Γιατί το τουίτ του Μακρόν για τον θάνατο του Σέρβου Πατριάρχη εξόργισε τόσο πολύ κόσμο στα Βαλκάνια

Ο Σέρβος Πρόεδρος Βούτσιτς πραγματοποιεί ομιλία στην κηδεία του Σέρβου Πατριάρχη Ειρηναίου στο Βελιγράδι στις 22 Νοεμβρίου 2020. Φωτογραφία: Προεδρία της Σερβίας / Dimitrije Goll. Επιτρέπεται η χρήση.

Το τουίτ του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, που εκφράζει τα συλλυπητήριά του στον Πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς “και σε όλους τους Σέρβους”, όταν έμαθε τον θάνατο του Πατριάρχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Σερβίας Ειρηναίου λόγω του COVID-19, ξεκίνησε μια διαδικτυακή αντίδραση.

Τηλεφώνησα στον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς για να εκφράσω συλλυπητήρια, αφού έμαθα το δυστυχές νέο για το θάνατο του Πατριάρχη Ειρηναίου. Η Γαλλία συμμετέχει με όλους τους Σέρβους στο πένθος τους.

Οι επικριτές του απαίτησαν συνέπεια με τις δημόσιες θέσεις του Μακρόν ενάντια στον θρησκευτικό εξτρεμισμό, ο οποίος είναι γνωστό ότι τροφοδοτεί το μίσος και, αν δεν ελεγχθεί, οδηγεί σε βία, όπως φαίνεται από τους Γιουγκοσλαβικούς Πολέμους τη δεκαετία του '90.

Ο κόσμος στα Δυτικά Βαλκάνια και πέριξ βρέθηκε σε αμηχανία ως προς το πώς ήταν δυνατόν κάποιος, που ισχυριζόταν ότι υπερασπίζεται κοσμικές, διαφωτισμένες αξίες στην Ευρώπη, να επενδύει το θεσμικό πολιτικό κεφάλαιο της Γαλλίας σε σχέση με μια προσωπικότητα, που, μαζί με τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, είχε φτάσει να συμβολίζει καθετί οπισθοδρομικό, βαθιά κοινωνικά συντηρητικό και ρατσιστικό για τη σερβική κοινωνία.

Σήμερα, χιλιάδες συγκεντρώθηκαν στο Βελιγράδι για να αποτίσουν το ύστατο χαίρε στον Σέρβο Πατριάρχη Ειρηναίο, ο οποίος υπέκυψε στον COVID-19 την Παρασκευή. Το φέρετρο του καλύφθηκε από πλεξιγκλάς και περιστασιακά ψεκαζόταν με απολυμαντικό.

Ακολουθεί δημοσίευση για την αμφιλεγόμενη κληρονομιά του

Ένας μεγάλος αριθμός Βοσνίων, Αλβανών, Κροατών και ακόμη και ορισμένων Σέρβων στο Twitter επισήμανε επίσης το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Ειρηναίος ήταν ένας διαβόητος αρνητής γενοκτονίας, υποστηρικτής του καταδικασμένου εγκληματία πολέμου στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς και του πρώην προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Ράντοβαν Κάραντζιτς και είχε ισχυριστεί ότι η ετυμηγορία περί γενοκτονίας του 2017 για τον Σέρβο στρατηγό ήταν “έργο του διαβόλου από τους ισχυρούς του κόσμου”. Ο Μλάντιτς κρίθηκε ένοχος – μεταξύ άλλων – για γενοκτονία, επειδή διέταξε την εκτέλεση περισσότερων από 8.000 Βοσνίων μουσουλμάνων αμάχων, κυρίως ανδρών και αγοριών, μετά την πτώση της Σρεμπρένιτσα.

ιδέα: ίσως ένας πρόεδρος που θεωρεί τον εαυτό του φιλελεύθερο δεν πρέπει να θρηνεί έναν ασαντιστή, έναν ομοφοβικό, έναν άνθρωπο που αρνήθηκε να αναλάβει δράση κατά της παιδεραστίας στην εκκλησία του

Ενώ η ρητορική του Πατριάρχη Ειρηναίου δεν ήταν τόσο πολεμοχαρής όσο αυτή του προκάτοχού του, Πατριάρχη Παύλου, ήταν καθαρός υποστηρικτής του εθνικισμού της Μεγάλης Σερβίας και του αλυτρωτισμού. Ήταν προφανές ότι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τη διάρκεια της εξουσίας του δεν έκανε τίποτα για να αποστασιοποιηθεί από την ιδεολογία της Μεγάλης Σερβίας. Ο ίδιος ο Πατριάρχης επανέλαβε δημόσια το μάντρα ότι “όπου κι αν ζουν οι Σέρβοι, είτε στη Σερβία, στη Βοσνία, στη Βοϊβοντίνα ή στο Μαυροβούνιο, ή σε άλλα μέρη, εκεί είναι Σερβία”.

Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει μακρά ιστορία υποστήριξης της ιδεολογίας της Μεγάλης Σερβίας. Ο προκάτοχός του Ειρηναίου υποστήριξε ανοιχτά τη σερβική πολεμική προσπάθεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία και το Κοσσυφοπέδιο. Παρείχε επίσης καταφύγιο και προωθούσε εγκληματίες πολέμου, όπως ο Μίλαν Λούκιτς, ένας από τους πιο διαβόητους μαζικούς δολοφόνους κατά τη γενοκτονία των Βοσνίων. Το 2011, η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία διοργάνωσε μια παρουσίαση βιβλίου στη μεγαλύτερη εκκλησία του Βελιγραδίου, τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Σάββα, για την προώθηση του βιβλίου του Λούκιτς. Το 2012, ο Λούκιτς καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για το ρόλο του σε σφαγές, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο πάνω από 100 ανθρώπων.

Στην πραγματικότητα, ο ρόλος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην πυροδότηση του εθνικισμού και του εθνοτικού μίσους ήταν τόσο διαφανής, που το 1995 μήνυσε τρεις γαλλικές εφημερίδες, την Libération, την Le Monde και την Le Figaro, για άρθρα, που κατηγορούσαν την Ορθόδοξη Εκκλησία ότι υποστηρίζει εθνοκάθαρση, εγκλήματα πολέμου και γενοκτονία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η Εκκλησία έχασε την υπόθεση στο γαλλικό δικαστήριο. Ο Σερβοαμερικανός ιστορικός και θρησκευτικός λόγιος Michael A. Sells έγραψε στο βιβλίο του 1998 “The Bridge Betrayed: Religion and Genocide in Bosnia”:

Η βία στη Βοσνία ήταν θρησκευτική γενοκτονία από πολλές απόψεις: οι άνθρωποι, που αφανίστηκαν, επιλέχθηκαν βάσει της θρησκευτικής τους ταυτότητας. Όσοι πραγματοποίησαν τις δολοφονίες ενήργησαν με την ευλογία και την υποστήριξη των χριστιανών ηγετών εκκλησιών, η βία στηρίχθηκε σε μια θρησκευτική μυθολογία, που χαρακτήριζε τους στοχευμένους ανθρώπους ως προδότες φυλών και την εξόντωσή τους ως ιερή πράξη.

Τον Ιούνιο του 2019, ο Πατριάρχης συναντήθηκε με τον Σύριο δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ στη Δαμασκό. Σύμφωνα με το Balkan Insight, ο Ειρηναίος επαίνεσε τον Μπασάρ αλ-Άσαντ για την “ηθική του στάση” να αρνηθεί να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και το ότι ο Άσαντ σύγκρινε τη Συρία με τη Σερβία, ισχυριζόμενος ότι το γεγονός πως και οι δύο χώρες “έχουν εκτεθεί σε όρους ξένης παρέμβασης και προσπάθειες υπονόμευσης της κυριαρχίας τους και του κοινωνικού τους ιστού” αποτελεί θετικό λόγο για τη μεταξύ τους σχέση και συνεργασία.

Ο Πατριάρχης, φυσικά, δεν ανέφερε τις τεκμηριωμένες μαζικής κλίμακας βιαιοπραγίες, που διαπράχθηκαν από τον στρατό του Μπασάρ αλ Άσαντ, καθώς και τις ρωσικές και ιρανικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων χημικών όπλων εναντίον αμάχων, βομβαρδισμών σε πόλεις, βομβών-βαρελιών και στρατοπέδων συγκέντρωσης. Έτυχε επίσης να “ξεχάσει” την παρουσία Σέρβων μισθοφόρων και εθελοντών, που αγωνίζονται για τον Άσαντ. Όπως αναφέρθηκε από το Balkan Insight το 2016, πολλοί Σέρβοι μαχητές μεταφέρθηκαν από την Ουκρανία, όπου πολεμούσαν ενάντια στην ουκρανική κυβέρνηση, στη Συρία.

