Ο Khurram Parvez κάνει το σήμα της ειρήνης, καθώς μεταφέρεται προς τη φυλακή Kot Balawal, στο κρατίδιο Τζαμού και Κασμίρ. Φωτογραφία από : Sameena Mir

Από την Ather Zia

“Ειρήνη!” – μία λέξη (χαιρετισμού) από τον Κύριο Ελεήμονα!

Αυτή η φράση του Κορανίου, από τη Σούρα Yasin, 36:58, ήταν η πρώτη από πολλές συζητήσεις που είχα με τον Khurram Parvez, φίλο μου εδώ και καιρό. Η λέξη “ειρήνη” όπως αναφέρεται σε αυτό το στίχο, και κατ’ επέκταση, σχετικά με το τι επάγγελμα, αλήθεια, δικαιοσύνη, δίκαιο, δικαιώματα, ακτιβισμό και ελευθερία σήμαινε κάτω από τη χρόνια στρατιωτικοποίηση στην υπό ινδική διοίκηση κοιλάδα του Κασμίρ, πάντα κυριαρχούσε στις συνομιλίες μας. Αυτές οι λέξεις έγιναν όλο και περισσότερο γεμάτες νόημα στη ζωή του Khurram όταν, στα τέλη της δεκαετίας του '90, μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού του στη δημοσιογραφία, αποφάσισε να αφιερώσει τον εαυτό του ως υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατά τη διάρκεια των ετών, ο Khurram έχει γίνει ένας από τους πρωτοπόρους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κοιλάδα του Κασμίρ.

Την νύχτα της 15ης Σεπτεμβρίου, ο Khurram τέθηκε υπό παράνομη κράτηση για “πιθανότητα παραβίασης της ειρήνης”—μια ειρωνική κατηγορία που ισοπεδώνει την ειρήνη και τον ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό συνέβη λίγες ώρες, αφότου τον σταμάτησαν, προτού επιβιβαστεί σε μία πτήση προς Γενεύη, όπου επρόκειτο να υποβάλει την “έκθεση των ενδιαφερομένων μερών της κοινωνίας των πολιτών” στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.

Παρά το γεγονός ότι είχε όλα τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα, ο Khurram κρατήθηκε χωρίς κανένα λόγο, πέραν του ότι τον είχαν σταματήσει ύστερα από εντολή του Γραφείου Πληροφοριών της Ινδίας. Στάλθηκε πίσω στην Κοιλάδα του Κασμίρ και προφυλακίστηκε αμέσως μετά.

Ο Khurram κατηγορείται σύμφωνα με το Νόμο για τη Δημόσια Ασφάλεια (PSA), έναν επίφοβο νόμο που εφαρμόζεται από την Ινδία για να κατασταλεί κάθε μορφή διαφωνίας. Η Διεθνής Αμνηστία έχει αποκαλέσει τον PSA “έναν άνομο νόμο” και έχει τεκμηριώσει την ανεξέλεγκτη χρήση του στο Κασμίρ, όπου χρησιμοποιείται για να ποινικοποιεί και να τιμωρεί πολιτικούς διαφωνούντες. Ο Khurram κρατείται σε μια φυλακή περίπου 300 χιλιόμετρα μακριά από την οικογένειά του και τον δικηγόρο του. Κατά την χρονική στιγμή μεταφοράς του στην εγκατάσταση, ο Khurram δεν είχε ενημερωθεί ακόμα για τους λόγους της κράτησής του. Η κράτηση του Khurram έχει καταγγελθεί από διανοούμενους όπως ο Νόαμ Τσόμσκι, η Αρουντάτι Ρόι, η Τζούντιθ Μπάτλερ, η Βίνα Ντάς, καθώς και από άλλους ακτιβιστές και οργανισμούς όπως το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Front Line Defenders. Η Διεθνής Αμνηστία αποκάλεσε την κράτηση μία “ντροπιαστική προσπάθεια να κατασταλεί μία φωνή διαφωνίας από το Κασμίρ”. Μία ομάδα εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών κάλεσαν επίσης την Κυβέρνηση της Ινδίας να απελευθερώσει άμεσα τον Khurram.

Ο συγκεκαλυμμένος τρόπος της σύλληψης του Khurram ήταν τέτοιος, που δεν είχε εκδοθεί ένταλμα. Ο δικαστής, ο οποίος πέρασε τα εντάλματα κράτησης, ούτε καν τον είχε δει προσωπικά ή  εκδώσει μία φαινομενική αιτία για την καταβολή εγγύησης, το οποίο απαιτεί ο νόμος, όταν έχει διαταχθεί ποινή φυλάκισης.

