Χάρτης που δείχνει τις αφρικανικές γλώσσες και τις οικογενειακές τους ομάδες. Εικόνα από SUM1 από Wikimedia Commons. Χρησιμοποιείται με  άδεια CC BY-SA 4.0  .

Η υποεκπροσώπηση των αυτόχθονων αφρικανικών γλωσσών στο Διαδίκτυο αποτελεί εδώ και καιρό πρόκληση. Τα τελευταία χρόνια, η Αφρική και οι άνθρωποί της έχουν αναλάβει το καθήκον να γεφυρώσουν αυτό το ψηφιακό χάσμα αναγνωρίζοντας τη σημασία της διατήρησης της γλωσσικής τους κληρονομιάς και την προώθηση των ψηφιακών χώρων χωρίς αποκλεισμούς.

Με έναν σημερινό πληθυσμό πάνω από 1,4 δισεκατομμύρια στην Αφρική, ο World Atlas ισχυρίζεται ότι περίπου 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι είναι φυσικοί ομιλητές της αγγλικής γλώσσας, ενώ 700 εκατομμύρια είναι μη φυσικοί ομιλητές της αγγλικής γλώσσας. Αυτό δείχνει ότι ένα σημαντικό μέρος του αφρικανικού πληθυσμού αντιμετωπίζει δυσκολίες πρόσβασης σε πληροφορίες στο διαδίκτυο λόγω γλωσσικών φραγμών.

Από τις 7.100 γλώσσες που ομιλούνται στον κόσμο, το 28% ομιλείται μόνο στην αφρικανική ήπειρο αντικατοπτρίζοντας την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και ιστορία της. Ωστόσο, ο ψηφιακός κόσμος υποστηρίζει κυρίως γλώσσες όπως τα αγγλικά, τα κινέζικα και τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Πριν από περίπου 20 χρόνια, το 80% του παγκόσμιου διαδικτυακού περιεχομένου ήταν στα αγγλικά. Επί του παρόντος, η W3Tech εκτιμά ότι το 54,9% των ιστότοπων με γνωστές γλώσσες περιεχομένου χρησιμοποιούν αγγλικά, ενώ αφρικανικές γλώσσες όπως οι τουί, ζούλου, σουαχίλι, κινιαρουάντα και άλλες χρησιμοποιούνται σε λιγότερο από το 0,1% των ιστότοπων. Αν και έχει σημειωθεί κάποια βελτίωση στην εκπροσώπηση των αφρικανικών γλωσσών στο διαδίκτυο, παραμένουν σημαντικά κενά.

Γιατί αυτό το έργο είναι σημαντικό

Το έργο για την αντιμετώπιση αυτής της υποεκπροσώπησης είναι υψίστης σημασίας. Όχι μόνο διασώζει την αφρικανική πολιτιστική κληρονομιά, αλλά διασφαλίζει επίσης ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί μπορούν να ασκήσουν τα ψηφιακά τους δικαιώματα χωρίς κανένα εμπόδιο. Οι αυτόχθονες γλώσσες είναι φορείς σοφίας, παραδόσεων και μοναδικών ταυτοτήτων βαθιά ριζωμένων σε κοινότητες σε όλη την ήπειρο. Μεταφέροντας αυτές τις γλώσσες στο Διαδίκτυο, οι Αφρικανοί προστατεύουν το πλούσιο πολιτιστικό μωσαϊκό τους για τις μελλοντικές γενιές.

Επιπλέον, η αντιμετώπιση του χάσματος της ψηφιακής γλώσσας είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση ψηφιακών χώρων χωρίς αποκλεισμούς. Όταν τα άτομα μπορούν να έχουν πρόσβαση και να επικοινωνούν στη μητρική τους γλώσσα, αισθάνονται ότι ανήκουν και ενδυναμώνονται στην ψηφιακή σφαίρα. Τους επιτρέπεται να συμμετέχουν πλήρως, να συνεισφέρουν τις γνώσεις τους και να συμμετέχουν με ουσιαστικούς τρόπους.

Μέσω καινοτόμων πρωτοβουλιών και συνεργασιών, οι Αφρικανοί και Αφρικανές κάνουν σημαντικά βήματα στην αντιμετώπιση της υποεκπροσώπησης των αυτόχθονων γλωσσών στο διαδίκτυο ενισχύοντας τις κοινότητές τους και προωθώντας τη γλωσσική πολυμορφία.