Το 2014, ο Πατριάρχης Ειρηναίος χαρακτήρισε επίσης την επικείμενη Παρέλαση Υπερηφάνειας του Βελιγραδίου ως “κορυφή του παγόβουνου ανηθικότητας” λέγοντας ότι “λυπάται για όσους ανθρώπους ανήκουν στον λεγόμενο γκέι πληθυσμό”. Προωθούσε τις διακρίσεις και την παραπληροφόρηση, που μειώνει την κοινότητα ΛΟΑΤΚ, προσθέτοντας:

Είναι μια διαταραχή ή απόκλιση της ανθρώπινης φύσης. Μπορώ να τους καταλάβω, καθώς και το πρόβλημά τους, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μας επιβάλλουν αυτό το πρόβλημα ή προσπαθούν να το επιδείξουν δημοσίως.

Ο Ειρηναίος αντιτάχθηκε επίσης σε αυστηρότερους κανόνες για τους πιστούς κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του COVID-19. Έχει δηλώσει ότι πίστευε πως το να καθαρίζονται για κάθε άτομο τα λειτουργικά σκεύη της Αγίας Κοινωνίας, όπως τα κουταλάκια της μετάληψης, δεν ήταν σύμφωνο με την Εκκλησία, ήταν κάτι νέο και ασύμβατο με την πίστη. Αυτό οδήγησε σε πλάνα με Σέρβους Ορθόδοξους πιστούς στα Δυτικά Βαλκάνια να λαμβάνουν Θεία Κοινωνία από τους ιερείς κοινωνώντας με το ίδιο κουτάλι και Ποτήριο και μάλιστα στο αποκορύφωμα της επιδημίας COVID-19.

Αυτό ώθησε ορισμένους σχολιαστές να επισημάνουν ότι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία υπερέβαινε το νόμο της χώρας και διακινδύνευε τη ζωή των πιστών της και όλων όσων έρχονταν σε επαφή μαζί τους, απλώς και μόνο λόγω της απροθυμίας τους να σπάσουν την παράδοση, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουν μια πανδημία.

Αυτή η απροθυμία σκότωσε τον Ειρηναίο, καθώς και τον ομόλογό του στο Μαυροβούνιο, τον Μητροπολίτη Αμφιλόχιο Ράντοβιτς, ο οποίος πέθανε επίσης από το COVID-19. Ο πατριάρχης Ειρηναίος παρευρέθηκε στην κηδεία του μητροπολίτη Ράντοβιτς με ανοιχτό φέρετρο, μαζί με ένα μεγάλο πλήθος μέσα στην εκκλησία, με σχεδόν κανέναν να φοράει μάσκες και με πενθούντες να φιλούν τα χέρια και το μέτωπο του αποθανόντος κληρικού, σύμφωνα με το έθιμο.

Πιθανοί λόγοι για τη χειρονομία του Μακρόν περιλαμβάνουν τον κατευνασμό της Ρωσίας, η οποία συχνά προωθείται στα Βαλκάνια ως επικεφαλής σύμμαχος και προστάτης της Σερβίας και του Ορθόδοξου Χριστιανισμού μεταξύ των Σλάβων. Αναλυτές, που εξέτασαν τη νέα του προσέγγιση στη Ρωσία, τη λεγόμενη επαναφορά, που εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 2020, εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι ενδέχεται να συνεπάγεται την εγκατάλειψη των Δυτικών Βαλκανίων στη Ρωσία, καθώς παραδοσιακά βλέπει τα Βαλκάνια ως σφαίρα επιρροής της. Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι βασικό στοιχείο για τη διευκόλυνση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια με τη μακρά ιστορία της υποστήριξης της ατζέντας του Κρεμλίνου.

Αυτή η ιδέα εξηγεί επίσης τη συνέντευξη του Μακρόν στον Economist πέρυσι και τα εξωφρενικά σχόλιά του για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη ως τζιχαντιστική χώρα και “ωρολογιακή βόμβα” στα Βαλκάνια, κάτι που δέχτηκε κριτική για δομική ισλαμοφοβία. Σε αυτό προστίθενται και τα σχόλιά του για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία και το επακόλουθο βέτο του κατά των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην ΕΕ για τις δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Ένας άλλος λόγος μπορεί να είναι ο κατευνασμός των Γάλλων δεξιών και ακροδεξιών ψηφοφόρων. Όπως επεσήμανε το CNN στα τέλη Νοεμβρίου, “ο Μακρόν ακολουθεί ένα χιλιοπερπατημένο μονοπάτι των Γάλλων προέδρων”. Ο σκεπτικισμός τους σχετικά με την επέκταση της ΕΕ μέσω της αποδοχής χωρών από την Ανατολική Ευρώπη, ιδίως εκείνων με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, συνάδουν με την επιθυμία του Μακρόν να κατευνάσει τη Ρωσία και να επανεκλεγεί με την υποστήριξη των εγχώριων δεξιών ψηφοφόρων.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.