Αρχικά, ο Khurram τέθηκε σε προφυλάκιση δέκα ημερών και χωρίς καμία επίσημη ειδοποίηση, εν τω μέσω της νυκτός, μετακινήθηκε γρήγορα-γρήγορα σε μία απομακρυσμένη φυλακή στο Βόρειο Κασμίρ. Αυτό πιθανότατα έγινε για να ενισχυθεί η απομόνωση του και να ματαιωθούν οι νομικές προσπάθειες για την απελευθέρωσή του.

Ένας στρατιώτης φρουρεί το οδικό σημείο ελέγχου έξω από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Σριναγκάρ, στο κρατίδιο Τζαμού και Κασμίρ, Ιανουάριος 2009. Φωτογραφία: Jrapczak – Δουλειά του ιδίου, CC BY-SA 3.0.

Αυτό το είδος μεταχείρισης δεν είναι ασυνήθιστο στην Κοιλάδα του Κασμίρ. Σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία, χιλιάδες νέοι και ακτιβιστές του Κασμίρ, συμπεριλαμβανομένων δικηγόρων και δημοσιογράφων, έχουν φυλακιστεί παράνομα. Οι εκτιμήσεις της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τον αριθμό των κρατουμένων κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, κυμαίνονται από 8.000 έως 20.000. Πολλοί κρατούμενοι συχνά συλλαμβάνονται εκ νέου μετά την απελευθέρωση. Οι εκ νέου συλλήψεις και παράνομες κρατήσεις έχουν γίνει θέμα της κρατικής πολιτικής. Το θέμα της αχαλίνωτης φυλάκισης είναι ανάμεσα σε μια σειρά από άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ο Khurram έχει καταγράψει και καταπολεμά.

Ο Khurram ξεκίνησε επίσημα τον ακτιβισμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα του συντονίζοντας τον Συνασπισμό της Κοινωνίας των Πολιτών του Τζαμού Κασμίρ (JKCCS), μια οργάνωση που βοήθησε στην από κοινού ίδρυσή της με τον Parvez Imroz, δικηγόρο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ακτιβιστής. Ο Khurram έχει επίσης δανείσει την υποστήριξή του στις διεθνείς δράσεις κατά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και είναι ο ίδιος πρόεδρος της Ομοσπονδίας της Ασίας Ενάντια στις ακούσιες εξαφανίσεις (AFAD).

Ο Khurram έχει αγωνιστεί από μόνος του για να δημιουργήσει χώρο και ευκαιρίες για διάλογο, ακτιβισμό, έρευνα και τεκμηρίωση σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Κασμίρ. Ανέπτυξε το JKCCS σε ένα κομβικό σημείο της κοινωνίας των πολιτών και ένα δεύτερο σπίτι για τους ερευνητές, φοιτητές, δημοσιογράφους, σκηνοθέτες, ακτιβιστές και τους εκκολαπτόμενους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από όλο τον κόσμο.

Το 2004, κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας για την παρακολούθηση των εκλογών στην κοιλάδα Lolab, ο Khurram έχασε το πόδι του σε μια έκρηξη νάρκης ξηράς. Αλλά παρέμεινε απτόητος, και συνέχισε οικοδομώντας με επιτυχία το JKCCS στην ηθική καρδιά της Κοιλάδας, γνωστό για τις αυστηρές έρευνες, τις τεκμηριώσεις και τις εκθέσεις για τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, τους μαζικούς τάφους και τις δολοφονίες στη φυλακή που πραγματοποιούνται από τα ινδικά στρατεύματα. Η έκθεση για τους μαζικούς τάφους ήταν ένα άνευ προηγουμένου έργο που ηγήθηκε ο Khurram και το οποίο έφερε διεθνή προσοχή στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κοιλάδα του Κασμίρ.

Μετά τη συνεχή παραμέληση από την Ινδία της απαίτησης του Κασμίρ για αυτοδιάθεση σύμφωνα με την εντολή των Ηνωμένων Εθνών, το 1989 ένας δημοφιλής ένοπλος αγώνας ξέσπασε στην περιοχή. Η Ινδία απάντησε με βάρβαρα μέτρα αντιεξέγερσης, με την επιβολή του Νόμου των Ειδικών Ενόπλων Δυνάμεων (AFSPA), ο οποίος δίνει στα ινδικά στρατεύματα τεράστιες δυνάμεις πάνω στη ζωή, την ελευθερία και την περιουσία των κατοίκων του Κασμίρ.