Έργα γλωσσικής ψηφιοποίησης

Ιδιώτες, οργανισμοί και κυβερνήσεις της Αφρικής έχουν πρωτοστατήσει σε πολυάριθμα έργα γλωσσικής ψηφιοποίησης για την αύξηση της διαδικτυακής παρουσίας των αυτόχθονων γλωσσών. Αυτά τα έργα περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση γλωσσικών πόρων, όπως λεξικά, γραμματικές, παραμύθια και τραγούδια, καθιστώντας τα προσβάσιμα μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Οργανισμοί όπως η Αφρικανική Πρωτοβουλία Τεχνολογίας Γλωσσών (ALT-I) και η Αφρικανική Ακαδημία Γλωσσών (ACALAN) έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη αυτών των πρωτοβουλιών. Επιπλέον, αρκετές θυγατρικές της Wikimedia, που επικεντρώνονται σε αυτόχθονες γλώσσες, έχουν εμφανιστεί στην ήπειρο. Οι θυγατρικές της Wikimedia είναι οργανισμοί, που συνδέονται με το Ίδρυμα Wikimedia, το οποίο είναι το ίδρυμα που φιλοξενεί τη Wikipedia και τα αδελφά της έργα. Αυτές οι θυγατρικές και γλωσσικές ομάδες Wikimedia περιλαμβάνουν τους Wikimedians της γλωσσικής ομάδας τουί, την ομάδα Νταγκμπάνι Wikimedians, την ομάδα Γκούνγκμπε Wikimedians, την ομάδα Χάουσα Wikimedians, την ομάδα Τιάπ Wikimedians, την ομάδα Σουαχίλι Wikimedians, την ομάδα Φάντε Wikimedians και Φράφρα Wikimedians. Αυτές οι ομάδες δημιουργούν εκδόσεις της Βικιπαίδειας στις γλώσσες τους και συνεισφέρουν περιεχόμενο στις αντίστοιχες αυτόχθονες γλώσσες τους. Τον Μάιο του 2023, οι Κοινότητες Γλωσσών Wikimedia της Γκάνας ένωσαν δυνάμεις για να φιλοξενήσουν ένα μίνι γλωσσικό συνέδριο στην Γκάνα, όπως φαίνεται σε αυτό το τουίτ:

The Ghanaian Wikimedia Languages Communities join hands to host a language mini Conference. Read more at :https://t.co/aqnHV032Sn@FanteCommunity @Wikipedia @Moore_Wikimedia@Kusaalwiki@DagaareWiki@wikipedia_twi@Ghpidginwiki@GureneWikimedia@artandfeminism@risingvoices

— Dagbani Wikimedians User Group (@dagbaniwiki) May 31, 2023

Οι Κοινότητες Γλωσσών Wikimedia της Γκάνας ενώνουν δυνάμεις για να φιλοξενήσουν ένα μίνι γλωσσικό συνέδριο. Διαβάστε περισσότερα στο: https://t.co/aqnHV032Sn

Τεχνολογική καινοτομία

Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει ανοίξει νέους δρόμους για την αντιμετώπιση της υποεκπροσώπησης των αυτόχθονων γλωσσών στο διαδίκτυο. Οι Αφρικανοί και Αφρικανές αξιοποιούν ψηφιακά εργαλεία, μηχανική μάθηση και τεχνητή νοημοσύνη για να αναπτύξουν αλγόριθμους επεξεργασίας γλώσσας και συστήματα αυτόματης μετάφρασης. Αυτές οι καινοτομίες βοηθούν στη γεφύρωση των γλωσσικών φραγμών διευκολύνοντας τα άτομα να έχουν πρόσβαση και να συνεισφέρουν σε διαδικτυακό περιεχόμενο στη μητρική τους γλώσσα. Για παράδειγμα, η Lelapa AI κυκλοφόρησε μια εφαρμογή ονόματι Vulavula, με στόχο να εμπλουτίσει τις υποεκπροσωπούμενες αφρικανικές γλώσσες. Η Lelapa AI λανσάρει μια εφαρμογή για τον εμπλουτισμό των υποεκπροσωπούμενων αφρικανικών γλωσσών.

Όπως εξήγησε η διευθύνουσα σύμβουλος Pelonomi Moiloa και η διευθύνουσα σύμβουλος Jade Abbott σε συνέντευξή τους στο SABC news , η εταιρεία σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το Vulavula σε τομείς όπως ο τραπεζικός τομέας, η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη επιτρέποντας στους χρήστες να επικοινωνούν με τους εκπροσώπους εξυπηρέτησης πελατών στη δική τους γλώσσα.

Crowdsourcing και συμμετοχή της κοινότητας

Αφρικανοί και Αφρικανές εκμεταλλεύονται τη δύναμη του crowdsourcing και της κοινοτικής συμμετοχής για να επιταχύνουν την εκπροσώπηση των αυτόχθονων γλωσσών στο διαδίκτυο. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των έργων Wikimedia, των ψηφιακών εκστρατειών και των εκστρατειών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το DigiAfricanLang του Rising Voices, ενθαρρύνουν τους χρήστες να συνεισφέρουν μεταφράσεις, μεταγραφές και ηχογραφήσεις στη μητρική τους γλώσσα.

