Ημερολόγια COVID-19 από τη Γουχάν: Όταν τα ημερολόγια γίνονται αναφορές πολιτών

Cherry blossoms. (Photo credit: Ai Xiaoming. Used with permission.)

Η ακόλουθη δημοσίευση είναι η δέκατη όγδοη σε μια σειρά ημερολογίων, που έγραψε η ανεξάρτητη σκηνοθέτης και φεμινίστρια λόγια Ai Xiaoming και η φεμινίστρια ακτιβίστρια Guo Jing. Και οι δύο ζουν στη Γουχάν στο κέντρο της πανδημίας του COVID-19. Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο, το τέταρτο, το πέμπτο, το έκτο, το έβδομο, το όγδοο, το ένατο, το δέκατο, το ενδέκατο, το δωδέκατο, το δέκατο τρίτο, το δέκατο τέταρτο, το δέκατο πέμπτο, το δέκατο έκτο και το δέκατο έβδομο μέρος της σειράς.

Δείτε το ειδικό αφιέρωμα του Global Voices για τον παγκόσμιο αντίκτυπο του COVID-19.

Ai Xiaoming: Δημοσιεύτηκε στο Matter News στις 10 Απριλίου 2020

日记得以进入后世,我们看到,其中的一个标尺或者说重要的中介,是时间。对于后人,有些隐私不再重要,而其中不为人知的个人体验以及历史细节,呈现出非同寻常的意义。过去的日记作者在乎私密性,因为隐蔽才有自由,才能摆脱意识形态的监控、社会规范的压迫、他人的告发以及日记所涉人的围攻。而对于后世的读者,日记仿佛化蛹为蝶,超越了历史、社会和时间的限制。那些可能伤害到日记作者的故人旧事颓然而退,日记脱颖而出。
从经验的角度来说,当我们写日记时,我们享有的自由包括与社会、与他人以及与自我的一部分(借用弗洛伊德的概念,那个处在社会化过程中的自我)相抵触的自由(根据某种主流的价值判断,也许某些内容是反社会、反主流、反规训的)。
但在现实中,情况往往不一样。也就是说,当一个人通过日记不断地强化自己的自我意识,不断地锤炼出独特的思想个性时,这与社会规范、与统治者的意识形态,势必发生冲突。真实的日记,与思想专制注定是格格不入的。因此,在专制时代,日记写作无可避免地陷入危境。
言论管控越严厉,日记的私密性连同书写者的写作个性越难维持;写日记的行为本身就被看作离经叛道。
可以说,日记的一个迷人之处正是在于它的异议性。它在当时当世所需要维持的私密性是有道理的,越私密,越自由;越有利于作者维护个人的内心世界,无所顾忌地表达对生活的独特审视。
即使是生活化的日记叙事,那些令我们感动的书写,也来自它的异议性——与宏大叙事的距离。
以方方日记和郭晶日记为例,包括其他一些类似的文本;与其说是个人日记,不如说,是个人记录加公民报道的合成。
换言之,它是日记体,即采用了这种比较自由、从个人观察和经历出发的文体,但它诉诸的对象不限于作家自己,而更多的是社会公众。
由于它主要是对公众说话,它的战地报道的意义,大过它与自己内心对话的意义。
那日记怎么写成了公民报道的?我觉得,在估计这一时期任何人的日记成就时,不能忘记一个基本的事实,那就是言论管控的存在和报道者的牺牲。
我们如果不是故意遗忘或者无视自己的恐惧,就必须承认,在此次疫情最危险和艰难的时候,武汉的战地记者不是被封闭在小区的作者,而是敢于直接进入一线医院、殡仪馆和高风险感染社区的报道者,如陈秋实、李泽华、方斌、张展、张毅……等。记者中最有勇气的,非公民记者莫属;他们是地地道道的逆行者。
他们没有官方颁发的记者证,缺乏基本的采访保障;连生命安全也难以顾及。可正是从他们这里,我们听到了最脆弱者的声音;看到了最无助者的绝望。在社交媒体上,我们每天也看到来自城市各个角落的小视频,很多普通公民发出真实的呐喊。我们决不能忘记,有几位自媒体人被强制销声。时至今日,武汉已经解封,我们依然没有听到有关他们的任何消息。
日记体的兴起,就是在公民报道被封杀期间的退让。它得到读者的追捧,也是由于,人们看不到更多的、直接来自社会基层的战地报道。

Όταν δημοσιεύονται ημερολόγια, μεσολαβεί χρόνος. Οι έννοιές τους ερμηνεύονται διαφορετικά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Με την πάροδο του χρόνου, το απόρρητο αποκτά λιγότερη σημασία και η προσωπική εμπειρία και οι ιστορικές λεπτομέρειες, που περιέχονται στα ημερολόγια, γίνονται πιο πολύτιμα. Στο παρελθόν, οι συγγραφείς ημερολογίων θα ανησυχούσαν πολύ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, καθώς μόνο το να διατηρούν το ημερολόγιό τους μυστικό τους επέτρεπε να γράφουν με κάθε ελευθερία. Το μυστικό είναι ένας τρόπος για να ξεφύγουμε από την κυβερνητική λογοκρισία και την κοινωνική καταστολή, να παρακάμψουμε τις πολιτικές ομιλίας και τις επιθέσεις από άτομα, που αναφέρονται στα ημερολόγια. Με την πάροδο του χρόνου, τα ημερολόγια είναι σαν κάμπιες, που μετατρέπονται σε πεταλούδες. Ξεπερνούν τους περιορισμούς, που επιβάλλονται ανά τόπο και χρόνο. Όσοι μπορούν να τιμωρήσουν τους συγγραφείς του ημερολογίου εξασθενίζουν στην ιστορία, αλλά τα ημερολόγια εξακολουθούν να υπάρχουν και να ξεχωρίζουν.