Περίπου 700.000 Ινδικά στρατεύματα σταθμεύουν στο Κασμίρ σήμερα—περίπου ένας Ινδός στρατιώτης για κάθε οκτώ κατοίκους του Κασμίρ. Οι ινδικές δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό εκτελέσεων με συνοπτικές διαδικασίες, δολοφονίες στις φυλακές, βασανιστήρια, βιασμούς και αυθαίρετες συλλήψεις. Μια μελέτη από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα έδειξε ότι ένας στους επτά κατοίκους του Κασμίρ έχει δει ή έχει πέσει θύμα βασανιστηρίων. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι μέχρι σήμερα πάνω από 70.000 κάτοικοι του Κασμίρ, μαχητές και άμαχοι, έχουν σκοτωθεί και πάνω από 8.000 άνδρες έχουν εξαφανιστεί, ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση από τις ινδικές δυνάμεις.Συντονισμένο από τον Khurram, το κίνημα για την αναζήτηση των εξαφανισμένων έχει γίνει μία από τις πιο ορατές εκστρατείες του JKCCS.

Από το 2008 το κίνημα για την αυτοδιάθεση στην κοιλάδα έχει μετατοπιστεί προς τις διαδηλώσεις πολιτών και τις οδομαχίες. Ακόμη και η μαχητικότητα έχει υποχωρήσει—κατά παραδοχή της ίδιας της κυβέρνησης, ο αριθμός των μαχητών είναι τώρα λιγότερος από 400—η ένταση και οι θάνατοι της απόκρισης από τα Ινδικά στρατεύματα δεν έχουν μειωθεί.

Στις 7 Ιουλίου 2016 ένα νέο κύμα πολιτικών διαδηλώσεων άρχισε μετά τον θάνατο ενός νεαρού ηγέτη των μαχητών, τον Burhan Wani, που σκοτώθηκε από τις ινδικές δυνάμεις. Κατά τη στιγμή που γραφόταν αυτό το άρθρο, η κοιλάδα του Κασμίρ είναι στην 107η ημέρα διαμαρτυρίας και απαγόρευσης κυκλοφορίας. Περισσότεροι από 80 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, συμπεριλαμβανομένων ηλικιωμένων και παιδιών, και πάνω από 11.000 τραυματίστηκαν. Εκτιμάται ότι 800 κάτοικοι του Κασμίρ ηλικίας μόλις πέντε χρονών τραυματίστηκαν στα μάτια ή τυφλώθηκαν από τα ινδικά στρατεύματα, που έχουν χρησιμοποιήσει δυσανάλογη βία εναντίον διαδηλωτών και μη. Τα τηλέφωνα και το διαδίκτυο είχαν απαγορευτεί και συνεχίζουν να είναι εν μέρει μπλοκαρισμένα. Ήδη έχουν γίνει περισσότερες από 1.000 συλλήψεις και αναμένονται πολλές περισσότερες. Το JKCCS ακούραστα έχει τεκμηριώσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ο Khurram επρόκειτο να υποβάλει έκθεση σχετικά με αυτό στη Γενεύη.

Ο Khurram υπήρξε μία από τους πιο ομιλητικούς επικριτές των κατασταλτικών πολιτικών της Ινδίας στο Κασμίρ. Η παράνομη σύλληψή του από την κυβέρνηση στο Κασμίρ είναι μια προσπάθεια να ποινικοποιήσει το έργο του ως ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να τον μετατρέψει σε σύμβολο για να εξασφαλίσει τη σιωπή και να ποινικοποιήσει φωνές σαν τη δική του. Η σύλληψή του είναι ένα μέρος της ανανεωμένης καταστολής ανθρώπων που φωνάζουν για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση. Αν μη τι άλλο, όμως, αυτή η φυλάκιση και οι προσπάθειες αυτές να αμαυρώσουν τη φήμη του έχουν εξυψώσει τον Khurram στα μάτια του λαού του και της παγκόσμιας κοινότητας.

Ο Khurram επίσης, παραμένει απτόητος, και βλέπει τη σύλληψή του ως δικαίωση της στάσης του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη νόμιμη λύση υπό την εντολή του ΟΗΕ για αυτοδιάθεση του λαού του Κασμίρ.

Εν αναμονή της μεταφοράς του στην φυλακή, συλλογίστηκε σχετικά με τα γεγονότα που εκτυλίσσονται ταχέως—τις αβάσιμες καταγγελίες και την παράνομη κράτηση του. Είπε: “Αναρωτιέμαι μερικές φορές σχετικά με την δουλειά μου, τις θυσίες των ανθρώπων του Κασμίρ, την απώλεια του ποδιού μου, και της μαρτυρίας που δημιούργησε το JKCCS για να δώσει φωνή σε όσους δεν έχουν. Αναρωτιέμαι αν είμαι στο σωστό μονοπάτι. Αυτή η φυλάκιση αποδεικνύει πως κάνω κάτι σωστό.”