Ο καλλιτέχνης Subas Tamang χρησιμοποιεί τους σπόρους του δέντρου του Δαμοκλή, που θεωρούνται ιεροί από πολλούς αυτόχθονες πληθυσμούς στο Νεπάλ, ως τον καμβά του. Φωτογραφία από: Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Οι ημιδιαφανείς σπόροι του δένδρου του Δαμοκλή (Oroxylum indicum), σχολαστικά κολλημένοι μαζί, σχηματίζουν τον καμβά του Subas Tamang, καλλιτέχνη στο Νεπάλ. Οι στρογγυλοί σπόροι, που είναι γνωστοί για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, θεωρούνται αγνοί και ιεροί, εφόσον περικλείονται από ένα σκληρό κέλυφος, κρατώντας τους μακριά από αγριομέλισσες και άλλα έντομα. Αναφερόμενος στη δυναμικότητα των σπόρων που φυτρώνουν σε δέντρα, ο Subas Tamang αφηγείται τις ιστορίες των διακρίσεων και της καταπίεσης που επιβλήθηκαν στους ιθαγενείς Ταμάνγκ από το κράτος –ιδιαίτερα από τους κυβερνήτες Ράνα.
«Ονομαζόμενοι στη γλώσσα ταμάνγκ ως ko ko mhendo ή άνθος της καρδιάς, οι σπόροι αυτοί είναι βαθιά ριζωμένοι στην κουλτούρα και τις τελετουργίες των Ταμάνγκ», είπε ο Subas μιλώντας στο Global Voices. «Οι Ταμάνγκ αποδίδουν στους σπόρους το ότι προκαλούν ευοίωνες καταστάσεις. Έχουν γίνει σύμβολα της ταυτότητας των Ταμάνγκ».
Αυτός είναι και ο λόγος που ο Subas διάλεξε τους ιερούς σπόρους για να αφηγηθεί τις ιστορίες, που ονομάζονται kaiten στη γλώσσα Ταμάνγκ. Kaiten είναι η προφορική ιστορία του πληθυσμού Ταμάνγκ για την προέλευση της ανθρώπινης ζωής, του πολιτισμού και της παράδοσης, που συνήθως λέγεται από έναν πρεσβύτερο αφηγητή, που ονομάζεται Tamba. Όπως οι σαμάνοι, που χρησιμοποιούν τους σπόρους για να θεραπεύσουν αρρώστους, έτσι και ο Subas τους χρησιμοποιεί ως μέσο για να επουλώσει τις πληγές του παρελθόντος, τις πληγές του βασανισμού και του τραύματος.
Διαβάστε επίσης: Καλλιτεχνικό αφιέρωμα ρίχνει φως στην περιθωριοποίηση των αυτοχθόνων Θαρού στο Νεπάλ
Οι άνδρες Ταμάνγκ περιορίστηκαν ως απλοί αχθοφόροι, μεταφορείς παλετών, κατασκευαστές ναργιλέδων και ομπρελών και ως εργάτες. Οι γυναίκες Ταμάνγκ, παρομοίως, εργάζονταν ως γκουβερνάντες και νοσοκόμες, ενώ τραγουδούσαν, χόρευαν και διασκέδαζαν τους κυβερνήτες.
Pipa I, έργο τέχνης του Subas Tamang, που παρουσιάζει τη μοίρα των ανθρώπων Ταμάνγκ, που κατέληξαν ως ανειδίκευτοι εργάτες. Φωτογραφία από: Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια
Οι Ταμάνγκ είχαν αποκλειστεί από το να ενωθούν με τον βρετανικό Στρατό. Ο μόνος βαθμός γι’ αυτούς στον στρατό του Νεπάλ ήταν ο pipa, δηλαδή ανειδίκευτος εργάτης στις χαμηλότερες βαθμίδες του στρατού. Δεν θα μπορούσαν ποτέ να ανέβουν βαθμό. Ο Subas το απεικονίζει μέσω του έργου του Pipa I, όπου δείχνει τέσσερις άνδρες, που κουβαλούν doko, ψάθινα καλάθια, στην πλάτη τους.
Το ξύλινο αποτύπωμα ανθρώπου πάνω στου σπόρους ko ko mhendo, με τίτλο Gole Kaila, είναι ο πρωτεργάτης Tularam Tamang, γνωστός και ως Gole Kaila, ο οποίος υπέστη μαρτυρικό θάνατο το 1950 στο Μπιρατναγκάρ, μια πόλη στο ανατολικό Νεπάλ. Αν και πέθανε πολεμώντας ενάντια στο καθεστώς Ράνα για να εδραιώσει τη δημοκρατία, ποτέ δεν είχε του αναγνωριστεί η ιδιότητα του μάρτυρα.
