτε εάν η Ταϊβάν πρέπει να αποστασιοποιηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να αναπτύξει στενότερες οικονομικές σχέσεις με την Κίνα.

Οι αναφορές για την ύπαρξη της μεγάλης και ισχυρής Κίνας δεν είναι ψευδείς ειδήσεις, καθώς υπάρχουν σίγουρα ορισμένες θετικές πτυχές της οικονομίας της, επομένως αυτό το είδος της προκατειλημμένης πληροφόρησης είναι δύσκολο να αντισταθμιστεί.

BH: Πώς αντιμετωπίζουν οι ΜΚΟ και οι κυβερνητικές αρχές το πρόβλημα;

PS: Η Ταϊβάν έχει πολλές ΜΚΟ που αγωνίζονται κατά της παραπληροφόρησης. Παρακολουθούν τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης περιεχομένου, αναλύουν την παραπληροφόρηση και προάγουν την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας.

Η κυβέρνηση ανταποκρίνεται επίσης στις ψευδείς ειδήσεις πολύ γρήγορα. Οργανισμοί όπως το Κέντρο Ελέγχου Γεγονότων της Ταϊβάν και το Co-Facts πραγματοποιούν καθημερινά έλεγχο των γεγονότων, αλλά δεν έχουμε ακόμα κανένα σύστημα απόκρισης για πολιτικές αφηγήσεις. Μέχρι στιγμής, μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο στην αποκάλυψη της πηγής των αφηγήσεων. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η οργάνωσή μας εργάζεται τώρα.

BH: Η εμπειρία της Ταϊβάν με την παραπληροφόρηση είναι χρήσιμη αναφορά σε άλλες περιοχές του κόσμου;

PS: Νομίζω ότι είναι — όπως το παράδειγμα της Ρωσίας [που] έχει ασχοληθεί με επιχειρήσεις παραπληροφόρησης εναντίον ορισμένων χωρών, όπως η Τσεχική Δημοκρατία. Ως αποτέλεσμα, η Τσεχική Δημοκρατία μπορεί να μοιραστεί την εμπειρία της αντιμετώπισης των προσπαθειών της Ρωσίας για παραπληροφόρηση με άλλες χώρες. Ομοίως, η Ταϊβάν μπορεί να μοιραστεί την εμπειρία της με άλλες χώρες που έχουν να κάνουν με την Κίνα.

Η Ταϊβάν είναι ένα πολύ καλό πεδίο δοκιμών για την ανάλυση των επιχειρήσεων παραπληροφόρησης της Κίνας. Μέσω των ερευνών μας, έχουμε αναπτύξει μια ευαισθησία σε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των φορέων της παραπληροφόρησης, όπως το δίκτυο ενορχηστρώσεων τους και οι γλωσσικοί χαρακτήρες.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι μια ηλεκτρονική εκστρατεία που πραγματοποιήθηκε στο Instagram και στο Facebook ένα μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές [της Ταϊβάν]. Αρκετά άτομα ανέβαζαν φωτογραφίες και βίντεο που τους έδειχναν με το χέρι τους στο στήθος τους και μιλούσαν για το πως επρόκειτο να ψηφίσουν. Η πλειοψηφία αυτών επέκρινε την αργά αναπτυσσόμενη οικονομία. Η εκστρατεία έμοιαζε με μια αυθόρμητη ενέργεια, αλλά οι Ταϊβανέζοι θα την έβρισκαν πολύ δύσκολη λόγω της γλωσσικής έκφρασης, όπως η χρήση του hashtag “Δηλώνοντας την πρόθεσή μου να ψηφίσω” (# 宣告 我 的 投票 意志) – αυτό δεν είναι ακριβώς ο τρόπος που μιλούν και γράφουν οι Ταϊβανέζοι.

Μέσα από την έρευνά μας, αναπτύξαμε εργαλεία για την ανάλυση των πληροφοριών που έγιναν στην Κίνα και θα ήθελα πολύ να μοιραστώ τα ευρήματά μας με άλλες χώρες και να τις βοηθήσουμε να αντισταθούν στις επιχειρήσεις παραπληροφόρησης από την Κίνα.