Για παράδειγμα, ένας μηχανικός λογισμικού στην Google ζητά εθελοντές συνεισφέροντες/ουσες να βοηθήσουν στη μετάφραση των λέξεων στη γλώσσα ίγκμπο, όπως φαίνεται στο παρακάτω τουίτ:

Ya za ku fassara “a factory-new phone”?#tambaya

— Hausa Language Hub (@HausaTranslator) May 31, 2023

Ya za ku fassara “ένα εργοστασιακό νέο τηλέφωνο”; #tambaya

Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση

Η προώθηση της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις αυτόχθονες γλώσσες είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της υποεκπροσώπησής τους στο διαδίκτυο. Αφρικανικά ιδρύματα, εκπαιδευτικά προγράμματα και ακτιβιστές και ακτιβίστριες γλωσσών εργάζονται επιμελώς για να ενσωματώσουν τις αυτόχθονες γλώσσες στα προγράμματα σπουδών, να αναπτύξουν εφαρμογές εκμάθησης γλωσσών και να οργανώσουν εργαστήρια αναζωογόνησης της γλώσσας. Ορισμένες εφαρμογές εκμάθησης αφρικανικών γλωσσών περιλαμβάνουν τις Utalk, Ayekoo Afrique, Dialogue Africa, Izesan και Nkenne. Αυτές οι πρωτοβουλίες δίνουν τη δυνατότητα στα άτομα να ασχοληθούν ενεργά με τις μητρικές τους γλώσσες και να ενισχύσουν τη σημασία τους στον ψηφιακό τομέα.

Want to learn #Hausa language online?

Sign up for Utalk app from this link, and get 50% discount: https://t.co/iVNuBeq8ee
You can also learn #Yoruba and #Igbo at 50% discount using the link. pic.twitter.com/MYBeU6gYLo

— Hausa Language Hub (@HausaTranslator) August 24, 2020

Θέλετε να μάθετε τη γλώσσα #χάουσα διαδικτυακά;

Εγγραφείτε στην εφαρμογή Utalk από αυτόν τον σύνδεσμο και κερδίστε έκπτωση 50%: https://t.co/iVNuBeq8ee
Μπορείτε επίσης να μάθετε #γιορούμπα και #ίγκμπο με έκπτωση 50% χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο. pic.twitter.com/MYBeU6gYLo

Κυβερνητική υποστήριξη και πολιτική

Αρκετές αφρικανικές κυβερνήσεις έχουν αναγνωρίσει τη σημασία των αυτόχθονων γλωσσών και την εκπροσώπησή τους στο διαδίκτυο. Οι κυβερνήσεις διαμορφώνουν πολιτικές και διαθέτουν πόρους για να υποστηρίξουν τη διατήρηση της γλώσσας και την ψηφιακή ένταξη. Συνεργαζόμενοι με τις τοπικές κοινότητες, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τις εταιρείες τεχνολογίας, οι κυβερνήσεις ενθαρρύνουν την ανάπτυξη τοπικού ψηφιακού περιεχομένου και διαδικτυακών πλατφορμών σε αυτόχθονες γλώσσες. Για παράδειγμα, το 2020, ο Bonginkosi Emmanuel Nzimande, Υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης, Επιστήμης και Καινοτομίας στη Νότια Αφρική, εξέδωσε το Πλαίσιο Γλωσσικής Πολιτικής για τα Δημόσια Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Σκοπός αυτής της πολιτικής είναι να παράσχει ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των αυτόχθονων γλωσσών ως γλωσσών υποτροφίας, διδασκαλίας και μάθησης και επικοινωνίας στα δημόσια ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Νότιας Αφρικής, ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια.

Η υποεκπροσώπηση των αυτόχθονων γλωσσών στο διαδίκτυο στην Αφρική αντιμετωπίζεται σταδιακά μέσω των συλλογικών προσπαθειών ατόμων, οργανισμών και κυβερνήσεων. Αφρικανοί και Αφρικανές ασπάζονται τις τεχνολογικές καινοτομίες, τα έργα γλωσσικής ψηφιοποίησης και τη συμμετοχή της κοινότητας για να ενδυναμώσουν τις κοινότητές τους και να διατηρήσουν τη γλωσσική τους κληρονομιά. Η αυξημένη εκπροσώπηση των αυτόχθονων γλωσσών στο διαδίκτυο ενισχύει την πολιτιστική ποικιλομορφία, διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων και ενισχύει την ψηφιακή παρουσία των αφρικανικών κοινοτήτων σε παγκόσμια κλίμακα. Συνεχίζοντας να δίνει προτεραιότητα σε αυτές τις πρωτοβουλίες, η Αφρική θέτει τα θεμέλια για ένα ψηφιακό μέλλον χωρίς αποκλεισμούς, όπου γιορτάζεται η γλωσσική πολυμορφία και ακούγονται οι φωνές των αυτόχθονων.