Το Gole Kaila, ξύλινο αποτύπωμα πάνω σε σπόρους ko ko mhendo, απεικονίζει τον πρωτεργάτη Tularam Tamang, του οποίου δεν του αποδόθηκε ποτέ ο χαρακτηρισμός του μάρτυρα, παρά την αυτοθυσία του. Φωτογραφία από: Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια
Ένα άλλο μέσο που ο Subas επιλέγει για τα έργα τέχνης του είναι η lokta, το χειροποίητο χαρτί του Νεπάλ, την οποία οι συγγενείς του παρήγαν από τον φλοιό του φυτού Dapnhe bholua [ΣτΜ: φυτό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή χαρτιού στο Νεπάλ] και μετέφεραν σε παλάτια στην πρωτεύουσα Κατμαντού ως corvée (αγγαρεία, καταναγκαστική μη αμειβόμενη εργασία αντί της πληρωμής φόρων). Το ίδιο χαρτί έφερε διαταγές και νόμους, που αποτελούσαν περαιτέρω ταλαιπωρία για αυτούς. Αλλά ο Subas αναγάγει την ιστορία της αγωνίας της κοινότητάς του μέσω του ίδιου του χαρτιού. Τα έργα τέχνης Kagaji Rakam, Kagaji Rakam I και Baigani Rakam, αναπαριστούν άνδρες με παραδοσιακή ενδυμασία, αλλά με τα κεφάλια τους καλυμμένα, αντίστοιχα με ένα μπουκέτο λουλουδιών lokta, ένα φύλλο χειροτεχνίας και ένα τσαμπί από μάνγκο.
Τα έργα τέχνης Kagaji Rakam, Kagaji Rakam I και Baigani Rakam, δείχνουν πώς ετοιμάζονταν οι Ταμάνγκ για τη δουλειά τους ως corvée. Φωτογραφία από: Subas Tamang. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Επεκτείνοντας το έργο του, ο Subas είπε:
Για να πληρώσουν φόρους, οι Ταμάνγκ έπρεπε να εργαστούν δωρεάν για το Κράτος. Οι Ταμάνγκ από το Μπουμτάνγκ της επαρχίας Νουακότ έπρεπε να συλλέγουν φλοιούς lokta, να τους επεξεργάζονται σε χαρτί και να μεταφέρουν αυτά τα χαρτιά στο παλάτι. Κάθε νοικοκυριό έπρεπε να παράγει 200 φύλλα χαρτιού. Ομοίως, οι Ταμάνγκ έπρεπε να εργάζονται σε οπωροφόρους κήπους και να μεταφέρουν τα φρούτα, ιδιαίτερα τα μάνγκο, στα παλάτια στο Κατμαντού. Έπρεπε να φύγουν από το Κατμαντού την ίδια μέρα που άφηναν τα φρούτα.
Διαβάστε επίσης: “Αντίθετα όνειρα: Η πολιτική των ντόπιων”: Η τέχνη αυξάνει την ευαισθητοποίηση γύρω από τα κοινωνικά θέματα στο Νεπάλ
Ο Subas δεν σταματάει εδώ. Στο έργο τέχνης του Hami aafai aafno pahichan lekhnnechhau (Εμείς οι ίδιοι θα γράψουμε την ταυτότητά μας), μια σειρά από πέντε πλάκες, σκαλίζει αποσπάσματα από προβληματικά και επικριτικά κείμενα για τους Ταμάνγκ, στη συνέχεια τα περνάει με αμμόχαρτο και τα τοποθετεί σε έναν κενό σχιστόλιθο.
Στο έργο του Hami aafai aafno pahichan lekhnechhau, ο Subas απεικονίζει το κριτικό κείμενο, που αποτελεί το πιο συνηθισμένο υλικό μελέτης και το οποίο βασίζεται στο πρόγραμμα σπουδών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας. Φωτογραφία από τον Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια.
«Ακόμη και το εκπαιδευτικό υλικό κοινωνικών σπουδών, που λέγεται ότι βασίζεται στο νέο πρόγραμμα σπουδών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, παρουσιάζει λανθασμένα τους Ταμάνγκ ως ανθρώπους πρόθυμους να πουλήσουν τις κόρες και τις νύφες τους, ακόμη και τους εαυτούς τους, απλά για ένα καλό γεύμα», δήλωσε ο Subas. «Θέλω να πω, γιατί πρέπει να βασιστούμε στην ιστορία που γράφτηκε από άλλους; Θα γράψουμε τη δική μας ιστορία».
Η έκθεση «Κάιτεν: Ιστορία, μνήμη, ταυτότητα» πραγματοποιήθηκε στην γκαλερί τέχνης Siddhartha για δεύτερη φορά στο Baber Mahal του Κατμαντού έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2021.