Όταν γράφουμε ημερολόγια, απολαμβάνουμε την ελευθερία να βρισκόμαστε ενάντια στην κοινωνία, τους άλλους, και μέρος της “αυτοσυνείδησής μας” — το “εγώ” στο οποίο ο Φρόιντ αναφέρεται ως κεντρικό στοιχείο της διαδικασίας κοινωνικοποίησης. Από την προοπτική του κυρίαρχου, μερικά από τα περιεχόμενα των ημερολογίων μας είναι αντικοινωνικά, αντι-συμβατικά και αντι-πειθαρχικά. Αυτή είναι η πραγματικότητα μας. Όταν οι συγγραφείς ενισχύουν την αυτοσυνείδησή τους, χτίζοντας την ανεξάρτητη σκέψη και προσωπικότητά τους στα ημερολόγιά τους, η κοινωνία και η κυρίαρχη ιδεολογία βρίσκουν σφάλματα μεταξύ των γραμμών και έρχονται αντιμέτωπες με τους συγγραφείς. Κάθε γνήσιο ημερολόγιο θα έρχεται σε αντίθεση με την ιδεολογική δικτατορία. Ως εκ τούτου, στην εποχή του αυταρχικού κανόνα, η συγγραφή ημερολογίων αναπόφευκτα βρίσκεται σε μια επικίνδυνη περιοχή.

Καθώς η λογοκρισία συνεχίζει να σφίγγει, είναι πιο δύσκολο για τους συγγραφείς να διατηρήσουν το απόρρητο και το προσωπικό τους στυλ γραφής. Η πράξη της σύνταξης ημερολογίου θεωρείται ανορθόδοξη σε κάθε περίπτωση. Ακόμα κι αν το ημερολόγιο επικεντρώνεται στην καθημερινή εθιμοτυπία, αυτό που είναι ελκυστικό είναι η διαφωνία που περιέχει, πολύ μακριά από τις μεγάλες επίσημες αφηγήσεις.

Πάρτε τα ημερολόγια των Fang Fang και Guo Jing καθώς και άλλα κείμενα του ίδιου είδους ως παραδείγματα, διαβάζονται περισσότερο σαν ένας συνδυασμός προσωπικών αρχείων και αναφορών πολιτών πατά σαν προσωπικά ημερολόγια.

Με άλλα λόγια, αυτά τα κείμενα είναι γραμμένα με τη μορφή ημερολογίου, ένα είδος που δίνει μεγαλύτερη ελευθερία σε προσωπικές παρατηρήσεις και εμπειρίες. Αλλά το κοινό είναι πλέον ιδιωτικό και όχι δημόσιο.
Καθώς αυτά τα “ημερολόγια” αναζητούν διάλογο με το ευρύ κοινό, λειτουργούν περισσότερο ως αναφορές από την πρώτη γραμμή παρά ως διάλογοι με τον εσωτερικό εαυτό των συγγραφέων.
Γιατί αυτοί οι συγγραφείς μετέτρεψαν τα ημερολόγιά τους σε αναφορές πολιτών; Όταν εκτιμούμε αυτό που έχουν επιτύχει αυτά τα ημερολόγια, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ύπαρξη λογοκρισίας και τη θυσία των δημοσιογράφων μας.

Εάν δεν ξεχνάμε ή αγνοούμε σκόπιμα τον φόβο μας, πρέπει να παραδεχτούμε ότι τη στιγμή που η πανδημία ήταν πιο επικίνδυνη και δύσκολη, δημοσιογράφοι πρώτης γραμμής στη Γουχάν, που τόλμησαν να εισέλθουν σε νοσοκομεία, οίκους αποτέφρωσης και κοινότητες λοίμωξης υψηλού κινδύνου — δημοσιογράφοι όπως οι Chen Qiushi, Li Zehua, Fang Bin, Zhang Zhan, Zhang Yi κ.λπ. — είναι οι πιο θαρραλέοι. Πήγαν ενάντια σε όλα.

Δεν διαθέτουν επίσημες άδειες δημοσιογράφων και έχουν μηδενική προστασία σε σύγκριση με άλλους δημοσιογράφους. Η ζωή και η ασφάλειά τους ήταν επίσης σε κίνδυνο. Χάρη στις αναφορές τους, ακούσαμε τις φωνές από τους πιο εύθραυστους ανθρώπους και είδαμε την απόγνωση των πιο ανίσχυρων. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είδαμε βίντεο, που τραβήχτηκαν από διαφορετικές γωνιές διαφορετικών πόλεων και ακούσαμε ανθρώπους να εκφράζουν συναισθήματα από την καρδιά τους. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι αρκετοί δημοσιογράφοι αναγκάστηκαν να κλείσουν τα στόματά τους. Ακόμα και μετά την άρση του αποκλεισμού της Γουχάν, δεν έχουμε ακούσει νέα για το πού βρίσκονται.
Η άνοδος του είδους του ημερολογίου είναι η παραχώρησή μας προς τους πολίτες δημοσιογράφους, που σιώπησαν. Τα ημερολόγια επαινούνται από τους αναγνώστες, επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε αναφορές, που προέρχονται από την πρώτη γραμμή και την βάση.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.