Παλιές καρτ ποστάλ φέρνουν ξεχασμένες αναμνήσεις από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στα Βαλκάνια

German World War I Postcard with a view of Ohrid, Macedonia. Photo from The New York Public Library Digital Collections.

Γερμανική καρτ-ποστάλ του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Θέα από την Οχρίδα, σημερινή ΠΓΔΜ. Φωτογραφία: The New York Public Library Digital Collections.

Τον Ιανουάριο του 2016, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης κοινοποίησε περισσότερα από 180.000 ψηφιοποιημένα αντικείμενα, ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων. Πολλά από τα αντικείμενα αυτά στη βιβλιοθήκη αποτελούν ιστορικά ντοκουμέντα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τεκμήρια σε ακαδημαϊκές μελέτες, ή να χρησιμοποιηθούν και να υποστούν επεξεργασία ελεύθερα, εφόσον έχει λήξει η περίοδος ισχύος των πνευματικών τους δικαιωμάτων.

To Global Voices ήδη έχει παρουσιάσει πολύτιμο παλαιό υλικό που κοινοποίησε η βιβλιοθήκη σχετικά με το Βιετνάμ, την Ιαπωνία και την Ινδία. Μια πηγή ενδιαφέροντος για την Ευρώπη είναι η συλλογή Γερμανικών καρτ-ποστάλ με φωτογραφίες από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταξύ 1914-1918, οι φωτογραφίες αυτές όχι μόνο καταγράφουν τη στρατιωτική πλευρά του πολέμου, αλλά παρέχουν επίσης όψεις από μέρη και ανθρώπους που παρασύρθηκαν μες στη δίνη του.

Γράφει η καρτ-ποστάλ παραπάνω:

Το αρχαίο οχυρό της Οχρίδας. Μέρος από τη βραχώδη ακτή της Λίμνης Οχρίδας. Στο βάθος, χιονισμένα τα βουνά της Αλβανίας.

Στην πραγματικότητα, τα βουνά της Αλβανίας θα βρίσκονταν πίσω από το φωτογράφο και όχι στο πλάνο της φωτογραφίας. Το βουνό στο βάθος ονομάζεται Γκαλίτσικα και σήμερα αποτελεί εθνικό πάρκο υπό απειλή.

Ο χρήστης του Panoramio Dejan2008 δημοσίευσε μια πιο πρόσφατη “εκδοχή” της φωτογραφίας αυτής: έχει ληφθεί σχεδόν από το ίδιο σημείο. Η βραχώδης ακτή στις μέρες μας χρησιμοποιείται ως παραλία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αν και η ευρύτερη Μακεδονία αποτέλεσε ένα από τα μεγάλα πεδία μάχης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (το “Μακεδονικό Μέτωπο”), η ιστορία και τα τοπικά γεγονότα που σχετίζονται με αυτό δεν αποτελούν κοινή γνώση για τις νεότερες γενιές. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού, το Ίδρυμα Open Society Macedonia δημοσίευσε το 2008 μια ψηφιοποιημένη συλλογή επιστολών στρατιωτών από τη Μακεδονία, που είχαν στρατολογηθεί από τους στρατούς των γειτονικών αντίπαλων κρατών μεταξύ τους: Βουλγαρίας, Σερβίας, Ελλάδας. Μια από τις επιστολές της συλλογής αυτής, με τίτλο “Μαρτυρίες στο Φως”, λέει:

Είπαμε στους εαυτούς μας ότι ο πόλεμος αυτός δεν έχει τέλος. Έπρεπε να γράφω γράμματα, οπότε κάθε μέρα ικέτευα κι ένα διαφορετικό άτομο να γράφει τα γράμματά μου. Κανείς δεν μπορούσε να τα γράψει όπως ήθελα. Ήδη ήξερα κάποια γράμματα της αλφαβήτου και έμαθα να γράφω, οπότε αυτό που μου έμεινε από τον πόλεμο ήταν η ικανότητα μου να γράφω γράμματα, αν και με αρκετά λάθη”. – Ilija Stanoev

German troops quartered in the suburbs of Skopje in the houses of local ethnic Albanians. Photo from The New York Public Library Digital Collections.

Γερμανικά στρατεύματα στα προάστια των Σκοπίων στεγάζονται σε σπίτια ντόπιων αλβανικών μειονοτήτων. Φωτογραφία: New York Public Library Digital Collections.

Τα τελευταία χρόνια, σε μια προσπάθεια προώθησης της μνήμης και της συμφιλίωσης, η γαλλική επαρχία της Κάτω Νορμανδίας και η ΠΓΔΜ οργάνωσαν μαζί μια έκθεση για την εκατονταετηρίδα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και ερευνητικές επισκέψεις και μια διερεύνηση της πολιτισμικής κληρονομιάς που έχει παραμείνει στα παλιά πολεμικά μέτωπα.

Οι γερμανικές καρτ-ποστάλ της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης προσφέρουν ματιές στις ζωές καθημερινών ανθρώπων και αποτελούν μαρτυρία για τη χαρακτηριστική εθνοτική ποικιλία που απολαμβάνει η χώρα μέχρι και σήμερα. Μπορούν επίσης να εμπνεύσουν ερευνητές διαφόρων επιστημονικών πεδίων, από εθνογραφίας μέχρι ιστοριογραφίας, να εξερευνήσουν το παρελθόν.

Ethnic diversity displayed through various attires at the Skopje market during World War I. Photo from The New York Public Library Digital Collections.

Πολλές διαφορετικέ εθνικότητες, που ξεχωρίζουν από τις φορεσιές, εμφανίζονται στην αγορά των Σκοπίων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φωτογραφία: New York Public Library Digital Collections.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.